Diyarbakır’da ‘tuzak’ kaldırımlar: Engellilerden çağrı

AMİDA HABER - Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) verilerine göre, dünyada yaklaşık 1,3 milyar engelli birey yaşıyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2021 yılı verilerine göre ise ülkede 5 milyon 841 bin 180 engelli bulunuyor. Bu bireylerin 3 milyon 337 bini kadın, 2 milyon 503 bini erkekler oluşturuyor.

Uzmanlara göre, şehir planlamaları yapılırken engelli bireylerin yaşamını kolaylaştıracak, onları tehlikeden koruyacak ve kimseye muhtaç olmayacak biçimde düzenlenmesi gerekiyor. Ne yazık ki özellikle büyük şehirlerde bu kuralların çoğu göz ardı ediliyor.

Standartlar var, ama uygulanmıyor

Görme engelliler için en önemli rehber, ellerindeki baston ve bastonun izlediği hissedilebilir zeminler. Kaldırımlarda yer alan bu kılavuz çizgelerin, trafik levhaları, ağaçlar, direkler ve diğer engellerle kesilmemesi gerekiyor. Yönetmeliklere göre; Ağaçlar kaldırım kenarına hizalı dikilmeli, alt dalları baş hizasından yukarıda olmalı. Trafik levhaları ve direkler görme engellilerin başına çarpmayacak yükseklikte olmalı. Kaldırımlar geniş ve rampalar uygun eğimde olmalı. Araç parkı, mal sergileme ve kaldırım işgali kesinlikle yasaklanmalı vb. birçok standart bulunuyor.

Ancak Diyarbakır’da bu standartların çoğuna uyulmadığı görülüyor. Şehir merkezinde kaldırımlara park eden araçlar, hissedilebilir çizgilerin üzerine dikilen elektrik direkleri ve levhalar, engelli bireylerin yaşamını ciddi şekilde zorlaştırıyor.

‘Aydınlatma direkleri çizginin tam üzerine dikiliyor’

Engelliler Federasyonu Başkanı Abdülmecit Yılmaz, Amida Haber’e yaptığı açıklamada kurumların duyarsızlığına dikkat çekti. Yılmaz, “Bu tarz düzenlemeler yapılırken yönetmeliğe uygun olması gerekiyor ama maalesef hiçbir kurum buna dikkat etmiyor. Hissedilebilir zeminlerin olduğu yerlerde levha ve aydınlatma direkleri yolun ortasında değil, kenarda olmalı. Yönetmelikte bu açıkça belirtilmiş. Ancak birçok yerde aydınlatma direkleri çizginin tam üzerine dikiliyor” dedi.

‘Engeller hissedilebilir zeminden uzak olmalı’

Yılmaz, bunun ciddi kazalara yol açtığını söyledi ve şunları ekledi: “Bir arkadaşımız bastonuyla yürürken levhayı fark edemedi ve kafasını çarptı, kaşı yarıldı. Levhalar, direkler ve aydınlatma sistemleri görme engelliler için büyük tehlike. Bu tür engeller hissedilebilir zeminden uzak olmalı.”

‘Bilinçsizlik ciddi riskler doğuruyor’

Yılmaz, belediyelerin de bu konuda hatalı uygulamalar yaptığını vurguladı. Yılmaz “Belediyelerin de bazen ihmalkârlığı oluyor, fizibilite çalışması yapmadan hissedilebilir zemin döşüyor. Aydınlatma direklerinin özellikle rampa geçişlerini kapatılmaması gerekiyor ki bedensel engeliler oraya kadar gidebilsin. Sonuç itibariyle bir kişi o çizgiye güvenerek hızlı yürüyor. O an aniden yoldan savrulup çarpma ihtimali çok yüksek. Kafasını, ayağını çarpma takılır, yere de düşebilir. Bazen de kaldırımların üstünde sivri geçişler yapılıyor. Bu bilinçsizlik ciddi riskler doğuruyor. Ben bile yürürken iki kez takılıp az kalsın düşüyordum. Bu konuda yetkilerin şehir planlamasında daha dikkatli olması gerekir” diyerek konuşmasını sürdürdü.