Personel az, yük ağır: Diyarbakır’da yılları bulan davalar

AMİDA HABER - 2023 yılı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü raporlarına göre, Türkiye genelinde ceza mahkemelerinde açılan dosya sayısında artış gözlenirken, bölgede ise düşüş gerçekleşti. Türkiye genelinde ceza mahkemelerinde açılan dosya sayısı 2022'de 1 milyon 804 bin 267 iken, 2023 yılında bu oran 1 milyon 855 bine 451'e yükseldi. Buna karşılık 2022 yılında bölgede ceza mahkemelerinde 171 bin 483 dosya açılırken, 2023 yılında bu oran 160 bin 696'ya geriledi. Bu veriler, Türkiye genelinde ceza yargılamalarında artış olduğunu gösterirken, bölgede düşüş yaşandığını gösteriyor.

Mal varlığı, vücut dokunulmazlığı ilk sırada

Diyarbakır'da 2023 yılı boyunca artış gösteren suç türleri incelendiğinde, suçların başında malvarlığına karşı işlenen suçlar ile vücut dokunulmazlığına karşı işlenen suçlar yer alıyor. Amida Haber’e konuşan Avukat Cihat Gökçe, suç oranlarının artmasında ilk nedenin yargıya güvenin azalması olduğunu söyledi. Toplumun ceza sistemi bilgisizliği, cezasızlık hali ve ekonomik sebeplerin de suç oranlarını arttırdığını belirten Gökçe, “Son yıllarda artan yüksek enflasyonun yarattığı ekonomik buhran, bireylerde manevi bir çöküntüye yol açıyor bu durum da suç oranlarının artmasında en büyük nedenlerden oluşuyor” dedi.

‘İş yükü çok ağır’

Hakim ve savcıların iş yükünün ağırlığına işaret eden Avukat Gökçe, şunları söyledi: “Mevcut dosya sayısı düşünüldüğünde en az iş yoğunluğunda olan bir hâkim savcı ya da adliye personelinin en az iki ya da üç kişilik iş gördüğü aşikardır. Bu şartlarda gerek maddi yönden tatmin etmeyen maaşlar hem de insani seviyenin üstündeki dosya yükü, personel ve tesis eksikliği bir arada düşünüldüğünde yargısal eksikliklerin bir domino taşı gibi topluma sirayet ediyor. Dolayısıyla yargıya olan güveni zedelediği, yargıya olan güven eksikliğinin ise toplumumuzu kendi işini kendi görmeye ittiği, bunun ise suç oranlarında artışa neden olduğu apaçık ortadadır. Netice olarak suç oranlarının düşmesi için en önemli hususlardan biri yargısal şartların iyileştirilmesi ve yargıya olanın güvenin tekrar tesis edilmesidir” diye konuştu.

‘Yargılama süreleri uzun’

Yargılamaların uzunluğuna da dikkat çeken Gökçe, “Uzun yıllar çözülmeyen basit arazi-arsa-tapu- miras davalarının mahkeme yetersizliği, personel yetersizliği, dosya sayılarındaki artış, mahkemelerin izinli olması durumları, fiziki tesis ve yeterlilik eksiklikleri, tarafların uzlaşma ortamından duygusal nedenlerden ötürü kaçınması ve en önemlilerinden birisi ise yargılamaya tarafların çağrılması gibi tebligat hususları bir bütün olarak değerlendirildiğinde arazi-arsa-miras paylaşımı konulu davaların uzun sürmesi, davaların uyuşmazlıklardan kaynaklı davalarda aksamasına neden oluyor. Dava süreçlerin uzaması taraflar arasında gerginlik ve stresin artıyor. Bu sebeplerden kaynaklı kişiler mahkemelerden umudunu kesiyor. Bu durumlar neticesinde ise tarafların uyuşmazlıklarını kendi başlarına çözmeye karar vermesinin getirdiği birçok suç içeren durum yaşanmaktadır” diye ifade etti.

‘Zorunlu hukuk dersleri’

Gökçe, suç oranlarının düşürülmesi için yapılması gerekenleri şu şekilde sıraladı: “Yargı şartlarının iyileştirilmesi, infaz sisteminin caydırıcılığının artırılması, ilkokuldan itibaren zorunlu hukuk derslerinin müfredata eklenmesi, bireysel silahlanma konusunda da uyarılarda bulunarak yasadışı yollardan silah temin edilmesinin önüne geçilmesi ve ekonomik koşulların iyileştirilmesi gerekir.”