Diyarbakır’da köy şehir: El ele Peyas’ın kaderi ile oynadılar

AMİDA HABER - Diyarbakır’ın yeni yapılaşan ilçelerinden biri olan Kayapınar’a bağlı Peyas mahallesi, yıllardır sorunlarına çözüm bekliyor. 10 bin nüfusa sahip mahallenin, bin 600 hanelik kısmı 2018 yılında kentsel dönüşüme girdi. 10 bin kişinin yaşadığı evler için, proje hazırlandı, 7 katlı yapılar şeklinde tasarlandı. Protokoller imzalandı. Ancak Şehir Plancıları Odası, “yeşil alanın azlığını” gerekçe göstererek kararı mahkemeye taşıdı. Mahkeme kararı ile proje iptal edildi.

Vali ile ‘kaçak yapı’ kavgası

İptal kararı nedeniyle dönemin Valisi Münir Karaloğlu ile Şehir Plancıları Odası karşı karşıya gelmişti. Karaloğlu, “Beyefendiler kendileri tabi sitelerde güzel konutlarında rezidanslarında oturuyorlar ama Karakuyu’da Peyas’ta çarpık yapılar da oturan vatandaşlar da orada yaşamlarına devam etsinler istiyorlar. Biz buna izin vermeyeceğiz arkadaşlar” diyerek odayı hedef almıştı. O günden bu yana, Peyas mahallesine tek bir çivi çakılmadı, kavga konusu olan mahalle adeta unutuldu.

60 bin insan soba ile ısınıyor

Diyarbakır’ın en büyük AVM’sinin dibinde köy gibi kalan Peyas mahallesinde, doğalgaz yok. Mahalle sakinleri, lüks yapıların orta yerinde halen soba ile ısınıyor. En büyük sorunlardan biri ise, güvenlik ve hızla artan madde bağımlılığı. Mahalle Muhtarı Mehmet Çoban da çaresiz. 60 bin insanın, Diyarbakır’ın orta yerinde halen soba ile ısınmasına isyan eden Çoban, “60 bin nüfuslu bir mahallede doğal gaz olmaması büyük ayıptır” dedi. Gecekondularda, ısınmanın hem doğalgaz hem de elektrikle yapıldığını belirten Çoban, “Bu başkanın ayıbıdır, bu vali beyin ayıbıdır, bu Çevre Şehircilik Bakanlığı’nın ayıbıdır, bu mühendisler odası başkanının ayıbıdır. Bizi yönetenlerden çözüm bekliyoruz” diyerek, çözüm istedi.

Belediye başkanlarına sitem

Vali ile yaptıkları görüşmelerden sonuç alamadıklarını söyleyen Mehmet Çoban, Belediye Eş Başkanları Doğan Hatun ile Serra Bucak’a da sitem ediyor. “Doğan Bey, Serra Hanım ve ilçe başkanlarımızdan rica ediyoruz. Bizimle bir toplantı yapsınlar, bu sorunu bir çözsünler” diyen Çoban şunları söyledi: “Eğer onların elinde bir şey yoksa biz topu valiliğe atsınlar. Biz valimizin kapısını çalacağız. Çevre Şehircilik Bakanlığı’nın kapısını da çalacağız. Hakkımız neredeyse arayacağız.”

‘Yüksek fatura, bozuk yollar, madde bağımlılığı’

Yıllardır Peyas mahallesinde yaşayan Hamza Güngörmez’in de en büyük sıkıntısı yüksek gelen elektrik faturaları. İnşaat işçisi Güngörmez, toprak evde yaşadığını belirterek, “İnşaat işçisiyim, elektrik faturam 1,5-2 milyar (Bin, 2 bin TL) lira geliyor. Faturayı bir ay ödeyemezsek hemen kesiyorlar, açma kapama parası da ekleniyor. Doğalgaz yok, yollarımız bozuk, geceleri silah sesleri eksik olmuyor. Çocuklarımızı uyuşturucuya alıştırıyorlar. Valimiz, belediye başkanlarımız bir çözüm bulsun” dedi.

‘İş yok, güvenlik yok, çocuklarımız tehlikede’

Mahalle sakinlerinden Mehmetcan Alper de işsizlik ve yüksek faturalar karşısında çaresiz kaldıklarını dile getirdi. Alper, “Dört öğrencim var, işsizim. Elektrik faturalarını nasıl ödeyeceğim? Daha önce yardım alıyorduk, onu da kestiler. İş başvurusu yapıyorum, ‘Yaşlanmışsın dayı, sana göre iş yok’ diyorlar. Biz bu ülkenin vatandaşı değil miyiz? Tapularımızı versinler, doğal gazımızı getirsinler. Bir farkımız varsa, devlet gelip söylesin!” dedi.

‘Biz de insan gibi yaşamak istiyoruz’

Artan suç olaylarına dikkat çekerek devletin güvenlik önlemleri almasını isteyen mahalle sakini Eyüp Bayık ise, şu ifadelerde bulundu: “Peyas, Diyarbakır’ın merkezinde ama doğal gaz hâlâ yok. Elektrik faturaları ödenemeyecek duruma geldik. Gece silah sesleri eksik olmuyor. Camımıza kurşun isabet etti. Geçen gün komşumuzun evine isabet eden kurşun yüzünü sıyırıp geçti. Diyarbakır'da herhangi bir fabrika, herhangi bir iş yeri de yok. Kimisi inşaatlarda, kimisi sağda solda çöp topluyorlar. Şu an burası mezarlık. Bu mezarlığa da bir el atsınlar. Burada çeteler cirit atıyor. Devlet buraya müdahale etsin! Biz de insan gibi yaşamak istiyoruz”

‘Kışın sular donuyor’

Fadile Alper de yaşam koşullarının zorluğundan bahsederek, “Evlerimiz sobalı, çocuklarımız inşaatlarda çalışıyor ama yine de elektrik ve su parasını ödeyemiyoruz. Güneş enerjisiyle banyo yapıyoruz, güneş yoksa sobada su ısıtıp banyo yapıyoruz. 6 bin liralık odun alıyoruz, 20 kişiye yetmiyor. 3 gündür sular doğru düzgün akmıyor. Kışın sular donuyor, kimse ilgilenmiyor” diyerek yetkililerden çözüm talep etti.