AMİDA HABER- Diyarbakır’da kadın pazacıların serüveni yıllar öncesine dayanıyor. Türkçe’de yaşam anlamına gelen Jiyan Semt Pazarı, HDP’li Bağlar Belediyesi tarafından 2013 yılında yoksulluk mağduru, yoksul kadınların istihdamı için kuruldu. Pazar, sabit bir noktada 212 adet tezgâha sahip kadınlarla kuruldu. Daha sonradan 69 tezgâhla gezici bir pazara dönüştü ve o tarihten beri haftanın 6 günü Bağcılar Mahallesi’nin farklı noktalarında kuruluyor.

Dezavantajlı kadınlara istihdam

İlk kurulduğu süreçte pazar tezgâhında yalnızca kadınların yer alması, aile bireyleri dahil hiçbir erkeğin çalışmaması yönünde kesin kurallar vardı. Erkeklerin kadınların satış yaptığı semt pazarına girişinin önüne geçmek için, saat 10.00-17.00 arasında pazarda sadece kadınların yer almasına izin veriliyordu. Yaşı ilerlemiş, taşıma işlerinde zorlanacak kadınlara saat 17.00’dan sonra taşıma, toplama, nakliye gibi işlere erkekler yardım edebilecekti. 2019 yılında HDP’li Zeyat Ceylan’ın mazbatasının iptal edilip, Bağlar Belediyesi’nin AK Parti’ye geçmesi üzerine erkeklerin pazarda satış yapmaması kuralı esnemeye başladı. Belediye Meclisi’nin aldığı kararlar ile erkeklerin de pazarda tezgah açmasına olanak sağlandı.

Bir haftada 2 pazar

Bağlar Belediyesi Meclisi, bu yılın Ekim ayında aldığı karar ile kadınların Pazartesi günü Zana Düğün Salonu yanında kurduğu pazar yerini Perşembe günü de erkeklere tahsis etti. Karar üzerine pazarcı kadınlar durumu protesto etti, pazar yerinde nöbet tuttu. 59 yaşındaki Müslüme Keleçier de bu nöbetin simgelerinden biri oldu. Kırmızı montuyla, gecenin karanlığında Bağlar Belediyesi’ne seslenen Kelekçier, “ekmeğimizi elimizden almayın” dedi, kadınlardan destek istedi. Kelekçier’in sesine ses katan on binlerce kişi kadın pazarcılara destek mesajı gönderdi.

‘Hep çalıştım’

Amida Haber, 9 yıldır yeşillik sattığı pazar tezgahında Müslüme Keleçier ile konuştu. 59 yaşındaki Kelekçier, tezgaha temiz koyabilmek için, yeşil soğanların çamurunu temizlerken, bir yandan da hikayesini anlattı. Diyarbakırlı olan Kelekçier’in üçü kız, 4 çocuğu var. Eşi, Fizik Öğretmeni ve okul müdürlüğünden emekli. Eşine pantolon, ceket dikerek iş hayatına giren Kelekçier, “Ben hiç evde oturmadım. Hep çalıştım. Eşime elbise diktim, terzi dükkanı açtım” dedi.

‘Yeşillik satıyor’

Yaptığı lezzetli yemekler Bağlar Belediyesi’nde çalışan bir komşusunun dikkatini çekince, Kelekçier’in pazar serüveni de başlıyor. Komşusunun Kelekçier’in ismini önermesi üzerine pazarda tezgah verilen Kelekçier sonrasını şöyle anlatıyor: “Pazara yayık kurup, tereyağı yapıp sattım, köy yoğurdu, sütü, yumurtası sattım. Sonra anlaşmazlık çıkınca, bir süre pazardan ayrıldım. Kendime bir dükkan açtım. Yalnız olunca, dükkanı işletmek zor oldu. Tekrar pazara döndüm. Şimdi yeşillik satıyorum” dedi.

‘Kadınlardan destek istedi’

İşlettikleri pazarın erkeklere verilmesine tepki gösteren Kelekçier, şunları söyledi: “Cumhurbaşkanı, milletvekillerine valiye sesleniyorum. Biz kadınları ezmesinler. Kolumuzdan tutup kaldırsınlar, bizi tekmeleyip çamura sürüklemesinler. Kadın kuruluşlarına da sesleniyorum. Bizi desteklesinler. Pazarı erkeklere veriyorlarsa da, 2 kilometre ötemizde bir yer versinler. Ama biz pazarımızı vermek istemiyoruz.”

Pazartesi günü karar verilecek

Bağlar Belediyesi’nin Pazartesi gününe kadar pazar ile ilgili kararını vermesi bekleniyor. (Haber: Gönül Morkoç-Özel)