Akran zorbalığı, bir çocuğun veya çocuğun bir veya daha fazla akranı tarafından tekrar tekrar ve kasıtlı biçimde kötü muameleye maruz kaldığı bir istismar türüdür. Akran zorbalığı, fiziksel, sözlü, sosyal veya siber olmak üzere dört ana kategoriye ayrılabilir.
Fiziksel zorbalık, vurmak, tekmelemek, itmek, bıçaklamak gibi kişinin fiziksel olarak zarar görmesine neden olan davranışlardır.
Sözlü zorbalık, hakaret etmek, küfür etmek, alay etmek, tehdit etmek gibi kişinin duygusal olarak zarar görmesine neden olan davranışlardır.
Sosyal zorbalık, dışlamak, görmezden gelmek, dedikodu yapmak, söylenti çıkarmak gibi kişinin sosyal ilişkilerini bozmaya yönelik davranışlardır.
Siber zorbalık, internet veya cep telefonu yoluyla yapılan zorbalıktır. Bu zorbalık, sosyal medya üzerinden mesajlar göndermek, fotoğraflar veya videolar yayınlamak, kötü yorumlar yapmak gibi şekillerde gerçekleşebilir.
Akran zorbalığı, her yaş grubunda görülebilen bir sorundur. Ancak, çocuklar ve gençler, akran zorbalığına daha yatkındırlar. Akran zorbalığı, çocukların fiziksel ve ruhsal sağlığı üzerinde ciddi olumsuz etkiler yaratabilir. Zorbalığa maruz kalan çocuklarda, depresyon, kaygı, düşük özgüven, akademik başarısızlık, hatta intihar gibi sorunlar görülebilir.
Akran zorbalığının Sosyo-psikolojik etkileri
Akran zorbalığının Sosyo-psikolojik etkileri, zorbalık türüne, zorbalık süresine ve zorbalıkta yer alan kişilerin özelliklerine göre değişiklik gösterebilir. Ancak, genel olarak akran zorbalığının aşağıdaki Sosyo-psikolojik etkileri olduğu söylenebilir:
Zorbalığa maruz kalan çocuklarda, depresyon, kaygı, düşük özgüven, utanç, öfke, korku ve yalnızlık gibi duygusal sorunlar görülebilir.
Zorbalığa maruz kalan çocuklar, sosyal ortamlardan uzaklaşabilir, arkadaş edinmekte zorlanabilir ve sosyal ilişkilerinde sorunlar yaşayabilir.
Zorbalığa maruz kalan çocuklar, okula gitmekten kaçabilir, akademik başarılarında düşüş yaşayabilir ve okulda devamsızlık yapabilir.
Zorbalığa maruz kalan çocuklarda, uyku sorunları, baş ağrısı, mide bulantısı, mide ağrısı, kas ağrısı gibi fiziksel sorunlar görülebilir.
Akran zorbalığını önlemek için neler yapılabilir?
Akran zorbalığını önlemek için, farkındalık yaratmak, empati geliştirmek ve güvende hissettirmek önemlidir.
Farkındalık yaratmak: Akran zorbalığı konusunda farkındalık yaratmak için, aileler, öğretmenler ve toplum liderleri birlikte çalışmalıdır. Akran zorbalığının ne olduğunu, nedenlerini ve etkilerini anlatarak, insanlara akran zorbalığı konusunda bilgi verilebilir.
Empati geliştirmek: Empati geliştirmek için, çocukların duyguları tanımaları ve anlamalarını desteklemek gerekir. Çocuklara, diğer insanların duygularını anlamalarını öğreterek, onların başkalarının duygularını önemsemeleri sağlanabilir.
Güvende hissettirmek: Güvende hissettirmek için, çocukların kendilerini güvende hissedebilecekleri bir ortam oluşturmak önemlidir. Çocuklara, zorbalıkla karşılaştıklarında yardım alacakları kişileri tanıtarak, onların güvende hissetmeleri sağlanabilir.
Akran zorbalığı, ciddi bir sorundur ve herkesin bu sorunla mücadelede sorumluluk alması gerekir. Akran zorbalığını önlemek için, farkındalık yaratmak, empati geliştirmek ve güvende hissettirmek önemlidir.