"Mazota yüzde 107 zam, çiftçiye yüzde 25 destek!"

Hamza Özçelik/ Uğur Kasioğlu

2023 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemeler ve 2024 Yılında Uygulanacak Sertifikalı Tohum Kullanım Desteğine İlişkin Cumhurbaşkanı Kararı", Resmi Gazete'de yayımlandı. Çiftçi Kayıt Sistemi'ne (ÇKS) dahil olan çiftçilere bu yıl için ödenecek tarımsal destekler belli oldu. Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli kapsamında buğday, arpa, çavdar, yulaf ve tritikale için dekar başına 103 lirası mazot, 46 lirası gübre olmak üzere 149 lira destek sağlanacak. Buna göre, ÇKS'ye dahil çiftçilere Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli kapsamında, dekar başına buğday, arpa, çavdar, yulaf ve tritikale için 103 lirası mazot ve 46 lirası gübre olmak üzere toplam 149 lira, çeltik için 250 lirası mazot, 21 lirası gübre olmak üzere toplam 271 lira, fındık, kuru soğan, yaş çay, zeytin, şeker pancarı için 86 lirası mazot, 21 lirası gübre olmak üzere toplam 107 lira, kuru fasulye, mercimek, nohut, aspir için 103 lirası mazot, 21 lirası gübre olmak üzere toplam 124 lira, kütlü pamuk için 345 lirası mazot, 21 lirası gübre olmak üzere toplam 366 lira, patates, soya için 172 lirası mazot, 21 lirası gübre olmak üzere toplam 193 lira, yağlık ayçiçeği, kolza (kanola) için 121 lirası mazot, 21 lirası gübre olmak üzere toplam 142 lira, yem bitkileri için 94 lirası mazot, 21 lirası gübre olmak üzere toplam 115 lira, diğer ürünler için 86 lirası mazot, 21 lirası gübre olmak üzere toplam 107 lira destek verilecek. Nadas için de dekar başına 40 liralık mazot desteği sağlanacak.

“Mazota yüzde 107 zam, çiftçiye yüzde 25 destek”

Diyarbakır Yenişehir Ziraat Odası Başkanı Süleyman İskenderoğlu, yapılan son destekleri ve çiftçilerin son durumunu Özgür Haber’e anlattı. Mazota gelen zammı ve çiftlilere verilen yardımı karşılaştıran Süleyman İskenderoğlu, “Geçen yıl verilen yardım toplam 122 liraydı. Bu yıl 149 liraya yükseltildi. Son iki ayda mazota yüzde 107 oranında zam geldi. Geçen yılla bu yıla arasında yüzde 25 zam yapılmış oluyor. Zaten verilecek bu 149 lirada bir sonra ki sezon için yani mart nisan ayları için yapılan yardım. Bu tarımda sürdürülür bir durum değil. Hükümetin tarımla ilgili şuanda yapmış olduğu strateji tamamen yanlıştır” diye konuştu.

“İnsan o kâğıdın fotokopisini çekip Tarım Müdürlüğüne götürmeye utanıyor”

Çiftçilerin artık dayanacak gücü kalmadığını söyleyen İskenderoğlu” 10 yıldır Hükümetin çeltik yardımı ton başına 100 lira yani kilogram başı 10 kuruştur. Peki, 10 yıldır Türkiye’de hiç zam gelmiyor mu?” diye konuştu. 7 yıldır mısırda yapılan yardım ton başına 30 lira ve buda kilogram 3 kuruşa demek oluyor. İnsan o kâğıdın fotokopisini çekip Tarım Müdürlüğüne götürmeye utanıyor. Hal böyleyken nasıl sürdürülebilir, çiftçi nasıl dayanacak. Çiftçiler geçinemiyorlar, sıkıntılarından dolayı traktörlerini satıyorlar. Mazotun 41 lira olduğu bir ülkede çiftçiler nasıl geçinsin. Hükümetin çiftçiler için politikası yanlıştır” dedi.

“Açıklanan destekler beklentilerimizin çok altında”

Açıklanan desteğin beklentilerinin altında kaldığını söyleyen Süleyman İskenderoğlu” Beklentimiz Buğdayda 250 ama 115 lira olarak açıklandı. Pamukta en düşük 450 lirayı bekliyorduk ama 366 lira verdiler. Pamuk destekleme primi artışı olmadı. Şuadan pamuk üreticisi can çekişiyor.

Gübre geçen yıl bu zamanlarda 7 liraydı şuanda 15 lira civarında. Amonyum nitrat 6 liraydı şuanda 10 lira olmuş durumda. Bunların bu kadar artış gösterdiği yerde primin artmaması artık çiftçiye resmen üretmeyin diyorlar. Milli kanunda milli gelirin yüzde biri çiftçiye destek için çiftçiye verilmesi lazım ama maalesef verilen en yüksek miktar yüzde 0.48 sadece veriliyor. Açıklanan destekler beklentilerimizin çok altında”. İfadelerini kullandı.

 “Hayvancılıkta da can çekişiyor”

Hayvancılığında son durumunu anlatan İskenderoğlu” Hayvancılıkta da can çekişiyor. Hayvancılıkta yemden tutun ilaca kadar büyük sorunlar var. Hayvancıların ilaçlarında serbest piyasa var denetim yok kim hangi ilacı alsa ne kadara satsa kimsenin haberi yok” diye belirtti.

 “Yurt dışında ki çiftçilerin ve ülkelerin insafına kalıyoruz”

Çiftçilere yeterli destek verilmediği için dışa bağımlı hale geldiğini söyleyen Süleyman İskenderoğlu” Bu şartlar altında çiftçilerden ne bekliyor olabiliriz. Çiftçiler bu halde olduğu için bizde ülke olarak yurt dışında ki çiftçilerin ve ülkelerin insafına kalıyoruz. Hâlbuki kendi ülkemizde ki çiftçilere yeterli derecede destek olabilirsek(faizsiz kredi, destek, mazot indirimi) kimseye hiçbir ülkeye muhtaç olmayız. Bırakın ithalatı ihracat bile yaparız” diye konuştu.

“Ürün planlaması için kime danışmışlar”

Hükümetin son kararlarını eleştiren İskenderoğlu” Hep dış ülkelere muhtacız örneğin Ukrayna-Rusya savaşı oluyor buğday yok diye bağırıyoruz. Falan ülkeyle ilişkimiz bozulduğu zaman pirinç gelmiyor diyoruz. Kendi sonumuzu maalesef kendimiz hazırlıyoruz. Hükümetin ürün planlaması yapmış kimlere danışmışlar kimlere sormuşlar bilmiyoruz. Sivil toplum örgütlerinden, Ticaret borsalarından, otomobil sanayisinden, kimin fikrini aldılar kime sordular. Ben Diyarbakır’da ki büyün kurumlara üyeyim, hangi kurumdan ne fikir aldılar, kime danıştılar. Bakanlıkta karar veriyorlar biz bunu uygun gördük tamam deyip işi bitiriyorlar” dedi.