91 yaşında bir basın emekçisi: Esma Erdem! Manisa Demirci’de aileden gazeteci Esma Erdem, asırlık ömrü boyunca 11 yerel gazetenin ve bir radyonun mimarı oldu. Eşiyle kurduğu matbaada mesleğe başlayan Esma Teyze, 91 yaşında hala işinin başında. Yeşil Simav, Demirci’nin Sesi, Vatan, Kemalpaşa, Gördes, Hakiki Demirci’nin Sesi, Milliyetçi Vatan, Selendi, Torbalı, Halıkent gazetelerini çıkaran Erdem, şimdi oğlu ve torunuyla birlikte 2 gazeteyi yaşatmaya devam ediyor.
Manisa’nın yerel basınında 91 yaşında bir medya abidesi hala işinin başında. Eşini erken kaybeden Esma Erdem, bayrağı aldı ve bugünlere kadar ulaştırdı. Halıkent ve Gördes Gazeteleri, Esma Teyze son kontrolleri yapmadan basılmıyor.
Kütahya Simav’da doğan 91 yaşındaki Esma Erdem, eşini genç yaşta kaybetmesinin ardından eşinin isteği olan matbaanın başına geçerek çalışma hayatına başladı. Manisa’nın Demirci ilçesinde 11 gazete ve bir radyo açan Erdem “Gazeteleri gördüğümde büyük bir kıvanç duyuyorum. Evimizin bir odasında başladığımız matbaacılığı bugünlere taşıdık. Mesleğe başladığım yıllarda kadınların çalışması büyük bir meseleydi. Bütün bunları gece gündüz çalışarak aştık” dedi.
“Kurşun harfleri ellerimize dizerdik”
Evliliğin hemen ardından eşinin gençlik hayali olan matbaayı evlerinin bir odasına kuran Esma ve Namık Kemal Erdem çifti, ilk olarak Simav’ın Sesi, Yeşil Simav ve Demirci’nin Sesi gazetelerini çıkardı. Kısa bir süre sonra eşini kaybeden Esma Erdem, okuma yazma öğrenip işleri devraldı. Erdem mesleğe başladığı ilk zamanlarını şöyle anlattı:
“Tuttuğumuz evin odalarını bölüp matbaayı açmıştık, biz de diğer odalarda yaşamaya devam ettik. Ben de mesleği burada öğrendim. İlkel zamanlardı. Kurşun harfleri ellerimizle dizerdik. İlk resmi ilanlar bu dönemde ortaya çıkmıştı, gelirleriyle yayıncılığı sürdürüyorduk.
Eşimi kaybettiğimde 28 yaşındaydım. Bana ailemin yanına dönmem için çok ısrar ettiler ama eşimin mezarı burada kaldı diye dönmedim. Onu bırakıp gidemezdim çalışmayı seçtim. O yıllarda kadınların çalışması büyük bir meseleydi. Bütün kıyafetlerimi dağıttım, üstüme tulumumu aldım.
Gece yarılarına kadar çalışıp eve gelince ip dolardım. Bu matbaayı emek vererek açtım. Eşim öldüğünde elimde hiçbir şey yoktu. Burada gördüğünüz her şeyi sonrasında aldım. Unutamadığım bir hatıram var. Cami yaptırma derneği geldiğinde küçük numaralı cilt istediler. Elimizde kağıt yok. Buruşmuş kağıtları ütüledim, öyle bastım. Bu günlere kolay gelmedim.”
“Ellerime kimseye muhtaç olma diye yalvardım”
Çalışma hayatında Yeşil Simav, Demirci’nin Sesi, Vatan, Kemalpaşa, Gördes, Hakiki Demirci’nin Sesi, Milliyetçi Vatan, Selendi, Torbalı, Halıkent gazetelerini çıkaran Erdem, hayatına 11 gazete ve bir radyo sığdırdı. Eşinin hayalini gerçekleştirmenin mutluluğunu yaşadığını ifade eden Erdem, “Gazetecilik eşimin çocukluk hayaliydi. Onun hatırasına matbaayı açabilmek benim için önemliydi. Çocuklarımı tek başıma yetiştirdim. ‘Gençsin, evlen’ diyenler oldu. Başkasına varmadım, üstüne gül koklamadım.
Kendim üreteceğim dedim. Matbaanın başına geçtim, o gün bugündür durmadım. Çocuklarımı okuttum, işi anlattım. Uykusuz gecelerim geçti. Çalışmak insanı yormaz, muhtaç olmak yorar. Ellerime kimseye muhtaç olma diye yalvardım. Ailem varlıklıydı, onlara dahi minnet etmedim. Burada birçok insan yetiştirdik, kızlara da iş öğrettik çalıştırdık. Bundan kıymetlisi yok” dedi.
“Üç kuşaktır mesleği sürdürüyoruz”
40 yıl önce emekli olan Erdem, “Basın kartı sahibiyim, emekli oldum ancak hala oğlum ve torunumla birlikte çalışıyorum” dedi. Üç kuşaktır mesleği sürdürüklerini ifade eden Erdem, gazetecilik ve güvenilirlik anlayışının değiştiğini de şu sözlerle anlattı:
“Önceden gazetecilik daha başkaydı. Gittiğimiz her yerde kapılar açılırdı, dertleri dinlerdik. Sır tutmayı bildik. Varlığa şükür, yokluğa sabredeceksin. Kazanca haram karıştırmadık, yetimin hakkını ödedik paylaştık. Halıkent ve Gördes Gazetesi hala devam ediyor. Azimle devam edeceğiz.“