Heman Xizmet bi Zimanên Cûda: Şaredariya Pirzimanî

Arslan ÖZDEMİR

“Şaredariya pirzimanî cihêrengiya zimanî weke dewlemendiyek dibîne û rêzê li hemû zimanan digire.”

Di manîfestoya hilbijartinê ya Partiya DEM'ê de, di wê baweriyê de ye ku şaredariya pirzimanî ji bo demokratîkbûna Tirkiyeyê û avakirina civakeke wekhev gaveke girîng e.

Armancên DEM Partî yên derbarê şaredariya pirzimanî de:

Hemû şaredarî pratîkên şaredariyên pirzimanî qebûl dikin.

Xizmetên şaredariyê ji bo hemwelatiyên ku bi hemû zimanan diaxivin, bi awayekî wekhev û bigihînin.

Şaredarî di parastin û pêşxistina ziman û çandên cihê de roleke aktîf dilîzin.Dema ku şaredariya pirzimanî bi awayekî rast were pêkanîn, amûrek girîng e ku dikare di avakirina civakek berfireh û demokratîk de bibe alîkar.

Di encama lêkolîna qadê de ku min di sala 2007’an de li Şaredariya Sûrê ya Amedê kir, me zimanên ku di qada xizmetê ya Şaredariya Sûrê de tên axaftin tespîtkirin. Jî encamên anketa ku min li Şaredariya Sûrê koordîne kir, li 8 hezar û 920 malbatan 5 mehan bi 30 anketöran me karê qadê kir. Ji sedî 72 ê beşdarên anketa ku li ser pêkhateya civaknasî, taybetmendiyên demografîk û zimanên ku pê diaxivin, gotine ku di jiyana xwe ya rojane de bi kurdî diaxivin, ji sedî 24 bi tirkî, ji sedî 3 bi suryanî û ji sedî jî got ku ew bi erebî diaxivin.

Şaredariya Sûrê di encama lêkolîna qadê de biryar da ku ji bilî tirkî xizmetê bi zimanên kurdî, suryanî û ermenî jî wê bike. Li Tirkiyeyê weke yekemîn hat dîtin û gelek hat nîqaşkirin.

Alîgirên biryarê destnîşan kirin ku ew rêyek girîng e ji bo naskirina maf û çandên komên etnîkî yên cuda li herêmê. Yên ku li dij derketin digotin ku ev nedestûrî ye û dê welêt perçe bike.

Biryar ji aliyê Danıştayê ve hat betalkirin û Şaredarê Sûrê Abdullah Demîrbaş û endamên meclîsê ji wezîfeyê hatin girtin. Lê belê Şaredariya Sûrê hin xizmetên xwe defakto bi pirzimanî berdewam kir.

Kesên ku dixwazin beriya hilbijartinên herêmî şaredariyan bi dest bixin, divê zanibin ku ger dixwazin xizmetek bi wesif bikin, divê xizmeta xwe li ser zimanê zikmakî yê gelên li qadên xizmetê yên şaredariyê dijîn esas bigirin.

Xizmeta bi zimanê dayikê ew e ku rêveberiyên herêmî bi zimanê xwe xizmetê ji gel re bikin. Ev rêgezek girîng e ji bo zêdekirina gihîştina karûbarên giştî û afirandina civakek berfirehtir û lênêrînê.

Di şaredariyê de xizmeta bi zimanê zikmakî gelek feydeyên xwe hene:

Bi taybetî ji bo kesên ku zimanê wan ne Tirkî ye, gihandina xizmetên giştî zêde dike. Ew dihêle ku hemwelatî baştir fam bikin ka raya giştî çi dibêje. Ew bêtir mirovan teşwîq dike ku beşdarî karûbarên gelemperî bibin.

Ew dibe alîkar ku civakek tevdetir û lênihêrtir were afirandin. Di navbera komên etnîk û çandên cuda de rêz û toleransê pêş dixe. Aheng û yekitiya civakî xurt dike. Ew dihêle ku hemwelatî bêtir xwe bidin pejirandin û bi nirx.

Ew dikare bibe sedema peydakirina karûbarê bi bandortir ji ber ku gel dikare çêtir fam bike ka raya giştî çi dibêje. Ew beşdarî peydakirina karûbarên gelemperî bi bandortir û bikêrhatî dibe. Kêfa welatiyan zêde dike.

Mirov nikare bêje ku şaredariya pirzimanî zirarê dide dewletê. Xizmeta Şaredariya Sûrê ya Diyarbekirê ya Pirzimanî, bi hurmet û toleransê di navbera etnîkên cuda yên herêmê de, tevkariyê li ahenga civakî kir. Vê pêkanînê ji bo aştiya civakî ya li herêmê alîkariyeke cidî kir.

Dikare bawerî û beşdariya li şaredariyê zêde bike. Ew piştrast dike ku karûbarên gelemperî zelaltir û berpirsiyartir in.

Ji bo pêşkêşkirina xizmetên bi zimanê zikmakî li şaredariyê rêyên cuda hene:

Wergera belge û agahiyên giştî bi gelek zimanan.

Karmendên pirzimanî dixebitin.

Bername û qursên piştgiriya ziman pêşkêş dikin.

Bikaranîna teknolojiya wekî malperên pirzimanî û sepanên mobîl.

Di rêveberiya şaredariyê de xizmeta bi zimanê zikmakî ji bo afirandina civakeke adiltir û berfirehtir amûrek girîng e. Divê rêveberiyên herêmî hewl bidin ku xizmetên bi zimanê zikmakî pêşkêş bikin da ku hewcedariyên hemî niştecîhan peyda bikin.

İlk yorum yazan siz olun
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.