Dünya Sağlık Örgütü’nün temiz hava raporu Türkiye için ne dedi?

AMİDA HABER- Dünya Sağlık Örgütü, yeni yayınladığı bir raporunda dünya ülkelerinin hava kalite standartlarına uyup uymadığını inceledi. Raporda incelenen 134 ülke ve bölgeden yalnızca yedisi, otomobiller, kamyonlar ve endüstriyel araçlardan dışarı salınan küçük parçacıklar için DSÖ'nün belirlediği limiti karşılıyor. Bu ülkeler; Avustralya, Estonya, Finlandiya, Grenada, İzlanda, Mauritius ve Yeni Zelanda olarak listelendi.

Dünya çapında 30 binden fazla izleme istasyonundan veri toplayan İsviçre hava kalitesi kuruluşu IQAir'in raporuna göre, ülkelerin çoğu, solunduğunda sağlık sorunlarına ve ölüme neden olabilen, insan saçından daha küçük bir mikroskobik kurum türü olan "PM2.5" için belirlenen standardı karşılayamıyor. Dünyanın havası genel olarak geçen yüzyıla göre çok daha temiz olsa da, kirlilik seviyelerinin özellikle tehlikeli düzeylerde yüksek olduğu bölgeler hala mevcut. IQAir raporuna göre, en kirli ülke olan Pakistan'ın PM2.5 seviyeleri DSÖ standartlarından 14 kat daha yüksek. Hindistan, Tacikistan ve Burkina Faso'nun dünyanın en kirli havalarına sahip ülkeleri olduğu belirlendi.

Hindistan kirli havada ilk sırada

Uzun süredir batı dünyasının en temiz havasına sahip olduğu düşünülen Kanada, ülkeyi kasıp kavuran rekor düzeydeki orman yangınları nedeniyle geçen yıl "PM2.5 açısından en kötü ülke" haline geldi. Çin'de hava kalitesinde sağlanan iyileşmeler, geçen yıl covid-19 salgınının ardından ekonomik toparlanma süreci nedeniyle sekteye uğradı. Son ölçümlerde ise PM2,5 seviyelerinde yüzde 6,5'lik bir artış tespit edildi. Hava kirliliği dünya çapında yılda yaklaşık 7 milyon insanı öldürüyor. Bu sayı AIDS ve sıtma yüzünden ölen insanların toplamından daha fazla. Dünya çapında hava kalitesini izleyen IQAir'in raporuna göre dünya üzerinde havası en kirli şehirlerin büyük çoğunluğu Hindistan'da bulunuyor. Bu şehirlerin 83 tanesi Hindistan'da. Rapora göre Hindistan genelinde 1,3 milyar insan, yani nüfusun yüzde 96'sı, DSÖ yönergelerinde belirtilenden yedi kat daha yüksek hava kirliliğiyle yaşıyor.

Türkiye’de havası temiz şehir yok

Rapora göre, Türkiye genelinde hava kirliliği DSÖ standart değerlerinin 4 katı olarak ölçülüyor. Depremden etkilenen kentlerde ise bu değerler 7,5 kata kadar yükseldi. Deprem bölgesinde hava kirliliği, enkaz tozu ve ısınma için açıkta ateş yakılması gibi nedenlerle ulusal limitlerin üstüne çıktı. Türkiye’de, Dünya Sağlık Örgütü standartlarına göre havası temiz şehir yok.

Geçen yıl yalnızca 10 ülke ve bölge "sağlıklı" sayılan hava kalitesine sahipti. Bu ülkeler; Finlandiya, Estonya, Porto Riko, Avustralya, Yeni Zelanda, Bermuda, Grenada, İzlanda, Mauritius ve Fransız Polinezyası. Bu yıl ise sayı yedi ülkeye geriledi.