İşte seçmenin “seçimlere katılmama” nedeni! Sosyo Politik'in seçim sonrası katılım oranlarına dair yaptığı araştırmada, "ekonomik kriz", "partilere olan inancın yitirilmesi" ve "izlenen politikalar" yanıtları öne çıktı.

Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi, 10-23 Nisan 2024 tarihleri arasında, 31 Mart yerel seçimlerindeki “katılım oranlarına” dair yaptığı araştırmanın sonuçlarını açıkladı. Araştırma, Ankara, Kocaeli, İstanbul, İzmir, Mardin, Mersin, Şanlıurfa, Şırnak, Diyarbakır, Van, Batman, Kars, Hakkari, Elazığ ve Gaziantep’i kapsadı. Online ortamda gerçekleştirilen ankete bin 291 kişi katıldı. Yanıt verenler arasından İYİ Parti’ye oy verdiğini söyleyen kimsenin bulunmaması nedeniyle anket sonuçlarında İYİ Parti’ye yer verilmedi.

Oy kullanmayanlar neden sandık başına gitmedi

Ankete katılanların yüzde 51,4’ü CHP, yüzde 18,7’si AK Parti, yüzde 15,3’ü DEM Parti’ye oy verdiğini, yüzde 10,7’si oy kullanmadığını söyledi. Oy kullanmayanların yüzde 30,4’ü partisinin yanlış tutumu, yüzde 21,7’si gerek duymaması, yüzde 13’ü şehir dışında olması, yüzde 12,4’ü alternatifler arası tercih yapmamak istememesi, yüzde 10,9’u sağlık sorunları, yüzde 10,2’si mevcut düzeni meşrulaştırmamak, yüzde 1,4’ü önseçimlerden dolayı seçimi adil bulmaması nedeniyle oy kullanmadığını belirtti.

Bazı seçmenler partisinden rahatsız

Katılımcılara, seçim sonuçlarına göre belediye başkanlığı seçimlerinde oy verdikleri partiyi başarılı bulup bulmadıkları soruldu. Katılımcıların yüzde 52,4’ü "başarılı", yüzde 12,9’u "başarısız", yüzde 23,3’ü "kısmen başarılı" yanıtı verdi. Bu soruyla bağlantılı olarak “Hangi partiye/Adaya oy verdiniz?” karşılaştırması yapıldı.

AK Parti’ye oy veren katılımcıların yüzde 31,4’ü, CHP’ye oy veren katılımcıların yüzde 67,6’sı, DEM Parti’ye oy veren katılımcıların yüzde 54,5’i, YRP’ye oy veren katılımcıların yüzde 95,2’si oy verdikleri partiyi başarılı buldu. AK Parti’ye oy veren katılımcıların yüzde 36’sı, CHP’ye oy veren katılımcıların yüzde 5,9’u, DEM Parti’ye oy veren katılımcıların yüzde 18,7’si, YRP’ye oy veren katılımcıların yüzde 2,4’ü partilerini başarılı bulmadı.

Katılım oranına dair soruya verilen yanıtlar

Katılımcılara, "Oy kullandığınız kentte, seçmen katılım oranının düşük olduğunu düşünüyor musunuz?" sorusu yöneltildi. Katılımcıların yüzde 62,3’ü “Evet”, yüzde 37,7’si “Hayır” yanıtı verdi.

Araştırma grubunun yüzde 35,5’i AK Parti’nin, yüzde 22,4’ü DEM Parti’nin, yüzde 11,5’i AK Parti’nin ve DEM Parti'nin, yüzde 9’u bütün partilerin, yüzde 7,2’si ise AK Parti-MHP seçmeninin en çok katılım göstermediğini düşündüğünü ifade etti.

AK Parti’ye oy veren katılımcıların %81,8’i, CHP’ye oy veren katılımcıların %46,1’i , DEM Parti’ye oy veren katılımcıların %83,8’i, "oy kullanmadım" yanıtı veren katılımcıların %71’i oy kullandıkları kentte seçmen katılım oranının düşük olduğunu düşündüklerini belirtti.

Etkenler

Katılımcılar, “Sizce kentinizde seçime katılmama nedeni nedir?” sorusunu yanıtladı. Katılımcıların yüzde 15’i “Ekonomik kriz”, yüzde 12,7’si “partilere olan tepkiler", yüzde 9,5’i “siyasetin çözüm üretememesi”, yüzde 7,2’si “aday profilleri", yüzde 6,4’ü ise "parti yönetimlerinin yaklaşımları" yanıtı verdi.

