Diyarbakır’a iki yeni kütüphane: Sîma Semend ve Erebê Şemo kimdir?

AMİDA HABER- Diyarbakır’ın Bağlar ilçesinde, Kürt edebiyatının öncü isimleri Erebê Şemo ve Sîma Semend adına iki yeni kütüphane açılıyor. Bağlar Belediyesi tarafından hayata geçirilen projelerle, kitap okuma alışkanlığı teşvik edilirken diğer yandan Kürt edebiyatı ve kültürüne katkı sunan yazarların isimlerinin yaşatılması amaçlanıyor.

Diyarbakır’ın sıcağı tatlıyı ve ciğeri vurdu

Açılış 12 Haziran’da olacak

Sîma Semend Kütüphanesi, Selahattin Eyyubi Mahallesi’nde yer alan MTA Parkı içerisinde, Erebê Şemo Kütüphanesi ise Yeniköy Mahallesi Mezarlık Caddesi üzerindeki muhtarlık binası yanında hizmete açılacak. 12 Haziran Perşembe günü saat 15.00’daki açılışlara Bağlar Belediyesi ve Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanları da katılacak.

Kürt edebiyatına vefa

Kürt kadın yazar Sîma Semend’in ismini taşıyan kütüphane ile özellikle kadın ve genç okuyuculara hitap edilecek. Sovyetler Birliği döneminde Kürt edebiyatına yön veren ve ‘Şivanê Kurmanca’ (Kürt Çobanı’ adlı ilk Kürtçe romana imza atan Erebê Şemo’nun adı da Yeniköy’deki yeni kütüphaneyle yaşatılacak. Her iki kütüphane de okuma salonları, çocuk bölümleri ve kültürel etkinlik alanlarıyla hizmet verecek.

Sîma Semend kimdir?

Sîma Semend, 1933 yılında Ermenistan'ın Axbaran şehrinde dünyaya gelmiş, Kürt kadın yazarların öncülerinden biridir. Bitlis'ten Ermenistan'a göç eden Rojkîyan aşiretine mensup olan Semend, edebiyatçı bir ailede büyüdü. Babası Semendê Elî Sîyabend tanınmış bir yazar, eşi Karlênî Çaçanî ise şair ve tarihçiydi. Erivan Üniversitesi Filoloji bölümünden mezun olduktan sonra Ermenistan Dil Akademisi'nde ve Kürtçenin gelişiminde önemli rol oynayan Erivan Radyosu'nda uzun yıllar çalıştı. Özellikle "Jina Kurd" (Kürt Kadını) adlı radyo programıyla dikkat çeken Semend, Kürt dilinin yasaklı olduğu dönemde önemli katkılar sağladı. Öykülerinde Ermenistan Kürt toplumunun yaşamını, feodal yapıyı ve kadınların bu yapı içindeki mücadelesini ele aldı. Başkahramanları genellikle toplumsal baskıya karşı direnen kadınlardan oluşan eserleriyle Kürt edebiyatında kadın karakterlerin temsiline önemli bir yer açtı. İlk hikaye kitabı "Xezal" 1961'de yayımlandı ve sonraki eserleri "Du Şahî" ve "Guman" ile edebiyat dünyasındaki yerini sağlamlaştırdı.

Erebê Şemo kimdir?

Erebê Şemo (Ereb Şamîlov), 1897 yılında Kars'ın Susuz ilçesine bağlı Qerxût köyünde doğmuş, modern Kürt edebiyatının öncülerinden kabul edilen önemli bir yazardır. Küçük yaşlardan itibaren Rusların yanında çalışmış, I. Dünya Savaşı'nda Rus ordusunda görev almıştır. Bolşevik İhtilali'ne katılarak komünist düşünceyi benimsemiş ve hayatı boyunca bu ideolojiye bağlı kalmıştır. Kürt dilinin ve kültürünün gelişimi için büyük çaba sarf eden Şemo, özellikle 1935 yılında yayımlanan "Şivanê Kurd" (Kürt Çoban) adlı eseriyle ilk Kürtçe romanı yazma başarısını göstermiştir. Bu roman, Kürt edebiyatında çığır açan bir eser olarak kabul edilir. Eserlerinde Kürtlerin yaşam koşullarını, toplumsal yapılarını ve mücadelelerini konu alan Erebê Şemo, aynı zamanda dilbilim ve folklor üzerine de çalışmalar yapmıştır. 1978 yılında vefat eden Şemo, Kürt edebiyatına bıraktığı mirasla günümüzde de saygıyla anılmaktadır.