Prof. Dr. Hatip Yıldız, “Medeniyetlerin beşiği olan Diyarbakır, hem İslamiyet’ten önceki dönemlerde hem de Müslüman olduktan sonra önemli bir eğitim ve kültür merkezi olmuştur. Bölgenin İslamiyet’i kabulüyle birlikte Diyarbakır’daki eğitim faaliyetleri artarak devam etmiştir” diyerek, örgün eğitim kurumları olan medreselerin Diyarbakır’da ilk defa Artuklular döneminde açıldığını, bunların başında 12. yüzyıl sonlarında açıldığı anlaşılan Mesudiye ve Zinciriye medreselerin geldiğini söyledi.
Bu dönemde el- Cezerî gibi önemli İslam bilginlerinin yetiştiğini, Artuklulardan sonra Diyarbakır’da Akkoyunlularında Şeyh Safa ve Nebi Camii medreselerini inşa ettiğini söyleyen Yıldız, “Vilayette yeni okulların açılmasıyla birlikte bunlar için modern yöntemlerle öğretmen yetiştirecek bir okula da ihtiyaç duyulmuştur. Bu kapsamda vilayetin 1883 yılı kayıtlarında açılmak üzere olduğu ifade edilen Diyarbekir Dârülmuallimini, Vali Samih Paşa tarafından muhtemelen ilk olarak 1883-1884 öğretim yılı başlarında şehir merkezinde açılmıştır” dedi. Yıldız, tüm bu eğitim faaliyetlerinin neticesinde Diyarbakır’da önemli ilim ve kültür adamları yetiştiğini vurguladı.