Suriye’de ayaklanma: Aleviler ne istiyor?

AMİDA HABER- Son bir hafta içerisinde Suriye’nin birçok bölgesinde yaşayan Alevi vatandaşlar protesto gösterileri yapıyor. Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’nin (SOHR) verilerine göre 25 Kasım 2025’te özellikle sahil kentlerinde yaşayan Alevi toplulukları büyük çaplı protestolar düzenledi.

MGK’den yılın son toplantısı: İmralı süreci masada

Gösterilerin, aylardır süren şiddet, tehdit, tutuklama ve baskıların bardağı taşırdığı için başladığı belirtiliyor. Alevilerin yoğun yaşadığı Lazıkiye, Halep, Tartus ve Humus’taki eylemler, bölgede uzun süredir biriken öfkenin dışa vurumu olarak değerlendiriliyor.

Baskı ve saldırılar öfkeyi büyüttü

Protestolara katılan Aleviler, özellikle ülke yönetimindeki Heyet Tahrir al-Şam (HTŞ) ve ona bağlı grupların mahallelere yönelik baskınlarının, kaçırma ve cinayet vakalarının arttığını dile getiriyor. SOHR’un raporlarında, rastgele saldırılar ve sivillere yönelik tehditlerin son aylarda sistematik hale geldiği vurgulanıyor. Bu durum, topluluk içinde “artık yaşanamaz hale geldik” algısını pekiştirdi.

‘Güvenli yaşam hakkı’ talebi

Suriye’de yaşayan Aleviler taleplerini şu şekilde ifade ediyor: “Güvenli bir yaşam”, “okula ve işe gidebilmek”, “şiddet ve kaçırılma korkusu olmadan hayat sürdürebilmek.”

Gösteriler önce barışçıl başladı ancak güvenlik güçlerinin ve bazı milis grupların sert müdahaleleri sonucu tansiyon hızla yükseldi. Özellikle Lazıkiye’de karşıt grupların da sokağa çıkmasıyla bazı noktalarda silahlı çatışmalar yaşandığı bilgisi geliyor.

Sokak çatışmaları ve gözaltılar

Humus, Lazıkiye ve Tartus’un belirli mahallerinde sokak çatışmalarının yaşandığı, ev baskınlarının arttığı ve çok sayıda Alevi sivilin hayatını kaybettiği ya da tutuklandığı aktarılıyor.

SOHR, Mart 2025’te Suriye geçici hükümetine bağlı güçler ve Arap aşiretlerinin saldırılarında 311 Alevi sivilin öldürüldüğünü açıklamıştı.

Mazlum Abdi: DSG katılırsa Suriye’ye huzur gelir

‘Varoluş mücadelesi’ olarak görülüyor

Topluluk içinde hâkim olan duygu; korku, güvensizlik ve geleceğe dair derin bir belirsizlik. Hem geçmiş travmalar hem de güncel baskılar nedeniyle Aleviler, “kendi kimlikleriyle yaşama hakkının” garanti altına alınmasını istiyor. Gösteriler, birçok bağımsız gözlemci tarafından “Alevilerin hak ve yaşam güvencesi talebi” olarak yorumlanıyor.

Alevi liderler uluslararası destek arıyor

Suriye yönetimi ise protestoları “dış güçlerin provokasyonu” olarak nitelendirip sert bir tutum sergiliyor. Buna karşın Alevi kanaat önderleri ve sivil toplum temsilcileri, taleplerini uluslararası kamuoyuna duyurmak için çalışmalar yürütüyor. Topluluk, gösterilerde tutukluların serbest bırakılması, azınlık haklarının güvence altına alınması ve bölgede güvenliğin sağlanması talebinde bulunuyor.