Ayakkabı tamir ustası: "Bu mesleğin devam etmesi için destek bekliyoruz"
47 yaşında ayakkabı tamirciliği yapan Sabahattin Altun, mesleğin zor yanlarını, çırak durumu ve hayat pahalılığı hakkında İLKHA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Mardin’de ayakkabı tamirciliğinde son ustalardan biri olan Altun, bu mesleğin zor yanları olmasıyla beraber bu zanaatı devam ettirecek birilerinin olmadığından yakınıyor.
Altun, "15 yıla yakın ayakkabı tamirciliği yapıyorum. Bunun yanında valiz tamiri de yapıyoruz. Hayat pahalılığından dolayı millet ayakkabılarını getiriyor. Ancak o nispette de malzemeye zam geldiği için tamamıyla el emeğimiz bu işte rol oynuyor. Genelde 100-150 liralık bir el emeğine 40-50 lira gibi bir fiyat veriyoruz. Ona rağmen bazen alamayabiliyoruz da. Çoluk çocuğumuzu geçindirmek için o işi yapıyoruz." dedi.
"Aynı kalitede işimizi bozmadan yürütmeye çalışıyoruz"
Ayakkabı tamirciliğinin zor yanlarını aktaran Altun, "Bu mesleğin zor yanlarından biri ayakkabı tamiri sırasında ellerimize bulaşan ve kokusu sinen kirdir. Ellerimizle çoğu insanın yere bastığı ayakkabıları tamir ediyoruz. Ancak yine de aşkla, şevkle bu işi yaptığımız zaman bu yorgunluğun yanında hiçbir şey kalıyor. İşimizi yaptığımız günden beri hep aynı seviyede. Aynı kalitede işimizi bozmadan yürütmeye çalışıyoruz. Tabii insanları memnun etmek zordur bu konuda ama elimizden geldiği kadar imkânlar nispetinde memnun etmeye çalışıyoruz. Çok şükür de gelen bir daha gelmek istiyor. Hatta uzak yerlerden ayakkabı gönderenler de oluyor. Bunun yanında el emeği böyle deri üzerine çalışmalarımız var. Bu meslekler icabı gereği biraz maddiyat ile bağlantılı olduğu ve bu konuda desteksiz kaldığımız için devlet tarafından bize bu son ustalara bir destek vermesi gerekiyor. Bu konuda gerçekten çok mağduruz. Dükkân kiraları bir yandan malzeme pahalılığı bir yandan bu işi çok zor bir şekilde yürütüyoruz. Ancak hakikaten aşkla, şevkle yaptığımız zaman yürütebiliyoruz çok şükür.” şeklinde aktardı.
“Yeni ayakkabı almak bir çözüm değildir”
Hayat pahalılığından ikinci el ayakkabıların tamiri için daha çok gelindiğini belirten Altun, “Genelde ikinci el ayakkabı getiren daha çok oluyor. Tabii bu piyasadaki malzemelerin, ayakkabıların pahalı olmasından da kaynaklanıyor. Ancak geçen senelere oranla daha az ayakkabı gelmeye başlıyor. Çünkü insanlar artık ikinci eli giymemeye başladı. Hep yenilere koşmaya başlıyorlar. Tabii yeni ayakkabı almak bir çözüm değil. O ayakkabıyı tamir etmek daha iyidir. Ancak onlar yeniye koştukları için o yeniyi de yırtıyorlar. Bu sefer mecburen tekrar bize geliyorlar. İnsanlar rahatlığa kavuşmuşlar.” ifadelerine yer verdi.
"Kimse meslek öğrenmek istemiyor"
Altun, çırak durumu hakkında konuşarak, “Günümüzde hele de bu mesleklerde çırak durumu zor. Bulduğumuz hiçbir çırak burada çalışmak istemiyor. Herhangi bir çırak geldiği zaman ilk talep ettiği konu ücreti oluyor. Kimse meslek öğrenmek istemiyor. Bizler de bu mesleğin son ustalarıyız. İleride bu mesleği yürütebilecek insanların çok zor bulunacağından endişe ediyorum. Ümit ediyorum ki bu mesleği yürütecek birileri olsun ama biraz zor. Gerçekten hayat mücadelesini çok zor yürütüyorlar. Kimisi hastalıktan dolayı dükkânlarını kapatmaya başladılar. Tabii bu da piyasadaki çalkantılar yüzünden, malzeme pahalılığından, dükkân kiralarından kaynaklanıyor. Çırak bulamıyoruz. İdare ediyoruz çok şükür, elhamdülillah. Ekmeğimizi çıkarmaya çalışıyoruz.” ifadelerini kullandı.
Geçen yıla oranla pahalılığın daha da arttığını vurgulayan Altun, “Geçen seneye oranla pahalılık daha da arttı. Bununla beraber dükkân kiraları, malzemeler de pahallandı. Malzemenin pahalılığını biz insanımıza anlatamıyoruz. Çok ucuza işçilik istiyorlar. Bu da tabii çeşitli şeylere insanın yönelmesine sebep oluyor. Misal 50 liralık bir malzemeyi 40 lira yapmaya kalktığın zaman elemeğin zaten gidiyor. O malzemeyi zaten çürük alman lazım ki seni kurtarabilsin. Çoğu zaman malzeme parasına da tamirat yapıyoruz.” şeklinde konuştu.
“Gün gelecek bir ayakkabı tamircisi bulunamayacak”
Ayakkabı mesleğinin son ustalardan biri olduğunu aktaran Altun bu mesleğin yok olmaması için yetkililerden destek beklediğini ifade ederek, “Bu meslekte gerçekten ustalarımız gün gün gidiyorlar. Bizler istiyoruz ki bu meslek devam etsin. Bu tür mesleği kendi çocuklarımıza bile aşılayamıyoruz. Çocuklarımız başka mesleklere yöneliyor. Onları zorla da getiremiyoruz. Yetkililer buna bir çözüm üretse, çırak noktasında teşvik edici uygulamalar yapılırsa bu mesleklerin devamı konunda daha olumlu olabilir. Aksi takdirde gün gelecek bir ayakkabı tamircisi bulunamayacak. Mardin gibi bir yerde bir elin parmaklarını geçmeyecek sayıda usta kalmış durumda. Bu ustaların çoğu belirli bir yaştan sonra işi bırakmaya başladılar. Bizler de devam ettirmeye çalışıyoruz. Gidebileceğimiz kadar gideceğiz inşallah.” şeklinde kaydetti.