"Eğitim, sadece bilgi yüklemek değil, değer aşılamak da olmalı. Değer bilmeyen öğrenciye değer öğretmek, topluma katkıda bulunacak bireyler yetiştirmenin anahtarıdır."
Günümüz eğitim sistemi, öğrencileri sadece akademik başarılar üzerinden ölçmeye odaklanmış durumda. Ancak, bu yaklaşımın birçok öğrenciyi göz ardı ettiği bir gerçek var: değerleri ve karakter gelişimini. Ne yazık ki, bu şekilde okullarda değer bilmez öğrencilere değer öğretilemez.
Eğitim kurumlarının temel amacı, öğrencilere sadece matematik, fen veya edebiyat gibi derslerde bilgi vermek değil, aynı zamanda onları iyi birer insan olarak yetiştirmektir. Ancak, günümüzde bu hedef genellikle göz ardı ediliyor. Değer eğitimi, öğrencilere empati, saygı, sorumluluk, dürüstlük gibi önemli özellikleri kazandırmayı hedefler. Ancak, bu değerler sınav notlarıyla ölçülemez ve bu nedenle birçok okul tarafından ikinci plana atılır.
Türkiye'de son dönemlerde akademik ağırlıklı eğitime artan bir önem verilmesi gözlemlenmektedir. Bunun ardında yatan birtakım sebepler şunlardır:
Sınav Odaklı Eğitim Sistemi:
Türkiye'de eğitim sistemi, büyük ölçüde üniversite giriş sınavlarına odaklanmış durumdadır. Bu durum, öğrencilerin ve velilerin akademik başarının diğer değerlerden daha önemli olduğunu düşünmesine yol açmaktadır.
PISA Sonuçları:
Türkiye'nin Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PISA) sonuçlarında beklenen başarıyı gösterememesi, eğitim sisteminin sorgulanmasına neden olmuştur. Akademik başarının artırılması için müfredat ve sınav sisteminde değişikliklere gidilmiştir.
Rekabetçi Ortam:
Artan nüfus ve globalleşen dünya ile birlikte iş bulma ve kariyer yapma konusunda rekabet de artmıştır. Aileler, çocuklarının gelecekte daha iyi bir konumda olması için onları akademik açıdan daha iyi yetiştirmeye çalışmaktadır.
Ekonomik Kaygılar:
Yükseköğrenim ücretlerinin artması ve işsizlik oranlarının yüksekliği, aileleri çocuklarının akademik başarısına daha fazla önem vermeye itmektedir. Aileler, çocuklarının iyi bir üniversiteden mezun olarak daha iyi bir iş bulmasını ve maddi açıdan rahat bir hayat kurmasını istemektedir.
Değerlere Yeterince Önem Verilmemesi:
Eğitim sisteminin akademik başarıya odaklanması, değer eğitiminin göz ardı edilmesine yol açmaktadır. Saygı, dürüstlük, empati ve sorumluluk gibi değerlerin yeterince öğretilmemesi, toplumda çeşitli sorunlara yol açmaktadır.
Okullar, öğrencilerin sadece derslerde başarılı olmalarını değil, aynı zamanda karakterlerini de geliştirmelerini sağlamalıdır. Ancak, bu noktada öğretmenlerin ve okul yönetiminin de önemli bir rolü vardır. Değer eğitimi, sadece derslerde değil, günlük yaşamda da örnek davranışlar sergileyerek öğrencilere aktarılmalıdır. Öğrenciler, sadece bilgi değil, aynı zamanda iyi birer insan olma yolunda rehberlik edilmelidir.
Ayrıca, ailelerin de bu süreçte önemi büyüktür. Değerlerin temeli genellikle aile içinde atılır ve okul, bu temeli güçlendirmek ve pekiştirmekle sorumludur. Ailelerle iş birliği içinde çalışarak, öğrencilere değerlerin önemini ve nasıl uygulanacağını öğretmek mümkündür. Değer eğitimi, çocukların sağlıklı ve sorumlu bireyler olarak yetişmesi için son derece önemlidir. Bu eğitimde ailenin rolü ise büyüktür. Değerlerin temeli genellikle aile içinde atılır ve okul, bu temeli güçlendirmek ve pekiştirmekle sorumludur.
Aileler, çocuklarına aşağıdaki değerleri aşılayabilir:
Saygı: Büyüklerine, küçüklerine, eşitlerine ve farklı görüşlere saygı duymayı öğretmek önemlidir.
Dürüstlük: Doğruyu söylemeyi ve her zaman dürüst davranmayı öğretmek gerekir.
Empati: Başkalarının duygularını anlayabilmeyi ve onlara karşı duyarlı olmayı öğretmek önemlidir.
Sorumluluk: Kendi işlerini yapabilmeyi, zamanı iyi yönetmeyi ve sorumluluklarının bilincinde olmayı öğretmek gerekir.
Yardımseverlik: Yardımlaşmanın ve dayanışmanın önemini öğretmek ve ihtiyaç sahiplerine yardım etmeyi teşvik etmek önemlidir.
Aileler, bu değerleri günlük hayatlarında model olarak göstererek ve çocuklarıyla açık iletişim kurarak öğretebilirler. Ayrıca, çocuklarını değer eğitimi veren extracurricular faaliyetlere yönlendirmek de faydalı olabilir.
Okul da değer eğitiminde önemli bir rol oynar. Okullar, müfredat ve çeşitli programlar aracılığıyla değerleri öğretebilir ve pekiştirebilir. Öğretmenler, rol model olarak davranarak ve öğrencilere değerlerin önemini açıklayarak bu konuda önemli bir katkı sağlayabilirler.
Aile ve okul iş birliği, değer eğitiminin en etkili yollarından biridir. Aileler ve öğretmenler, açık iletişim ve ortak bir bakış açısıyla çalışarak çocuklara değerleri daha etkili bir şekilde öğretebilirler.
Aile ve okul iş birliğinde yapılabilecekler:
Aile ve okul, çocuklara öğretilecek değerler konusunda ortak bir görüşe sahip olmalıdır.
Aile ve okul, çocuklarla değerler hakkında açık ve net bir şekilde iletişim kurmalıdır.
Aile ve okul, çocuklara değerli davranışları model olarak göstermelidir.
Aile ve okul, değerleri pekiştirmek için ortak etkinlikler düzenleyebilir.
Aile ve okul, çocuklara değerler konusundaki davranışları hakkında geri bildirim vermelidir.
Aile ve okul iş birliği ile değer eğitimi, çocukların sağlıklı ve sorumlu bireyler olarak yetişmesine katkıda bulunacaktır. Ancak maalesef okulla bu işbirliğini sağlayacak okul sayısı gittikçe azalmaktadır.