Diyarbakır’da öğretmen açığı büyüyor: 2 bini ücretli

AMİDA HABER - Türkiye’de resmi verilere göre 100 bine yakın öğretmen açığı bulunuyor. Atama bekleyen öğretmen sayısı ise 1 milyona ulaşmış durumda. Öğretmen açığı yüksek olmasına rağmen, bu yıl 24 Kasım’da yalnızca 15 bin öğretmen ataması yapılacağı açıklandı.

86 bin ücretli öğretmen var

Atama sayısının yetersizliği nedeniyle mezunlar zorunlu olarak sözleşmeli ve ücretli öğretmenliğe yöneliyor. Türk Eğitim Sen’in 2024–2025 eğitim-öğretim yılına ilişkin verilerine göre 78 ilde toplam 86 bin 136 ücretli öğretmen görev yapıyor. Bu öğretmenlerin, 38 bin 602’si eğitim fakültesi mezunu, 39 bin 463’ü eğitim fakültesi dışındaki lisans bölümlerinden mezun, 8 bin 71’i ise ön lisans mezunlarından oluşuyor.

Diyarbakır’da sayı 2 bin 119

Diyarbakır’da 24 bin 500 kadrolu öğretmen görev yapıyor, ücretli öğretmen sayısı 2 bin 119 civarında. Öğretmenlerin sık sık değişmesi hem eğitimsel hem de pedagojik anlamda çocukları ciddi biçimde etkiliyor. Uzmanlara göre bu durum özellikle ilkokul çağındaki öğrenciler için kritik bir sorun. Köy okullarındaki öğrenciler ise dezavantajdan en fazla etkilenen grup.

‘Güven duygusu zamanla oluşur’

Amida Haber’e konuşan eğitmenler, sorunun öğrenci, veli ve öğretmen üzerindeki etkilerini anlattı. Yıllardır ilkokullarda görev yapan ve ismini vermek istemeyen bir rehber öğretmen, ücretli öğretmen uygulamasının pedagojik etkilerini şöyle anlattı: “Sık sık öğretmen değişimi her yaş grubunu etkiler ama en çok ilkokul çağındaki çocukları etkiliyor. Çünkü ilkokul öğretmeni, çocuğun aileden sonra en fazla bağ kurduğu kişidir. Çocuk önce ‘Bu öğretmene güvenebilir miyim? Beni korur mu?’ sorularının cevabını arar. Güven duygusu zamanla oluşur.”

‘Çocuklarda travmatik durumlara yol açabiliyor’

Rehber öğretmen, uyum sürecinin önemine işaret ederek şunları aktardı: “1. sınıfa başlayacak çocukların okula bir hafta erken başlamasının nedeni, ortamı ve öğretmeni tanımalarıdır. Çünkü çocuk için güven oluşturma süreci olmazsa derslere odaklanması çok zor. Öğretmen birden değiştiğinde çocuk hem eski öğretmenini unutmaya çalışır hem yeni gelene alışmaya çalışır. Bu süreç çocuklarda travmatik durumlara dahi yol açabiliyor.”

‘Veli, çocuğunu o sınıftan almak istiyor’

Sürekli değişimin sınıf düzenini bozduğunu belirten öğretmen, velilerin de bu durumdan büyük kaygı duyduğunu söyleyerek, “Öğretmen emekli oluyor, yerine geçici bir öğretmen geliyor. Veli hemen ‘Çocuğumu sınıftan almak istiyorum’ diyor. Çünkü geçicinin de ne kadar kalacağı belli değil. ‘Geçici öğretmen’ ifadesi bile veliyi rahatsız ediyor. Bu durumlarla uğraşmak zorunda kalıyoruz” dedi.

‘Geçici öğretmenlik, emek sömürüsüdür’

Ekonomik boyuta da değinen rehber öğretmen, ücretli öğretmenlikte yaşanan eşitsizliğin motivasyon kaybı yarattığını ifade etti. Öğretmen, “Biz zaten insani yaşam koşullarına uygun bir maaş almıyoruz. Ama bizimle aynı işi yapan ücretli öğretmenlerin bunun üçte biri kadar ücret alması kabul edilebilir değil. Bu durum hem onların motivasyonunu hem de eğitim ortamını olumsuz etkiliyor. Geçici öğretmenlik, her yönüyle emek sömürüsüdür” diye konuştu.

‘Çocukların öğrenmesini geciktiriyor’

Eğitim mezunu olmasına rağmen branşı sınıf öğretmenliği olmadığı için 2,5 yıl ücretli öğretmenlik yapan F.Ş. ise sorunları şöyle anlattı: “Her yıl ya da her dönem yeniden başvuru yapılıyor. Boşluk oldukça öğretmen alınıyor. Bu en çok da çocukları pedagojik anlamda etkiliyor. Öğrenciler bir öğretmene alışmaya başlıyor, sonra öğretmen değişiyor. Her yeni gelenin ders anlatma tarzı farklı. Bu da çocukların öğrenmesini geciktiriyor.”

‘Ücretli öğretmenliğe mecbur kalıyor’

F.Ş., özellikle branş dışı öğretmenlerin görevlendirilmesinin öğrenme sürecini zorlaştırdığını ifade etti. F.Ş., konuşmasını şöyle sürdürdü: “Ne kadar formasyon alınsa da eğitim fakültesi mezunu olmak bambaşka bir şey. Eksikliklerini biz çok net görüyoruz. Atamaların yetersiz olması nedeniyle herkes ücretli öğretmenliğe mecbur kalıyor. Yoksa hiçbir öğretmen bu sistemi onaylamaz. Bizler için de çok yıkıcı bir süreç oluyor. Çocuklar uyumu yakalamak çok zor. O uyumu ve güveni aldıktan sonra birden işten ayrılmak zorluyor.”