Diyarbakırlı Onkolog: Kanserde erken teşhis hayat kurtarır!

AMİDA HABER - Her yıl Ekim ayı, dünya genelinde “Meme Kanseri Farkındalık Ayı” olarak anılmakta. Bu kapsamda pek çok organizasyon ve etkinlik düzenlenerek farkındalık oluşturulmaya çalışılıyor. Meme kanseri, dünyada ve Türkiye’de kadınlarda en sık görülen ve en çok ölüme neden olan kanser türleri arasında yer alıyor. Dünyada her 8 kadından biri bu hastalığa yakalanıyor ve erken teşhis, tedavi süreci açısından büyük önem taşıyor. Ancak Türkiye’nin bazı bölgelerinde, özellikle sosyo-kültürel yapı, hastanelere geç başvuru ve anadilde sağlık hizmetlerinin yetersizliği nedeniyle teşhis ve tedavide gecikmeler yaşanıyor.

Memede Kızarıklık, Şişlik Belirtilerine Dikkat

Diyarbakır’da yıllardır hekimlik yapan Tıbbi Onkoloji Uzmanı Dr. Halis Yerlikaya, kanserde teşhis ve tedavi süreci hakkında Amida Haber’e konuştu. Meme kanserinin belirtilerine dikkat çeken Yerlikaya, “Memede şişlik, sertlik, kızarıklık, içe çekilme, ülser, meme ucunda akıntı ya da ele gelen kitle gibi belirtiler görüldüğünde hemen doktora başvurulması gerekir. Kadınların kendi memelerini tanımaları, erken teşhiste büyük bir önem arz ediyor” dedi.

‘Kanserden değil, geç kalmaktan kork’

40 yaş üstü kadınların 2 yılda bir mamografi çektirmesi gerektiğine vurgu yapan Yerlikaya, “Mamografi taraması ile erken evrede kemoterapi gereksinimi dahi olmadan, yalnızca ameliyatla tedavi edilebilecek meme kanseri hastaları, taramanın etkin kullanılamaması nedeniyle çok daha geç aşamada başvurmakta ve daha yoğun, sonuç alıcı olmayan tedavi gereksinimi doğmaktadır. ‘Kanserden değil, geç kalmaktan kork’ sloganı, önemli bir gerçekliği ifade etmektedir. Belli bir yaşın üstündeki bireylerin erken teşhis için meme kanseri taramalarını yaptırmaları büyük önem taşımaktadır” diye konuştu.

Anadilde sağlık hizmetlerinin eksikliği

Yerlikaya, Kürt bölgelerindeki hastaların çoğunlukla hastalığın 4. evresinde başvurduğunu belirterek, bu durumun temel nedenlerinden birinin anadilde sağlık hizmetinin eksikliği olduğunu vurguladı. Yerlikaya, “Kendi dilinde ifade edebilme imkânı olsaydı, kanser çok daha erken teşhis edilebilirdi. Ancak bu eksiklik nedeniyle hastalarımızın çoğu daha ilerlemiş safhada başvuruyor” dedi.

‘Kadınlar ciddi bir mağduriyet yaşıyor’

Yerlikaya, dilin hastalık öyküsünde önemli bir faktör olduğuna dikkat çekerek şunları söyledi: “Tıpta hastanın şikâyetini doğru bir şekilde ifade edebilmesi teşhis için hayati önem taşır. Tıptaki en önemli unsurlardan biri, hastalığın öyküsünü almak, yani anemnezdir. Bir hasta doktora başvurduğunda, ne şikâyeti olduğunu kendi bildiği ve anladığı dilde ifade edebilmesi çok önemlidir. Hastalığın nasıl başladığı, belirtilerinin ne zaman ortaya çıktığı gibi bilgiler teşhiste önemli parametrelerdir. Ancak anadilde hizmet alamayan hastalar, şikâyetlerini tam olarak anlatamıyor. Bu da geç teşhislere ve tedavi süreçlerinde aksamalara neden oluyor. Kadınlar bu durumda ciddi bir mağduriyet yaşıyor. Yanlarında getirdikleri kişilerin onları ne kadar doğru ifade ettiği bir soru işareti. Kimi zaman bu kişiler, hastanın durumunu kendi bildikleri şekilde aktarıyor. Özellikle kadınlar, doğum doktorlarına giderken mahremiyet nedeniyle birtakım sorunlar yaşıyorlar. Eğer çekinmeseler, kendilerini daha rahat ifade edebilseler, bu mağduriyetler yaşanmayabilirdi.”

Erken teşhis için neler yapılmalı?

Onkolog Halis Yerlikaya, erken teşhis için yapılması gerekenleri şu şekilde sıraladı: “Her kadının 20 yaşından sonra kendi kendine meme muayenesi yapması gerekir. Kadınlar, tarama programlarına daha fazla teşvik edilmeli. Erken teşhis tarama merkezlerinin sayısının artırılması ve bu merkezlere erişimin kolaylaştırılması gerekiyor. Ayrıca sağlık okuryazarlığı konusunda ciddi eksikliklerimiz var. Kanser olmayan durumlar ile kanser belirtilerinin karıştırılması da geç başvurulara neden oluyor. Meme kanseri farkındalığının artırılması ve anadilde sağlık hizmetlerinin yaygınlaştırılması, kanserle mücadelede önemli adımlar olacaktır.”