Seçime güven azaldı

"Sizce kentinizde seçime katılmama nedeni nedir?" sorusunun 31 Mart 2024’te yapılan seçimlerde "Hangi Partiye/Adaya Oy Verdiniz?" karşılaştırmasına da araştırmada yer verildi. Buna göre; AK Parti’ye oy veren görüşmecilerin yüzde 15,8’i “Partilere olan inancın tükenmesinden dolayı”, yüzde 11,4’ü “Bilmiyorum/Fikrim yok", yüzde 8,7’si “Ekonomik krizden dolayı” yanıtı verdi.

CHP’ye oy veren görüşmecilerin yüzde 23’ü “Ekonomik krizden dolayı", yüzde 11,5’i “İzlenen politikalardan dolayı”, yüzde 11,5’i “Bilmiyorum/Fikrim yok" yanıtı verdi.

DEM Parti’ye oy veren görüşmecilerin yüzde 9,4’ü “Seçime yönelik umutların olmamasından dolayı", yüzde 8,7’si "Bilmiyorum/Fikrim yok", yüzde 8,7’si "kayyumlardan dolayı” yanıtı verdi.

Siyasete inanç düşüyor

Araştırma grubuna daha sonra oy kullandığı kentin içinde bulunduğu bölgede seçime katılımı nasıl değerlendirdiği soruldu. Katılımcılara yöneltilen "Seçimde kentinizin yer aldığı bölgenin seçmen katılım oranının düşük olduğunu düşünüyor musunuz?" sorusuna katılımcıların yüzde 51,5’i "Evet", yüzde 48,5’i "Hayır" yanıtı verdi.

"Evet" yanıtı veren katılımcılara, "Kentinizin bulunduğu bölgede en çok hangi parti seçmeninin katılmadığını düşünüyorsunuz?" sorusu yöneltildi. Katılımcıların yüzde 40,4’ü AK Parti, yüzde 27,6’sı DEM Parti, yüzde 10,6’sı AK Parti ve DEM Parti, yüzde 7,6’sı bütün partilerin seçmenleri, yüzde 6,1’i AK Parti-MHP yanıtları verdi.

“Kentinizin yer aldığı bölgenin, seçmen katılım oranının düşük olduğunu düşünüyor musunuz?" sorusunun "Seçimlerde hangi partiye/adaya oy verdiniz?" karşılaştırması da yapıldı;

AK Parti’ye oy veren görüşmecilerin yüzde 74,4’ü, CHP’ye oy veren görüşmecilerin yüzde 32,5’i, DEM Parti’ye oy veren görüşmecilerin yüzde 75,3’ü, "Oy kullanmadım" yanıtını veren görüşmecilerin yüzde 61,6’sı bölgelerinde katılımın düşük olduğunu söyledi.

"Türkiye genelinin seçmen katılım oranının düşük olduğunu düşünüyor musunuz?" sorusuna katılımcıların yüzde 71,2’si "Evet", yüzde 28,8’i "Hayır" yanıtları verdi.

Küskün seçmen

Söz konusu soru ile "Hangi Partiye/Adaya Oy Verdiniz?" sorusu karşılaştırması da yapıldı;

AK Parti’ye oy veren görüşmecilerin yüzde 83,1’i, CHP’ye oy veren görüşmecilerin yüzde 67,2’si, DEM Parti’ye oy veren görüşmecilerin yüzde 69,7’si, "Oy kullanmadım" yanıtını veren görüşmecilerin yüzde 73,2’si Türkiye geneli katılımın düşük olduğunu düşündüğünü bildirdi.

“Türkiye genelinde en çok hangi parti seçmeninin katılmadığını düşünüyorsunuz?” sorusuna, katılımcıların yüzde 50,5’i AK Parti, yüzde 12,3’ü AK Parti ve DEM Parti, yüzde 11’i bütün partilerin seçmenleri, yüzde 7,6’sı AK Parti-MHP, yüzde 6,5’i DEM Parti yanıtları verdi.

Türkiye genelinde seçimlere katılmama nedeni olarak katılımcıların yüzde 18,5’i "ekonomik kriz",  yüzde 10,7’si "partilere olan inancın yitirilmesi", yüzde 10,3’ü "izlenen politikalar", yüzde 9,8’i "küskün seçmenlerin olmasından dolayı," yüzde 9,3’ü "tepkili olan seçmenlerden dolayı" yanıtlarını verdi.