Zarokên ku mexdûrên pevçûnan dibin zarokên ku ji şer, aloziyên sivîl û bûyerên din ên tundûtûjiyê bandor bûne ni.Ev zarok ew in ku ji ber bandorên rasterast an nerasterast ên pevçûnê zirar dîtine.Bandorên rasterast ên pevçûnan mirin, birîndarbûn, seqetî û koçberiyê ne. Bandorên nerasterast sînordarkirina gihandina xizmetên perwerdehî û tenduristiyê, travmaya psîkolojîk û destdirêjî ne.
Di pevçûnan de, zarok ji mezinan bêtir di xetereyê de ne. Zarokên ku di pevçûnan de birîndar dibin dibe ku ji aliyê bedenî û derûnî ve astengdar bibin. Ev seqetî dikarin ji bo zarokan jiyana wan ya rojane zehmet bikin.Pevçûn dikare di zarokan de bibe sedema trawmayê. Trawma dikare di zarokan de bibe sedema tirs, fikar, hêrs û depresyonê.
Di hiqûqa navneteweyî de ji bo zarokên ku mexdûrên şer û pevçûnan in, gelek bendên parastinê hene. Armanca van qanûnan ew e ku zarokan ji bandorên neyînî yên pevçûnan biparêzin.
Hejmara zarokên ku di pevçûnan de mirin an jî birîndar bûn ji mezinan pir zêdetir e.Ceylan Önkol jî yek ji van zarokan e.
Ceylan Önkol di 16'ê Îlona 1997'an de li navçeya Licê ya Amedê ji dayik bû. Di 28'ê Îlona 2009'an de dema ku 12 salî bû, li gundê Şenlîkê ku bi malbata xwe re dijiya, derket pez û pez diçêrand. Dema pezê xwe diçêrand ji qereqola Tapantepeyê guleya hawanê ya ku hat avêtin jiyana xwe ji dest da.
Bûyerê li Tirkiyeyê hêrseke mezin çêkir û weke trajediyeke din a pirsgirêka Kurd hat bibîranîn. Mirina Önkol bal kişand ser zirarên operasyonên leşkerî yên li Tirkiyeyê li sivîlan û bala parêzvanên mafên mirovan kişand ser xwe.
Piştî bûyerê malbata Önkol lêgerîna edaletê berdewam kir. Di sala 2021’an de Dadgeha Îdarî ya 2’yemîn a Amedê biryar da ku leşkerên ku di kuştina Önkol de berpirsyar in bên cezakirin. Lê heta niha ev biryar nehatiye bicihanîn.
Önkol weke yek ji mirina zarokan a herî trajîk a li Tirkiyeyê tê bibîranîn. Çîroka wî bîranîna bandorên wêranker ên tundiya leşkerî ya li dijî sivîlan e û girîngiya şerkirina ji bo dadmendiyê nîşan dide.
Tenê wêneyekî Ceylan Önkol hebû.Çavên di vê wêneyê de bala her kesî kişandibû.Ji ber vê yekê min ji bo çavên Ceylan Önkol helbestek nivîsî.
Nêrîna çavên Ceylan Önkol siberoje,
Wêneyek yekta ya xwezayê berbiçav.
Serpêhatiyek veşartî di şagirtên çavên wê de,
Melodiya daristanê ku bi ba re direqise.
Çîrokek di çavên wê de veşartî,
Ber bi xewnên zaroktiyê ve.
Çîrokek ku li ezmên dinêrî hat gotin,
Di çavên wê de bêdawîbûnek diherike.
Çavên Ceylan Önkol wek neynikê,
Ya ku dinyaya ronîkirinê di nava xwe de kom dike.
Germiya ku rojê hembêz kiriye,
Di çavên wê de bêgunehiyek veşartî.