Diyarbakır’da kira 60 bin: Asgari ücretli ne yapsın?

AMİDA HABER - Diyarbakır’da konut krizi her geçen gün daha da derinleşiyor. Konut arzının yetersiz olması kira fiyatları da doğrudan etkileniyor. 3 odalı ev fiyatları, 17- 30 bin TL, 4 odalı evler 22-40 bin, 5 odalı evler ise 35-65 bin TL kadar yükseldi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre kira artış oranlarında son aylarda düşüş yaşansa da Diyarbakır’da bu durum piyasaya yansımıyor. Ocak 2025’te yüzde 58,51 olan kira zam oranı Temmuz ayında yüzde 43,23’e geriledi. 7 ayda yaklaşık 15 puanlık düşüş yaşanmasına rağmen kentteki kira artışı durdurulamıyor.

‘Asgari ücretli için zor’

Asgari ücretin 22 bin TL olduğu bir dönemde, 60 bin TL’ye yaklaşan kira fiyatları birçok kiracılar için ödenemez seviyeye ulaştı. Amida Haber’e konuşan Tüm Emlak Danışmanları Birliği Diyarbakır İl Başkanı Mahmut Arslan, önemli değerlendirmelerde bulundu.

‘Diyarbakır’da ortalama tutturulması mümkün değil’

Kira zam oranlarının Türkiye genelinde düşüşte olduğunu belirten Arslan, Diyarbakır özelinde bu tablonun geçerli olmadığını ifade etti. Arslan, “Mayıs ayında yüzde 48 olan kira zam oranı Haziran’da yüzde 45’e, Temmuz’da ise yüzde 43’e indi. Ancak Diyarbakır’da bu ortalamanın tutturulması mümkün değil. Çünkü kentte ciddi bir konut açığı var. Orta gelir grubuna yönelik konut üretimi yetersiz” dedi.

‘40 bin konut açığı bulunuyor’

Arslan, TOKİ’nin kentte önemli projeler gerçekleştirdiğini ancak bunun yeterli olmadığını söyledi. Aslan, “TOKİ’nin çalışmaları önemli ama yalnızca onunla bu sorun çözülmez. Belediyelerin, özel sektörün, müteahhitlerin de orta gelir grubuna yönelik konut üretmesi gerekiyor. Diyarbakır’da resmi rakamlara göre 35-40 bin konut açığı bulunuyor” dedi.

‘Kentsel dönüşüm hızlanması lazım’

Konut üretimindeki yavaşlığın bir diğer nedeni olarak imar sorunlarını gösteren Arslan, “Kentsel dönüşümün ve yerinde dönüşümün bu anlamda varis sıkıntısına takılarak ilerlememesidir. Devletin bu anlamda biraz daha hız kazanması lazım. Bunların hepsi Diyarbakır'ın problemleridir. Bu sektörde problemleridir. Bu şekilde devam ederse, Diyarbakır'da müteahhitlerimizin ciddi kayıplarını yaşayacağız ve bunu hepimiz duyacağız. Müteahhitler hem göç ediyor hem iflas ediyorlar. Belediyemiz diyor ki: "2026'da biz açacağız" Yalnız 2026'ya kadar bu dere çok su götürür. Bunu hızlandırmaları lazım. Kentsel dönüşüm hızlanması lazım” şeklinde konuştu.

‘Ev sahipleri kiracılara karşı acımasız davranıyor’

Kira artışlarının önemli bir diğer nedenin de ev sahiplerinin fırsayçılık yaptığından kaynaklandığını söyleyen Arslan: “Maalesef halkımızda fırsatçılık var. Biz bunu deprem zamanında da yaşadık. Deprem zamanında birbirimize kenetlememiz gerekirken o zaman da fırsatçılık yapan ev sahipleri oldu. Şimdi de biz yine onu görüyoruz. Ev sahipleri daire sayısı az olduğu için kiracılara karşı acımasızca davranıyor. Ev sahiplerinin bu şekilde davranmaması için bunlara bizim prim vermememiz gerekir. Diyarbakır hem konut üretiminin azlığından hem de ev sahiplerinin acımasızca davranmasından kaynaklanıyor bu artışlar” dedi.

‘‘Değer bilgilendirme sistemi’

Kira piyasasında düzenleme ihtiyacına da değinen Arslan, 2026 yılında devreye girmesi planlanan ‘Değer Bilgilendirme Sistemi’ hakkında bilgi verdi. Arslan, “Şu anda serbest piyasa işliyor ve herkes kafasına göre fiyat belirleyebiliyor. Bu sistem devreye girdiğinde mülk sahipleri, resmi değerlerin dışına çıkamayacak. Yasa taslağımızı meclise sunduk, ilgili bakanlıklar bu konuda çalışma yapıyor” dedi.

‘Gündemin yönü bu alana çevrilmeli’

Yetkililere çağrıda bulunan Arslan, “Başta Büyükşehir Belediyesi olmak üzere, Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü, Valilik ve diğer tüm paydaşların bu sektöre özel bir önem vermesi gerekiyor. Gayrimenkul sektörü ülkenin lokomotifi. Gündemin yönü bu alana çevrilmeli” ifadelerini kullanarak cümlelerini sonlandırdı.