Sermaye Diyarbakır’dan kaçıyor: Her yıl 80 şirket

AMİDA HABER - Diyarbakır’da 1990’lı yıllardaki çatışmalardan dolayı meydana gelen sermaye göçü, kısmi olarak dursa da belirsizliğin olduğu dönemlerde hızlanmaya başlıyor. Çözüm sürecinde kısmi bir düzelme gösteren Diyarbakır ekonomisi, 2015 yılındaki çatışmaların ardından yeniden tepetaklak oldu.

Doğduğu topraklara yatırım yapmak isteyen iş insanlarını, ise onlarca engel bekliyor. Finansmana erişimden, yüksek faizlere kadar onlarca engel ile boğuşan sanayicilerin sıkıntılarını Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası (DTSO) Mehmet Kaya anlattı.

Faiz oranları yüzde 60

Faiz oranlarının yüksek olduğuna işaret eden Kaya, “Yani yüzde 60'ların üzerinde bir faiz oranıyla kredi kullanan bir işletme ancak bir şekilde ayakta kalabilmek için bu yönteme başvuruyor. Çünkü yüzde 60 faiz oranıyla kredi kullandığınız zaman sizin o işletme etmeyi ayakta tutmanız bile çok zor. Bir kere bu anlamda faiz oranları ile ilgili hükümetin özellikle KOBİ'lere yönelik faiz indirimini bir an önce bu işletmelere yönelik faiz indirimli kredi vermesi şart” dedi. Kaya, faizlerin düşmemesi durumunda emek yoğun sektörlerde kapanmaların artacağı uyarısında bulundu.

‘Şirketler batıya taşınıyor’

Diyarbakır ve diğer bölge illerinde krediye erişimin zorlaşması nedeniyle şirketlerin hızla merkezlerini batıya taşımak zorunda kaldığını belirten Mehmet Kaya şunları söyledi: “Bunun temel nedeni kredi kullanmak değil teminat mektubu almakta da sorun yaşıyorlar. Bir teminat mektubu üzerinden işlerini yapmak isteyen firmalara istediği ölçekte kredi burada ne kamu bankalarından ne de özel bankalardan verilmiyor. Ama merkezlerini Ankara, İstanbul gibi büyük şehirlere taşıdıklarında bu sorun hızlı bir şekilde gideriliyor.”

Taşıma oranı yükseldi

Mehmet Kaya, barış sürecinde 8-10 olan şirket merkezini batıya taşıma sayısının 2015 yılından sonra hızla artışa geçtiğini belirtti. Kaya şu bilgileri verdi: “2015 yılına kadar yılda ortalama 8 ile 15 şirket. Biz bunu doğal büyüme kabul ediyoruz. Ama bu rakam şuan yılda şu an 80 ile 120 arası olarak kaydediliyor. Bizler için oldukça büyük rakam. Bunlar -yüksek sermayeli şirketler. Batıya sadece merkezini değil, vergisinden tutun da SSK'larına kadar. Yarattığı istihdama kadar katkısı azalmış oluyor.”

‘Gayrimenkuller değerinin altında ipotek ediliyor’

Diyarbakır’da bankaların ipotek ettikleri gayrimenkulleri değerinin altında teminat olarak kabul ettiklerine işaret eden Kaya, şöyle devam etti: “Bölgede ekspertiz uygulamaları yanlış yapılıyor. Başlı başına bir sorun. Tarım kredilerine ulaşmak bölgede önemli bir sorun. Yani bunları böyle toparladığınız zaman faiz oranlarının yüksek olması ve finansa erişememenin dışında bir de finansa erişimdeki o yan dallar var.”