Diyarbakır’ın simge yeri için acil uyarı: UNESCO’dan çıkabilir

AMİDA HABER - Diyarbakır’ın önemli simgelerinden biri olan tarihi On Gözlü Köprü, UNESCO Dünya Mirası Listesi’nden çıkarılma tehlikesiyle karşı karşıya. Diyarbakır’ın en çok turist çeken yerlerinden biri olan On Gözlü Köprü, işletmelerin fahiş ‘demlik çay’ fiyatlarıyla gündeme geldi. Ancak köprü için, tehlike çanları başka bir nedenle çalmaya başladı.

UNESCO raporunda da yer aldı

Dicle Nehri üzerinde yer alan tarihi köprü, UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’nde bulunan ‘Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzaj Alanı’nın bir parçası olarak yer alıyor. Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi (ICOMOS) Reaktif İzleme Misyonunun son raporunda ise On Gözlü Köprü çevresindeki yapılaşmanın ‘kırmızı alarm’ seviyesinde olduğu uyarısı yapıldı.

Amed Kent Koruma ve Dayanışma Platformu da acil önlem çağrısı yaparak, Diyarbakır’da turistlerin gözde mekanlarından biri olan tarihi köprünün çevresindeki düzensiz yapılaşmanın tehlikeyi gözler önüne serdiğini belirtti.

‘Kolektif akılla çözüm bulunmalı’

MA’ya konuşan Amed Kent Koruma ve Dayanışma Platformu Dönem Sözcüsü Mahsum Çiya Korkmaz, “Meselenin çay fiyatı değil, dünya miras listesindeki bir alanın risk altında olması” olduğunu vurguladı.

Korkmaz, işletmelerin başka yere taşınması, yıkım kararı çıkarılması gibi kararların kollektif akılla yapılması gerektiğini belirterek şunları söyledi: “Mesela UNESCO’nun Dicle Nehri’ni ve Hevsel Bahçeleri’ni kırmızı listeye almasındaki en büyük sebeplerden biri de oradaki yapılaşmaların olmasıdır. İkincisi hal böyle iken, bunların hiçbiri olmazken bile bir yerin imara açık olması demek oraya sınırsız yapı yapma hakkını doğurmaz. Burada mesele sadece kanunda hakkı var denilerek işin içinden çıkılacak bir konu değil. Olayın kültürel, sosyolojik, ekonomik, toplumsal boyutu var. Birçok dalda etki eden bir mesele. En büyük realite şudur ki; Dicle Nehri’ni özellikle kum ocakları ve oradaki bütün işletmelerin zarar verdiğidir. Halk tarafından çok benimsenmediği bir gerçek var ortada. Mesele böyle ise ilgili bütün kurumların kolektif akılla hareket edip çözüm önerilerini geliştirmektir” diye konuştu.

On Gözlü Köprü’nün tarihi ve mimarisi

Diyarbakır’ın Sur ilçesinde bulunan On Gözlü Köprü, halk arasında “Silvan Köprüsü” olarak da bilinir. İlk yapılış tarihi kesin olarak bilinmese de, günümüze ulaşan hali Mervaniler döneminde 1065 yılında inşa edilmiştir.

Mimari özellikleri: 180 metre uzunluğunda, 7-8 metre genişliğinde olup on kemer gözüne sahiptir. Yöresel siyah bazalt taşından yapılmış ve Dicle Nehri’nin akışına uygun farklı boyutlarda kemerler tasarlanmıştır.

Kültürel değeri: Diyarbakır’ın simgelerinden biri olan köprü, efsaneleri, manzarası ve tarihsel önemiyle hem yerel halk hem de turistler için önemli bir buluşma noktasıdır.