Ulu Cami’nin görkemi çarşıya kurban edildi

AMİDA HABER- Diyarbakır Ulu Cami, yapım tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte, kentin en büyük kilisesi olan Mar Toma Kilisesi’nin MS 639 yılında camiye çevrilmesiyle ortaya çıktı. Tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapan cami, bugün de Diyarbakır’ın simgelerinden biri olmaya devam ediyor.

Tarihi Sur ilçesinde yer alan Ulu Cami, kente gelen yerli ve yabancı ziyaretçilerin ilk uğrak noktaları arasında. Cami önünde bulunan meydan, yıllar boyunca halkın buluşma yeri olarak da önem taşıdı. Ziyaretçilerin çay içip simit yediği bu alan, zaman içinde çeşitli düzenlemelere maruz kalarak görkemini kaybetti.

Yeraltı çarşısı caminin siluetini bozdu

1990’lı yıllarda dönemin yetkilileri tarafından caminin önünde bulunan meydanın altına Celal Güzelses Yeraltı Çarşısı yapıldı. Çarşının inşasıyla birlikte meydan yükseltildi ve Ulu Cami’nin giriş kapısı aşağıda kaldı. Bu durum, caminin tarihî siluetine ve görkemine gölge düşürdü.

Tarihi fotoğraflarda çevresi ağaçlarla çevrili bir şekilde görülen Ulu Cami meydanı, bugün bu özelliğini tamamen yitirmiş durumda. En son Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünce 2017’de çevre düzenlemesine gidildi.

Yıkım talebi yıllardır gündemde

2012 yılında Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Baydemir, dönemin Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’e Diyarbakır’la ilgili 21 maddelik talep listesi sundu. Bu talepler arasında, Ulu Cami’nin siluetini bozduğu gerekçesiyle Celal Güzelses Yeraltı Çarşısı’nın yıkılması da yer alıyordu. Ancak aradan geçen yıllara rağmen bu konuda herhangi bir adım atılmadı.

‘Meydan eski haline getirilmeli’

Kuzey Yıldızı Vakfı Üyesi Prof. Dr. Aziz Yağan, Amida Haber’e yaptığı açıklamada, meydanın eski haline getirilmesi çağrısında bulundu.

Yağan, “Ulu Cami’nin önündeki meydan sonradan yapıldı. Yeraltı çarşısının inşasıyla birlikte zemin yükseltildi. Oysa cami eskiden çok daha görkemli görünüyordu. Meydanın yeniden yıkılıp eski alçak ve doğal haline getirilmesi gerekiyor” diyerek talepte bulundu.