Diyarbakır’da Kürtçe eğitim: 12 yıl sonra eksik kadroyla başladı

AMİDA HABER – Çözüm sürecinin devam ettiği 2012 yılında Mardin Artuklu Üniversitesi başta olmak üzere birçok ilde Kürt Dili ve Edebiyatı bölümleri açıldı. Kürt Dili ve Edebiyatı lisans bölümü aynı yıl Dicle Üniversitesi’nde de açıldı. Lisans öğrencisi de alması gereken bölüm akademik kadrosu tam olmadığı için, sadece yüksek lisans ve doktora öğrencisi aldı.

YÖK, 12 yıldır âtıl olan Kürt Dili ve Edebiyatı’nın lisans bölümünün bu yıl öğrenci alması için izin verdi. YÖK’ün kararı ile Kürt Dili ve Edebiyatı için 26 öğrencilik lisans kontenjanı açıldı, kontenjan doldu. Kürt Dili ve Edebiyatı Bölümü’ne girmeye hak kazanan 26 öğrencinin tümü, fakülteye gelerek kaydını yaptı. 12 yıldır bölümün açılması, akademik kadronun tamamlanması için büyük mücadele veren Sezai Karakoç Edebiyat Fakültesi Kürt Dili ve Edebiyatı Bölüm Başkanı Doç. Dr. Osman Aslanoğlu ile Dicle Üniversitesi’nde Kürtçe’nin serüvenini konuştuk.

Karar 12 yıl önce alınmıştı. Öğrenci alımı neden bu kadar gecikti?

Bunun sebebini tam olarak bilemiyorum ancak akademik kadromuz eksikti. Ben ve bir arkadaşımız daha vardık burada. Bir bölümde ders verilebilmesi için en az üç kadronun bulunması şartı var. Doktora öğrencileri konusunda Dicle Üniversitesi diğer üniversitelerden öndedir. Ancak akademik kadro eksikliği vardı, bu eksiklik halen devam ediyor. Bizim açımızdan önemli olan Kürt Dili ve Edebiyatı Bölümü’ne öğrenci alımının yapılmış olması.

Dicle Üniversitesi yıllardır beklediği Kürtçe öğrencilere kavuştu ve bu kararı YÖK verdi. Bu karar, Kürt dilinin gelişimi açısından ne ifade ediyor?

Kürt dilinin korunması, geliştirilmesi, sahip çıkılması açısından Dicle Üniversitesi diğer üniversitelerden daha önemli bir yere sahiptir. Bölgede Kürtçe bölümünün açılması konusunda ciddi bir talep var. Bu açıdan Dicle Üniversitesi, Van Yüzüncü Yıl’dan, Muş Alparslan Üniversitesi’nden, Mardin Artuklu Üniversitesi’nden daha önemlidir. Dileğimiz o ki bu, daha çok öğrenci alımına vesile olacak. Diyarbakır’dan birçok öğrenci Kürtçe eğitim için diğer illere gidiyorlar. Eğer imkân varsa bu öğrenciler daha çok burada eğimlerini görecekler.

Peki hazır mısınız, akademik kadronuz hazır mı mesela?

Şu an resmi olarak biz iki kişiyiz. Doktora veya doçentliğini bu bölümden almış olanlar akademik kadroya dahil olabiliyor. En az üç hoca lazım. Biz diğer fakültelerden hoca konusunda destek alıyoruz, YÖK kadro açana ve bir hoca daha alımı yapılana kadar bu desteği almaya devam edeceğiz. İlahiyat, hukuk veya diğer bölümlerden hocaların desteğiyle yüksek lisans ve doktora eğitimi vermeye devam ediyorduk. Lisans bölümü de açıldığı için akademik kadronun açılması ihtimali çok yüksek.

Bu kadronun ne zaman açılacağı ile ilgili bir takvim var mı?

Evet onun bir takvimi var, biz de takip ediyoruz. Rektör de yeni değişti. Kadronun açılmasını bekliyoruz. Biz de bölüm olarak daha önceden talebimizi iletmiştik.

Ders içerikleriniz nasıldır, sadece bir lehçede mi eğitim vereceksiniz?

Bizim üniversitede bölümün adı, Kürt Dili ve Edebiyatı olarak geçiyor. Özel bir bölüm yok, çünkü Kürtçe Kurmanci ve Zazaki, Kürt Dili ve Edebiyatı’nın bünyesinde yer alıyor. Her iki lehçede de eğitim vereceğiz. Hemen hemen yarı yarıya olacak şekilde her iki lehçede de eğitim verilecek. Kurmançlar için de Zazaki dersler olacak, Zazalar için de Kurmanci dersler olacak. Zaten tek bir dil, iki ayrı bölüme ihtiyaç duymadık.

Yıllardır Artuklu, Bingöl, Muş’taki Kürt Dili ve Edebiyatı Bölümleri var, ancak mezunları ciddi bir işsizlik sıkıntısı bekliyor…

Diğer bölümlerde olduğu gibi, bu bölümde de mezun olacak öğrenciler KPSS sınavına girecekler. Alacakları puan ve açılacak kontenjanlara göre atamaları yapılacak. Maalesef ki yıllardır Kürtçe bölümde açılan kontenjanlar hemen hemen yok denecek kadar azdır. Bir iki öğretmen ataması yapılıyordu. Bu yıl 10 kişinin üzerinde alım yapıldı, bu sayı yetersiz. Çok sayıda mezun var. Lisans ve yüksek lisans alanında binden fazla mezun var. Üst merciler tarafından Kürtçeye daha çok önem verilmesi lazım. Bu konuda büyük bir eksiklik var. Bu da MEB ve YÖK’ün elindedir. Atanan öğretmen sayısı çok azdır, hiç olmazsa her sene en az 20-30 kişilik alım yapılmalıdır. Atamalar yapılmalı ki mezunlarımız bölümlerini değiştirmek zorunda kalmasınlar.

Kürt Dili ve Edebiyatı Bölümü, ilk misafirlerini nasıl karşılayacak, programız var mı?

Öğrencilerimiz açısından ilk olmaları önemlidir. Zor dönemlerde dile sahip çıkılmasının önemi daha farklıdır. Mevcut durumdan çok umutsuz da değiliz, öğrencilerimiz bu bölümü tercih ettikleri için tebrik ediyoruz, başarılar diliyoruz. Kürtçe eğitim ile ilgili havayı da olumlu yönde değiştireceğini umuyoruz. Biz güzel bir etkinlikle öğrencilerimiz karşılamayı planlıyoruz.

Kürtçe ile ilgilenen bir akademisyen olarak Kürtçe’nin mevcut durumunu nasıl değerlendiriyorsunuz, ailelere neler önerirsiniz?

Her geçen gün Kürt dilinin önemi daha da artıyor. Kürtçe dilinin desteklenmesinin önemi daha çok artıyor. Maalesef ki çocuklar ya az biliyor ya da bilmiyorlar. Ailelerin daha çok çocuklarının eğitimine önem vermeleri gerekiyor. Aileler çocuklarının Kürtçe seçmeli dersleri ve bölümleri tercih etmelerini teşvik etmeleri gerekir. Yarın daha güzel günler de yaşanabilir. İnsanın diline sahip çıkması gerekir. Biz dilimize sahip çıkmazsak kimse sahip çıkmaz. Umut ediyoruz ki, aileler, gençler ve çocuklar dillerine daha çok sahip çıkarlar.