Diyarbakır'daki görme engelliler: Toplu taşımalarda rencide ediliyoruz!

Her gün karşılaştıkları engellerle mücadele etmek zorunda kalan görme engelliler, çeşitli alanlarda karşılaştıkları zorluklarla başa çıkmak için mücadele veriyor. Yetersiz veya düzensiz kaldırımlar, yol üzerindeki engeller, düşük asansör düğmeleri gibi faktörler, görme engelli bireylerin, günlük yaşam kalitesini olumsuz etkiliyor.

Engelli bireyler için toplumsal duyarlılık

Toplu taşıma araçlarında yeterli yönlendirme ve sesli sistemlerin olmaması, görme engelli bireylerin seyahatini zorlaştırabiliyor. Ancak, daha fazla farkındalık ve toplum genelinde yapılan erişilebilirlik çalışmaları, bu zorlukların azaltılmasında kilit rol oynuyor.  Görme engelli bireylerin üretken bir toplumla kaynaşabilmeleri ve yetişmelerini sağlamak amacıyla 31 ilde kurulan Altı Nokta Körler Derneği, bu konuda farkındalık yaratmak için mücadele ediyor.

‘Rencide edici sözlerle karşı karşıya kalıyoruz’

Diyarbakır’da da faaliyet yürüten Dernek, görme engellilerin eğitim, özel sektör ve daha birçok alanda eşit düzeyde yararlanması için çalışmalar yürütüyor. Toplumsal hayatta karşılaştıklarını sorunları Özgür Haber gazetesine anlatan Derneğin Diyarbakır Şube Başkanı Mehmet Akif Karakaş, çoğu zaman ulaşımda bazı şoförlerin bilgisizliğinden rencide edici sözlerle karşı karşıya kaldıklarını söyledi.

Görmeyen bireyleri hayata kazandırmak için ciddi hizmetler sarf eden dernek başkanı Karakaş, İl Milli Eğitim iş birliğiyle 20 lisede engellilere yönelik bilincin arttırılması yönünde düzenlediği seminerlerin yetersiz kaldığını belirterek,  ilk ve ortaokulda engellilere yönelik toplumsal bilincin arttırılması yönünde bir ders okutulması gerektiğini dile getirdi.

‘Görme engelli ler için gerekli özveriyi göremiyoruz’

Genel sıkıntılarından bahseden Şube başkanı Mehmet Akif Karakaş, “Genel sıkıntılarımız arasında toplumsal bilinç eksikliği, erişilebilirlik konusundaki engeller ve istihdamda özellikle özel sektörde yaşanan işsizlik sorunu çok fazla. Görme engelliler gerekli olan özveriyi göremiyor ‘’ dedi.

‘’Toplumun engelli lere acıyarak bakmalarını istemiyoruz’’

Görme engelli bireylerin diğer vatandaşlar gibi dışarda gezme eğlenme hakkına sahip olup, toplumun bunu acıyarak karşılamasını istemediğini dile getiren Karakaş, ulaşımda yaşadığı büyük sıkıntıların özellikle, özel halk otobüsü kullanan şoförlerdeki toplumsal bilinç eksikliğinden kaynaklı, görme engelli ve diğer engel grubundaki bireylere karşı, rencide edici şeklide konuştuğunu aktardı. Karakaş şunları söyledi;

“Özel halk otobüsü şoförlerinin eğitim almaması toplumsal bilinç eksikliğinin en büyük göstergesidir, çünkü kimse sevabına engellileri taşımıyor. Özel halk otobüsleri belediyenin yapmış olduğu protokolde engellileri ücretsiz taşıyacağına dair madde koymuştur.  Özel halk otobüsü başkanı imzasını atmıştır.

Buna istinaden biz bu otobüslerden ücretsiz yararlanabiliyoruz ancak bu bilindiği halde özel halk otobüsü şoförü engellileri rencide ediyor. Bir görme engelli veya engelli birisi evinden çıkıp işine gidebilir, akraba ziyaretine gidebilir. Toplumun engellilere acıyarak bakmalarını biz istemiyoruz.

Bir görme engelli tek başına çıkıp şehirlerarası seyahat yapabilir, çocuğuyla sinemaya gidebilir. Biz görme engelliler olarak zaman zaman bu tür aktivitelerde bulunduğumuz zaman yadırganıyoruz maalesef.  Biz Altı Nokta Körler Derneği olarak insanları hayata kazandırmak ve tek başına ayakları üzerinde durmalarını sağlamak için çok ciddi hizmetler veren bir derneğiz ve bunu da başarıyoruz.”

