Diyarbakır sokaklarının efsane ismi: Selax Sait kimdi?

AMİDA HABER - Gerçek adı Sait olan bu yerel figür, Diyarbakır’da mezbahada çalıştığı için halk arasında "Selax Sait" olarak anıldı. Ancak onu sadece bu işle tanımlamak yetersiz kalır. Kentte anlatılanlara göre Sait, dönemin sosyal adaletsizliklerine karşı bireysel bir direnişin sembolü hâline gelmişti. Zenginlerden yardım toplayıp yoksullara dağıtması, onu hem halkın gönlünde özel bir yere yerleştirdi hem de dönemin otoritesiyle karşı karşıya getirdi.

Adalet arayışıyla hatırlanıyor

Sait’in kentteki etkisi yalnızca yardımlarla sınırlı değildi. Yerel anlatılara göre kavga ve anlaşmazmaları çözmeye çalışması, onu sadece bir dağıtıcı değil aynı zamanda arabulucu ve toplum düzeni savunucusu hâline getirdi. Birçok kişi için Sait, dönemin koşulları içinde "adil" davranmaya çalışan bir figürdü.

Kaçaklık, çatışma ve ölüm

Ancak bu davranışları herkes tarafından olumlu karşılanmadı. Yardım dağıtımı ve “zenginlerden alma” eylemleri nedeniyle bazı çevreler tarafından tehdit olarak görüldü. Uzun süre güvenlik güçlerinden kaçtığı rivayet edilen Selax Sait’in, On Gözlü Köprü civarında çıkan bir çatışmada öldüğü anlatılıyor. Olayın ardından halk arasında efsaneye dönüşen bu hikâye, nesilden nesile aktarıldı.

Kahraman mı, firari mi?

Selax Sait hakkında resmi yazılı belgeler bulunmasa da, sözlü tarih bu ismi yaşatmayı sürdürüyor. Kentin bazı yaşlı sakinleri onu, "yoksulun yanında duran", "adil davranan" bir kişi olarak anlatırken; kimi kaynaklarda ise Sait’in düzen karşıtı ve firari bir figür olduğuna dair yorumlar yer alıyor.

Bu çelişkili algı, Selax Sait’in Diyarbakır hafızasındaki yerini daha da ilginç kılıyor. Gerçek ne olursa olsun, o yıllardan bugüne anlatılan hikâyeler, Diyarbakır’ın sosyal dokusunda adalet, direniş ve halk desteği kavramlarının ne kadar derin köklere sahip olduğunu gösteriyor.