Süleyman AYDIN
Tarım ve Orman Bakanlığı kuduz hastalığına karşı son yıllarda yürütülen yoğun parenteral aşılama çalışmalarının yanında, yaban hayatına yönelik oral aşılama çalışmaları da gerçekleştiriyor.
Bu kapsamda yaban hayatı için 3 yıl önce başlatılan "Türkiye'de Kuduza Karşı Oral Aşı Temini Projesi" ile havadan aşı atımı 29 ilde sürdürülüyor.
Mücadeleyle, hastalığa duyarlı hayvanlar aynı anda bağışık hale getirilerek, evcil hayvanlar ile yabani hayat arasında süregelen infeksiyon zincirinin kırılması amaçlanıyor.
Bakanlık, 2008-2010 döneminde kuduz hastalığı ile mücadele amacıyla Avrupa Birliği destekli “Türkiye'de Kuduz Hastalığının Kontrolü Projesi"ni uygulamıştı. Bu kapsamda 3 yılda yaban hayatına yönelik toplam 1 milyon 800 bin doz oral kuduz aşısı ve 3 milyon doz parenteral kuduz aşısı uygulandı.
2014-2016 yılları arasında yürütülen “Türkiye'de Kuduza Karşı Ağızdan Aşılama Projesi" kapsamında, 3 yıl süreyle üç kampanya ile toplam 5 milyon 670 bin aşılı yem atıldı.
Avrupa Birliği desteği de sağlanan "Türkiye'de Kuduza Karşı Oral Aşı Temini Projesi" kapsamında ise yaban hayatına yönelik 225 bin kilometrekare alanda 3 yıl süreyle senede iki defa olmak üzere havadan aşılama çalışması gerçekleştirildi.
Proje kapsamında gerçekleştirilen 7 kampanya döneminde toplam 35 milyon aşılı yem uçaklardan kırsal ve ormanlık alanlara atıldı.
29 ilde kuduza karşı havadan ilaçlama
Tarım ve Orman Bakanlığı 2023 yılı için de kuduz aşı çalışmalarını sürdürüyor. 2 milyon 640 bin doz oral kuduz aşısı alımı gerçekleştiren Bakanlığa bağlı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü, sonbahar dönemi aşılama çalışmalarına Erzurum'dan başladı.
Uçaklarla havadan kırsal ve yaban alanlara atılan aşılar Diyarbakır, Sinop, Samsun, Amasya, Çorum, Yozgat, Tokat, Sivas, Nevşehir, Kayseri, Konya, Mersin, Niğde, Adana, Osmaniye, Kahramanmaraş, Malatya, Adıyaman, Elazığ, Bingöl, Muş, Erzurum, Bitlis, Batman, Ağrı, Kars, Ardahan, Erzincan ve Tunceli illerinde gerçekleştirilecek.
Havadan atılan aşılı yemlere insan teması olması halinde kokuda değişiklik meydana geldiğinden yaban hayvanları tüketmeyebiliyor, bu da uygulamanın etkisini azaltıyor. Bu sebeple kırsal ve ormanlık alanlara havadan aşılı yemlere temas edilmemesi, dokunulması halinde ise en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması gerekiyor.
Evcil hayvanlara da aşı
Bakanlık, kuduz hastalığının eradikasyonunun sağlanması için aşı kampanyalarını sürdürüyor. Kuduz hastalığı ile mücadele amacıyla her yıl kuduz aşılama programı uygulayan Bakanlık, bu kapsamda sahipli kedi ve köpekleri Tarım ve Orman il-ilçe müdürlüklerinde aşılarken, sahipsiz kedi ve köpeklerin aşılanması için de yerel yönetimlere aşı temin ediyor.
Bakanlıkça 2021 yılından bu yana kuduz hastalığına karşı sahipli ve sahipsiz toplam 1 milyon 603 bin 231 kedi ve köpek aşılandı.