KUTSAL DAĞI MERETO

Sonbahar yerini yavaştan kışa bırakırken soğuk esen rüzgârlarla beraber; Bünyesinde bir çok tarihi barından ve bir çok kavmin yuvası haline gelen; dağlarında seyre daldıran, bağlarında hayran bırakan, merhamet ve muhabbet şehri olan Sason’un Mereto dağındayız. Mereto dağı yaklaşık olarak 2975 metre rakımlı yüksekliğiyle nerdeyse kışın yağan karı sonraki kışa bağlayan ve aynı zamanda gelin olarak tabir edilen sasonun ve Güneydoğu Anadolu’nun kutsal olan en yüksek dağıdır.

Batman valiliği bünyesinde gerçekleştirilen; Sason bal, ceviz, çilek ve yayla festivalinin ana mekanı meretoya geçiyoruz. Dağda bizi güneşli ancak soğuk ve rüzgarlı bir hava karşılıyor. Yollar yeni yapıldığı için araçlar hareket eder etmez havayı toz bulutu kaplıyor. Dağın dibinde olan Harut yaylasına kadar araçla çıkıyoruz. Alana yerleşir yerleşmez çadır için kamp alanı oluşturuyoruz. Yaylanın girişinde; ateşte kaynayan yemek kazanları, kenarlarda çadır kuran ekipler, ortada ise şenlik havasında oyunlar oynanıyor, eğlenceler düzenleniyor… bu atmosfer yaylaya ayrı bir güzellik katıyor.

Önceleri araçlarla yarım yamalak bir şekilde Kayadibi Köyü olan Purşeng’e kadar gidilebiliyordu. Daha sonra 2-3 saat süren zorlu bir tırmanış ile Mereto zirvesine çıkılabiliyordu. Ancak şimdilerde ise zirveye kadar yol yapılmış zirveye de Türk bayrağı asılmıştır. Dağın zirvesinde bulunan Maruta Parstır Asdvdzazin adlı bir Ermeni Kilisesi bulunmaktadır. Bu tarihi yapıların en kısa zamanda restore edilip hizmete açılması hem yöre halkının hem de tüm sason halkının yararına olacaktır. Dağın zirvesinden Diyarbakır, Bitlis, Muş, Siirt, ve Sason çevresi rahatlıkla görülebilmektedir. Mereto adının Aramice'de “dünyanın sahibi” anlamına gelen Maruta'dan geldiği bilinmektedir. “Marattu” sözcüğü yemin yerine de geçmektedir. Ermeniler tarafından Marattu , Müslümanlar tarafından da Mereto olarak anılmıştır.

Sason çevresinde bulunan halkın kökeni, çoğunlukla Basra’dan göçen Arapkabilelerine dayanmaktadır. Ancak daha sonralarında ise Türk-İslam-Kürt-Ermeni Kültürü içinde yoğurulan bir yaşam sürdürülmüştür. Şimdilerde ise sadece islam inancının egemen olduğu, siyasi görüşlerin yok sayıldığı sadakat ve samimiyet şehri olarak anılmaktadır. Sason İlçesinin eski adı 'KabılCevz’(cevizi bol)’dır. Önce Ermenilerden daha sonra teröristlerden arındırılan sason 2015 yılından beri güvenli bir alan konumundadır. Dağıyla, doğasıyla, insanıyla, medeni bir yaşam kültürüyle beraber Batı ve iç Anadolu dan emekli olan bir çok insanımızın tercih ettiği doğal yerler arasındandır.