Musa Anter Diyarbakır’da öldürüldüğü yerde anılacak

AMİDA HABER – 20 Eylül 1992 yılında Diyarbakır’ın Seyrantepe Semti Cumhuriyet Mahallesi 442'nci sokakta silahlı saldırı sonucu öldürülen Kürt aydın ve yazar Musa Anter (Apê Musa) için anma programı düzenlenecek.

Dicle Fırat Gazeteciler Derneği (DFG) öncülüğünde gerçekleştirilecek program kapsamında 20 Eylül’de öldürüldüğü yer olan Diyarbakır’ın Seyrantepe Semti Cumhuriyet Mahallesi’nin 442'nci sokağında saat 11.00’da anma yapılacak.

Seyrantepe’deki anmanın ardından, aynı gün Musa Anter'in Mardin’in Nusaybin ilçesine bağlı Eskimağara (Sitilile) kırsal mahallesinde bulunan mezarı başında saat 16.00’da anma programı düzenlenecek.

Musa Anter kimdir?

“Apê Musa” olarak bilinen Kürt aydın, gazeteci ve yazar Musa Anter, 1920 yılında Mardin’in Nusaybin ilçesine bağlı Eskimağara Köyü’nde doğdu. İlkokulu Mardin’de, ortaokul ve liseyi Adana’da okudu. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitirdi. Annesi Fesla Hanım, Türkiye’nin ilk kadın muhtarlarındandı.

Anter, 1944’te Abdurahim Rahmi Zapsu’nun kızı Ayşe Hale ile evlendi. Ayşe Hanım ile evliliğinden 1945’te büyük oğlu Anter, 1948’de kızı Rahşan ve 1950’de küçük oğlu Dicle dünyaya geldi.

İlk gözaltı

İlk gözaltına alınması öğrencilik yıllarında oldu. Atatürk’ün annesi Zübeyde Hanım’a küfrettiği suçlamasıyla 45 gün gözaltında kaldı. Canip Yıldırım ve Yusuf Azizoğlu ile birlikte İleri Yurt Gazetesi’ni çıkaran Musa Anter, yayımladığı Kürtçe şiiri “Qimil / Kımıl” sebebiyle 1959 yılında “49’lar davası” kapsamında idam istemiyle ile yargılandı. 27 Mayıs 1960 darbesinin ardından aftan yararlanarak serbest kalan Musa Anter, cezaevinden çıktıktan sonra Deng, Barış Dünyası ve Yön dergilerine yazdı. Devrimci Doğu Kültür Ocakları, Halkın Emek Partisi, Mezopotamya Kültür Merkezi ve İstanbul Kürt Enstitüsü’nün kurucuları arasında yer aldı.

Toplam 11,5 yıl hapis yattı

1963’te “23’ler davası”nda yargılanarak yeniden cezaevine girdi. Mamak, Sultanahmet, Balmumcu, Seyrantepe ve Nusaybin cezaevlerinde yattı. 12 Eylül 1980 darbesinin ardından “Kürtçülük propagandası yapmak” suçlamasıyla tekrar tutuklandı. Hayatı boyunca 11,5 yıl hapis yattı.

Musa Anter davası

Musa Anter cinayetiyle ilgili davada 2000 yılına kadar etkin bir soruşturma yapılmadı. Anter ailesi, 22 Şubat 2000’de Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) başvurdu. AİHM, 2007 yılında “yaşam hakkının hem maddi hem de usul açısından ihlal edildiğine” karar verdi. Kutlu Savaş’ın 1998’de hazırladığı Susurluk Raporu gibi bazı önemli delillerin de yetkililer tarafından göz ardı edildiği belirtildi.