"Eğitim, aileden başlar."
Türkiye’de Eğitimin sorunları hep var olmuş ve olmaya da devam etmektedir. Bu sorunları Sosyolojik olarak farklı açılardan değerlendirmek gerekir. Biliyoruz ki sorun tek nedenli değil birçok nedenlidir. Ailevi sorunlar bu nedenlerden en temel olanlardan bir tanesidir.
Aile, çocuğun ilk ve en önemli eğitim kurumudur. Çocuğun kişilik gelişimini, davranışlarını, öğrenmesini ve akademik başarısını doğrudan etkiler. Bu nedenle, ailenin eğitimdeki rolü göz ardı edilemez.
Türkiye'de eğitim sorunlarına sosyolojik bir bakış açısıyla bakıldığında, ailenin bu sorunlarda önemli bir rol oynadığı görülmektedir. Ailevi sorunların eğitim sorunlarına yansıdığı başlıca alanlar şunlardır:
Ailenin sosyoekonomik durumu, çocuğun eğitime erişimini ve kalitesini önemli ölçüde etkiler. Sosyoekonomik durumu düşük aileler, çocuklarını okula göndermekte daha fazla zorluk yaşamaktadır. Ekonomik durumu yetersiz ailelerde öğrenci işgücü olarak hesap edilmektedir. Özellikle daha okullar kapanmadan mevsimlik işler için çocuklar başka memleketlere götürülmekte öğrenciler uzun süre eğitimden uzaklaştırılmaktadırlar.
Ayrıca çocuklar ev işleri, arazi ve başka işlerde de çalıştırılmaktadırlar. Son dönemlerde sokakta çalışan çocuk sayısı her gün biraz daha artmaktadır. Böylece öğrenci yeterince ders çalışmamakta, okulda olması gereken sürede okulda olamamaktadır. Bu durumda olan çocuklar belli bir süre sonra okuldan kopmakta, eğitimsiz işgücü ordusuna bir nefer olarak katılmaktadır. Öğrenciler ya ekonomik yetersizliklerden dolayı yetersiz besleniyor, ya da bilinçsizlikten yanlış besleniyorlar (Abur-cubur, feast food beslenme). Özellikle bilinçsiz beslenmeden kaynaklı obez öğrencilerin sayısı gittikçe artmaktadır. Bilinçsiz ve yetersiz beslenme başarısızlığa neden olmaktadır.
Ebeveynlerin eğitimsiz olmaları da eğitime olumsuz bakış açıları geliştirmekte, bu durum öğrencinin başarısını olumsuz etkilemektedir.
Ailede sevgi, saygı ve güven gibi temel değerlerin eksikliği, çocuklarda disiplin sorunlarına yol açabilir. Bu sorunlar, çocuğun okuldaki başarısında da olumsuz etki yaratabilir. Ailede yaşanan şiddet, ihmal ve istismar gibi sorunlar, çocuklarda davranış sorunlarına yol açabilir. Aile içi problemler, öğrenci başarısını olumsuz etkilemektedir. Aile içi şiddet aile kırımcılık yarattığı gibi eğitim kırımcılık ta yapmaktadır. Anne babanın birbirlerine, çocuğuna uyguladıkları şiddet çocuğun psikolojisini olumsuz etkilemekte bu durumda olan çocukların okul başarısı da gittikçe düşmektedir. Bu sorunlar, çocuğun okulda arkadaşlarıyla ve öğretmenlerle olan ilişkilerini olumsuz etkileyebilir.
Ailenin eğitime verdiği önem, çocuğun öğrenme isteksizliğini de etkileyebilir. Ailenin eğitime karşı olumsuz tutumu, çocuğun okula gitmek istememesine ve derslere ilgisiz olmasına neden olabilir. Günümüzde öğrenci velilerinin birçoğu okula karşı duyarsızdır. Öğrencilerinin okul durumlarını takip etmemektedirler. Veliler okula gelip çocuklarının durumlarını sormaktan acizdirler. Okuldan telefonla arandığı zaman dahi çoğu veli ya telefonunu açmıyor ya da işim var kapatmam gerek diyerek telefonu kısa süre sonra kapatmaktadırlar. Yapılan toplantılara da katılım sağlanmamak ta, böylece okul ile aile arasında bir kopukluk yaşanmaktadır. Oysa okul ile aile arasındaki sıkı ilişki öğrencinin başarısını olumlu bir şekilde etkilemektedir.
Birçok öğrencinin evdeki çalışma ortamları yetersizdir. Özellikle geniş ailelerde bu anlamda ciddi sorunlar yaşanmaktadır. Birçok öğrencinin kendisine ait bir odası yoktur. Böylece öğrenci evde uygun çalışma ortamı oluşturamamaktadır.
Ailevi sorunların eğitim sorunlarına yansımasını önlemek için, aile ve okul arasında iş birliğinin güçlendirilmesi gerekmektedir. Ailelere yönelik eğitim ve rehberlik çalışmalarıyla, çocukların eğitime erişimlerinin kolaylaştırılması, disiplin sorunlarının önlenmesi, öğrenme isteklerinin geliştirilmesi ve davranış sorunlarının çözümüne katkıda bulunulması hedeflenmelidir.
Aksi durumda bu sorunlar katlanarak artacak eğitimdeki sorunlar çözülemez bir hale gelecektir.