Ulaşımda yaşanan problemler büyük sıkıntı oluşturuyor

Altı Nokta Körler Derneği Diyarbakır Şube Başkanı Mehmet Akif Karakaş, ulaşımda yaşanan sorunların çözülmesini talep ediyor. Duraklarda görme engeli olan vatandaşı gören şoförün durmadan geçmesini büyük sorun olarak gören Karakaş, bu harekete karşı bir yaptırımın uygulanmasını istiyor. Görme engelli bireyler için bazı otobüslerde Sesli Anons Sistemlerinin çalışmadığını aktaran Karakaş, ulaşımdaki sorunların çözülmesi talebinde bulundu. Karakaş sözlerini şöyle sürdürdü;

“Otobüslerde yaşanan problemler uzun zamandan beri sadece görme engellilerin değil, tüm engelli vatandaşlarımızın yaşamış olduğu önemli sıkıntılardan biridir. 5378 sayılı engelliler kanununun getirmiş olduğu kazanımlardan biri de tüm mimari yapıların, tabi buna şehir içi ulaşımlar da dahil olmak üzere engellilerin erişimine uygun bir biçimde düzenlenmesi gerekir. Maalesef şehir içi otobüslerde erişim problemimiz devam etmektedir.

Şoförlerden yana önemli sıkıntılarımız, halk otobüslerinde 6495 sayılı kanuna göre şehir içi ulaşım araçlarından ücretsiz yararlanan engelli arkadaşlarımız özel halk otobüslerinde şoförler tarafından ciddi rencide edici sözlerle karşı karşıya kalıyorlar.

Durakta bir engellinin fark ettiğini gören bir şoför maalesef durmadan geçiyor. Bu ciddi sıkıntılarımızdan biridir. Bununla ilgili zaman zaman Diyarbakır Büyükşehir Belediyesiyle görüşmelerimiz oluyor. Engellilere yönelik rencide edici sözler sarf eden şoförlere ciddi yaptırımlar uygulanması ve çeşitli cezaların uygulanması gerekmektedir.

Keza ceza uygulanmasına rağmen hala biz şoförler tarafından rencide edici sözlerle karşı karşıya kalabiliyoruz. Acilen ilgili makamlar tarafından gereğinin yapılmasını talep ediyoruz. Diyarbakır Büyükşehir Belediyesine bağlı otobüslerde özellikle görme engelli vatandaşlarımız için yıllardır sesli durak dediğimiz bir hizmet var.

Otobüse bindiğiniz zaman sesli anons sitemleriyle görme engelliler gitmek istediği durakta inebilir. Bu sistem yaklaşık bir yıl önce otobüslere entegre edildi ancak navigasyonda yaşanan problemler ve sistemsel hatalardan dolayı hala bazı otobüslerde bu sistem çalışmıyor.

Yaşanan bu sıkıntılar giderilmedi ve giderilmiyor özlemini duyduğumuz bu hizmeti maalesef yüzde yüz alamıyoruz. Bu anlamda gerekli olan sistemsel çözümlerin uygulanarak bu sorunun çözülmesiyle bu hizmetten yararlanmak istiyoruz.  Bu alanda çalışmaların sürdüğünü biliyorum, Büyükşehir Belediyesiyle iletişim halindeyiz.

İvedilikle bu işin çözüme kavuşması görme engelli arkadaşlarımız için ulaşım sıkıntısını ciddi anlamda kaldıracak.”

‘’Okullarda görme engellilere karşı ders okutulması gerekiyor’’

Görme engelli bireylerin aldığı eğitimlerle topluma karışması gerektiğinin altını çizen Karakaş, toplumun bilinçsizliği karşısında bu durumun mümkün olmayacağını belirterek, öncelikle okullarda görme engellilere yönelik bir ders okutulması gerektiğine dikkat çekti.

“Biz dört duvar arasından bir görme engelliyi alıp eğitiminden sosyal faaliyetine kadar her türlü desteği verdikten sonra topluma karışıyor. Toplum bunu bilerek veya bilmeyerek toplumsal bilinç eksikliğiyle rencide ettiği zaman belki de kişi tekrar dört duvar arasına dönmek ister.

Engeli olan insanlar biraz duygusal bir yapıya sahip. Kişi topluma karışsa bile toplum bilinçsizliği buna engel olur. Bilinç eksikliğiyle ilgili okullarda çeşitli seminerler verdik, basın aracılığıyla çeşitli programlara katıldık.   Milli eğitim bakanlığının özellikle ilk ve ortaokulda derslerde engellilere yönelik toplumsal bilincin arttırılması yönünde bir ders okutulması gerekiyor.

Küçük yaşta bazı konular çocuklara aşılanırsa ileriki dönemlerde bilinçli bir toplum yetiştir. Diyarbakır’da Altı körler Derneği olarak İl Milli Eğitimi iş birliği ile 20 lisede engellilere yönelik toplumsal bilincin arttırılması yönünde çeşitli seminerler verdik.  Seminerlerimiz faydalı geçti, çok güzel karşılıklar aldık.

Dernek olarak biz bu konuda nereye kadar gidebiliriz, gücümüz nereye kadar yetebilir bilmiyorum. Milli eğitim bakan bunu bir ders olarak okutup bu bilincin oluşturulmasına yönelik böyle bir hizmet yaparsa çok kısa sürede büyük yol kat ederiz diye düşünüyorum.”