Hamza Özçelik / Hasan Dersan
Türkiye’de son bir yılda bütün ürünlere zam geldi. Zam gelen ürünlerden biri de yumurta oldu. Sıcaklıkların bitme ve havaların serinlemesiyle birlikte insanların daha çok tükettiği yumurta, özellikle okulların açılmasıyla birlikte ailelerin öğrenciler için en çok tercih ettiği gıda oldu. Okulların açılmasıyla yumurta tüketiminde yüzde 30 artış yaşanırken, dar gelirli aileler eskisi gibi 30’lı koli alamıyor. Diyarbakır'da 3 kuşaktır yumurta esnaflığı yapan Vehbi Yalu, gelen zamları ve son durumu Özgür Haber’e anlattı.
‘YUMURTA FİYATLARI İLK KEZ BU KADAR YÜKSELDİ’
1965’den beri 3 kuşaktır bu işi yaptıklarını, yumurta sektöründe dede mesleği olduğunu söyleyen Yalu, yumurta fiyatlarını ilk defa böyle yüksek gördüğünü söyledi. “Okulların açılması ve havaların serinlemesiyle birlikte son 3 haftadır yumurtaya zam geliyor. Son bir ayı baz aldığımız da yumurtaya yüzde 40 oranında zam geldi. Bunca yıldır bu işteyim ilk defa böyle görüyorum fiyatları. Fiyatların yükselmesinin bir diğer nedeni de ihracatın yükselmesi” dedi.
“BİR YILBAŞINA KADAR BİR ZAM DAHA GELMESİNİ BEKLİYORUZ”
Zam daha gelmesini beklediklerini söyleyen Vehbi Yalu” Yılbaşına kadar bir zam daha gelmesini bekliyoruz. Çünkü şuanda üretim yetersiz kalıyor, hayvanlardan yeteri üretim olursa ancak dengeye oturur” diye konuştu. Yalu , yumurta da fiyatların değişkenlik göstermesini şöyle açıkladı;
“Köy yumurtası artık eskisi neredeyse yok. Gezen yumurtası dediğimiz yumurtalar var. Gezen yumurtada diğer yumurtalardan yüzde 5- 10 arasında bir fiyat farkı var. Yumurtalar sınıfına göre fiyatları değişiyor. S,M,L, XL diye tabir ettiğimiz sınıflar var. Bu sınıflar gramajına göre değişiyor. Bu gramajlardan dolayı da yumurtalar da fiyat farkı var. Bir koli 100 lira iken, başka koli 85 olabiliyor. Türkiye geneli fiyatlar hemen hemen aynı, ama bazen değişiyor bunun nedeni ise nakliyat. Akaryakıta zam geldiğinde nakliyatlarda da fiyat yükseliyor be ister istemez buda yumurta fiyatlarına da olumsuz etki ediyor. Nakliyatın yanı sıra yumurtanın tazeliği ve kalite farkından dolayı da fiyatlarda değişiklik görünebiliyor.”
‘YUMURTA TÜKETİMİ FİYATLARI ETKİLEDİ’
Okulların açılmasın ve yazın bitmesi işlerini olumlu yönde etkilediğini söyleyen Vehbi Yalu “Okulları bizi ister istemez çok olumlu etkiliyor. Aileler belli bir düzene geçiyor ve bundan dolayı da satışlarımız yükseliyor. İnsanlar yazın yumurtayı pek tercih etmezler. Havalarında serinlemesiyle birlikte tüketim daha çok oluyor bundan dolayı da satışlarımız yüzde 30 oranında yükseliş gösteriyor” diye belirtti. Yumurta bir katkı maddesi olduğunu belirten Yalu satış yerlerini ise şu şekilde sırladı;
“Bisküvi, çikolata ve çoğu yemekte kullanıldığı için bizde başta Marketler olmak üzere lokantalar, oteller, kafeler, yemekhaneler, Pazar esnafı gibi yerlere satışlarımızı yapıyoruz. Şuanda biz koliyi 85 liradan dağıtım yapıyoruz. Marketler 100 ile 110 arasında satış yaparken, Pazar esnafı ise 95 liradan satıyor.”
‘YUMURTA ALAMAYAN HALK ADET DÜŞÜRDÜ’
İnsanların ekonomiden dolayı artık eskisi gibi 30’lı kolileri alamadıklarını ve daha küçük ebatlara yöneldiğini söyleyen Vehbi Yalu, “Son bir yılda ekonomide oluşan dalgalanmalar bizi çok olumsuz etkiledi. İnsanlarımızın alım gücü düşüyor, alım gücü düştüğü zaman satışlarımızı da etkiliyor. Alım gücü düştüğü için fabrikalar küçük koliler i, insanlar için alternatif olarak yapıyor. Fiyatlar yüksek olduğu için insanlar küçük kolilere yöneliyor. Eskiden 15’li yumurta tüketimi bizde daha az iken şimdi daha çok fazla. 6’lı yumurtayı kimse sormazken şimdi ise 6’lı kolilerde yüzde 20 olarak yükseliş var. Bir kolinin fiyatı ortalama 90 lira ama 15’li ve 6’lı koliler daha uygun fiyata olduğu için insanlar onları alıp o ay idare etmeye çalışıyor. Satışlarımızı etkilediği için sermaye gücünüz zayıflıyor. Bundan dolayı büyük sıkıntılar yaşıyor esnaf” diye konuştu.