M. Malmisanij: Meseleya xelisyayîşê ziwanî, meseleyêka sîyasî ya

AMİDA HABER - Roja 24ê Kanûne de bi beşdarîya M. Malmisanijî Dîyarbekir de panelêk bi nameyê "Persê Ziwan û Nasnameyê Kurdanê Kirmancan (Zazayan)" virazîya. Panel Dîyarbekir de Salona Konferansî ya Tahîr Elçîyî ya Baroyê Dîyarbekirî de bi. Panel hetê Komela Cigêrayîşê Ziwan û Kulturê Metopotamyayî (MED-DER) ra ame organizekerdene.

Moderotîya panelî hetê Nuştoxe Ayşe Newroze ra ameye kerdene.

Nuştox/Cigêrayox M. Malimisanij, Nuştox Hecî Ozkal û Hiqûqnase Cemîle Turhallı Balsak sey qiseykerdoxî panel de qisey kerdî.

Nuştox/Cigêrayox M. Malimisanijî qiseykerdişê xo de qalê nasname û ziwanê Kirmanckî/Zazakî kerd. M. Malmisanijî va ke “ Kirmancê ma xo pê çar nameyan name kenê. Şarê ma xo ra vano Dimilî, Kird, Kirmanc û Zaza. Nameyê Dimilî û Zazakî mîyanê tarîxî de eslê xo de nameyê eşîran ê. Nameyê Kird û Kirmanc namayê etnîkî yê û orjînal ê. La demo peyên de semedo ke şarê ma yewbînan ra cêra bikî tay polîtîkayî estî. Dewlete bi xo mîyanê nê polîtîkayan de ca gêna. Tay nameyî zî hetê xeriban ra yanê Ewropayijan ra nîyayê ma ra. Ma zanê ke Kurdê ma ziwanê xo, nasmeyê xo ser o zaf cigêrayîş nêkerdê. Zemanêk Ewropa ra tay cigêrayoxî ameyê herêma ma. Ê cigêrayoxî wextê demê osmanîyan de îdarekerê Osnanîyan dir dîyalogê înan estbi. Ameyê ê îdarekaran dir qisey kerdê û îdarekaran senî vato înan wînî nuşto. Îdarekaran vato “Zaza” înan zî “Zaza” nuşto. Yanê no nameyê “Zaza” osmanîyan û Tirkan nayo ma ra. Verê çekuya Zaza çin bî. La dewlete no name de israr kena. Kena ke bi no qayde mîyanê Kurdan de cîyayî virazo. La ma eşkenê bi îlmî ispat bikê ke Kirmancî/ Zazayî zî Kurd ê û Zazakî zî yew parçeyêka Kurdkî ya. La ferqê înan eso. Ma gere nê ferqî zî bivînê.”

M. Malmisanijî dewamê qiseykerdişê xo de da zanayîş ke helkerdişê meseleya ziwanî girêdayîya sîyasetî ya û wîna va “ Meseleya xelisyayîşê ziwanî, eslê xo de meseleyêka sîyasî ya. Her çiqas xebatê wînayênî bêrê kerdiş zî bes nêkenê. Ganî yew statûyêka Kurdan bibo û Kurdî bieşkê ziwanê xo de perwerde bivînê û bieşkê her warê cuyayîşî de ziwanê xo bixebitnê. Na mesela pê nê tedbîran hel nêbena. Çi heyf ke ma Kirmancan de şûûrê mîllî kêmî yo. Zemanêk ne roşinvîrî ne sîyasetmedarê ma bi ziwanê xo nênuştê. Nêameyo înan vîr û sîyastê xo pê ziwanê xo nêkerdê. Tabî eke ti dest bi nuştişê bi ziwanê xo bikî problemê alfabe, îmla û rastnuştişî yenê to ver. La ma naye zî bizane, dewlete bi mîlyaran pere semedê ziwanê Tirkî xerc kena. Kirmancê ma semedê ziwanê xo zaf çî nêkenê. Ez zana xora îmakanî zî kêm ê. La wîna şêro ziwan nêxelesyeno. Eger Kurdî dewlete înan çin bo na mesela hel nêbena. La îmkanê dewletebîyayîşî nika zor o, zehmet o. La heta ke dewlete çin bo zî ma eşkenê tay îmakananê xo biceribnê. Ma zanê îmkanî sînodorkerdeyî la bi nê îmkanan zî ziwan nêxelesyeno. Heta ke dewlet bibo, ma dest ra çi bêro ma do bikerê. Yan ma zazakî destan ra veradî, yan teslîm bibî û ma bibê Tirk. Xora zaf zazayan wîna kerdo zî. Ne nusenî ne gedeyanê xo bonder kenî. Yan zî ma pê nê îmkanan pê partîyanê ke estê çîyêk bikerê.

Qiseykerdişê M. Malmisanijî ra dima Nuştox Haci Ozkalî zî derheqê meseleya ziwanî û tedbîranê ke do bêrê girewtiş ser o fikre xo îfade kerdî.

Panel heta erey saete bi persan û dayîşê cewabanê panelîsatn dewam kerd.

Xebere: Amîda Haber