"Kiralarda uygulanan yüzde 25 oranı gerekliydi ama artık kaldırılmalı"
8 Haziran 2022 tarihinde vatandaşların enflasyon karşısında korunması maksadıyla kira oranlarından uygulanmaya başlanan yüzde 25 sınırının 1 Temmuz 2024 tarihinde son bulması bekleniyor.
Söz konusu uygulamanın faydaları olduğu kadar kiracı ve ev sahipleri arasında yaşanan tartışmalar, kavgalar nedeniyle maalesef ölümle sonuçlanabilen olumsuz yönleri de oldu.
2 yıllık süreç zarfında kira artışlarında uygulanan yüzde 25 sınırının kaldırılacağına ilişkin haberlerle ilgili İLKHA muhabirine konuşan Avukat Harun Vergili, enflasyon sürecinde uygulanan sınırlamanın yerinde bir hamle olduğunu ancak gelinen süreçte tarafların mağdur olmaması adına uygulamanın artık son bulması gerektiğini, böylece piyasanın rahatlayacağını öngördüklerini söyledi.
"YÜZDE 25 SINIRI GEREKLİYDİ AMA OLUMSUZ YÖNLERİ DE OLDU"
Vergili, "Ekonomik koşullar sebebiyle 11 Haziran 2022 tarihi itibariyle kira artış oranlarına yüzde 25'lik bir sınırlama getirildi. Eskiden kira artışları TÜFE oranında uygulanıyorken 11 Haziran 2022'deki yüksek artışlar enflasyon koşullar sebebiyle ilgili makam ve mevkilerin kiracının mülk sahibi karşısında ve yüksek enflasyon karşısında korunup hayatını idame ettirebilmesi için yüzde 25 sınırlaması getirildi. Yüzde 25 sınırlaması, yaklaşık 2 yıldır uygulanmaya devam ediliyor. Bu sistemin yanında artıları ve eksilerinin de olduğunu ülkece gözlemledik. Artılarından bahsedersek olursak, yüksek enflasyon şartlarında düşük gelirli olan kiracıların hayatını devam ettirebilmesi için böyle bir sınırlama ihtiyaçtı ve gerçekten kiracının yüzde 25 sınırıyla korunduğunu gözlemledik. Öte yandan bu 2 yıllık süreçte kiracılar ile mülk sahipleri arasında ciddi kriminal olayların ve suç olayların yaşandığını gözlemledik. Ne yazık ki zaman zaman cinayetlere sebebiyet verdiğini de gördük." dedi.
"VİCDANİ MAHKEME VE UZLAŞI KÜLTÜRÜ GELİŞMEDİĞİ MÜDDETÇE SORUN VE PROBLEMLERE ŞAHİT OLACAĞIZ"
Kiracı ve mülk sahibi arasındaki ilişkinin uzlaşıya dayanması gerektiğini vurgulayan Vergili, "Taraflar birbirlerini mahkemeye taşıma, birbirlerini yıpratma ve daha yüksek meblağlara tamah etme veya paranın cebinde durmasına tamah etmemeli. Birbirinin durumunu bilerek denge ile hareket etmelerini bilmelidirler. Şunu belirtmek gerekir ki hangi düzenleme getirilirse getirilsin, ne şekilde düzenleme yapılırsa yapılsın, vicdani mahkeme ve uzlaşı kültürü gelişmediği müddetçe yine sorun ve problemlere şahit olacağız." diye konuştu.
"UZLAŞI İLE HAREKET EDİLİRSE BİRÇOK SORUN ÇÖZÜLÜR"
Vergili, "Mülk sahibi açısından bakıldığında çevrede çok daha yüksek meblağlarla kiraya verilen daireleri gördüğünde kiracısından zam talebinde bulunma isteği oluşur. Böylece birçok mülk sahibi, bakım-onarın, çeşitli bahane ve hilelerle kiracısını tahliye etmeye çalıştığını gözlemledik. Kiracı açısından baktığımız zaman da kiracı daha fazlasını ödemeye gücün sahipken yüzde 25 oranının ardına sığınarak ev sahibini mağdur eden kiracıların olduğunu gördük. Gerek mülk sahibi açısında yüzde 25 zam oranının düşük kalması, kiracının bu oran üzerine çıkmamada diretmesi sebebiyle birçok kira hukukuna ilişkin uyuşmazlıkları inceleyen mahkemelerin kilitleme noktasına geldiğini gördük. Bu noktada kira uyuşmazlıklarında arabuluculuk sistemi getirildi. Bu da hem mahkemelerin yükünü hafifletmesi hem de kiracı ve mülk sahibi arasındaki uyuşmazlıkları çözmesi açısından faydalı olduğunu görmekteyiz. Vatandaşlarımızın da uzlaşı kültürü ile hareket etmelerini talep ediyoruz. Taraflar birbirlerinin ekonomik şartlarını değerlendirerek birbirlerinin halinden anlayarak hareket etmeleri durumunda yaşanan birçok tatsızlığın ve uyuşmazlığın son bulacağına inanmıyoruz." şeklinde konuştu.
"GELİNEN AŞAMADA BU DÜZENLEMEMİN ARTIK RAHATLATILMASINA İHTİYAÇ VAR"
Gündemde kiralarda uygulanan yüzde 25 sınırının kaldırılacağına ilişkin haberlerle ilgili de konuşan Vergili, son olarak şu ifadeleri kullandı:
"Şu an gündemde yüzde 25 zam oranının kaldırılması var. Bakanlıklardan ve yetkili kişilerden bunu duymaya başladık. Bize göre de Türkiye'de enflasyonun biraz frenlenmiş olması sebebiyle ve 2 yıldır uygulanmakta olan yüze 25 sınırı sebebiyle kiraların bir hayli düşük Kalmasından dolayı yüzde 25 sınırının kaldırılması piyasayı biraz rahatlatacak, mahkemelerin iş yükünü azaltacaktır. Zaten bu düzenleme getirildiği zaman da bunun geçici bir düzenleme olduğu ısrarla vurgulanmıştı. Pandemiden çıkan, uluslararası enflasyon ortamında ciddi ekonomik kriz yaşayan bir ülkede geçici bir düzenleme olarak getirilmişti. Gelinen aşamada bu düzenlememin artık rahatlatılmasına ihtiyaç var. Yüzde 25 sınırı kaldırılsa dahi yine de vatandaşlarımızın sahip olması gereken uzlaşı kültürüdür. Uzlaşı kültürü ile taraflar birbirlerinin haklarını gözeterek adaletle artışı belirlemeyi başarabilecekler."