Diyarbakır’da tarih ve doğanın buluştuğu eşsiz bir miras: Hevsel Bahçeleri

Damla Türk

Dicle Nehri'nin kıyısında bereketli topraklarıyla binlerce yıldır medeniyetlere ev sahipliği yapan kadim kent Diyarbakır,  zengin kültür miraslarıyla biliniyor. 8 bin yıldır kesintisiz tarımın yapıldığı Hevsel Bahçeleri de, tarih öncesi dönemlere kadar uzanan bir geçmişe sahiptir.  Diyarbakır'ın coğrafi konumu, Dicle Nehri'nin verimli topraklarını kucaklaması ve antik sulama sistemleri sayesinde bölge, tarım için mükemmel bir ortam sunuyor. Bu topraklarda tarım, M.Ö. 10. yüzyıldan itibaren yapılmaktadır ve Hevsel Bahçeleri de bu geleneksel tarımın yaşayan bir örneğidir.

Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin en büyük kuş cenneti

Çok farklı türlerin ihtiyaçlarına cevap verebilecek alanlara (habitat) sahip Hevsel bahçeleri, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin en büyük kuş cennetidir. 180'den fazla kuş türünün yanı sıra susamuru, tilki, sansar, sincap ve kirpi gibi birçok memelinin barınağıdır. Göçmen kuşlar tarafından bir istasyon, dinlenme, barınma ve de bir korunma yeri olarak kullanılan vadide bölgeye has kuşlar olarak bilinen boz alameceklerle pembe göğüslü ötleğenlerin yanı sıra yabani şahin, kızıl şahin, arı şahini, yılan kartalı, gökçe delice, kukumav, kerkenez ve küçük kerkenez gibi yırtıcı kuşlara da yılın hemen her mevsiminde rastlanmaktadır.  Türkiye’de nadir bulunan yaz atmacalarına da ev sahipliği yaptığı bilinir

UNESCO Dünya Mirası Listesi'ndeki yeri

Hevsel Bahçeleri, 2015 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne dahil edildi. Bu önemli adım, Hevsel Bahçeleri'nin tarihi ve kültürel değerini vurgulamakta ve korunmasını teşvik etmektedir. Bahçeler, sürdürülebilir tarım uygulamaları ve doğal yaşamın korunması konusundaki çabalarla gelecek nesillere aktarılmaktadır.

Koruma çalışmaları

UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne dahil edilmesinin ardından, Hevsel Bahçeleri'nin korunması için çeşitli projeler başlatılmıştır. Sulama sistemlerinin yeniden canlandırılması ve biyolojik çeşitliliğin korunması için çalışmalar sürdürülmektedir.

Hevsel Bahçelerinin eşsiz zenginlikleri

Hevsel Bahçeleri, Diyarbakır'ın tarihi ve kültürel mirasının canlı bir simgesidir. Tarih öncesi dönemlerden günümüze uzanan bu eşsiz bahçeler, tarımın ve doğanın insan eliyle nasıl bir armoni içinde olabileceğini gösterir. Hevsel Bahçeleri, sadece Diyarbakır'ın değil, tüm dünyanın görmesi gereken büyüleyici bir mirastır. UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alması, bu değerli alanın korunması ve gelecek nesillere aktarılması için bir adım daha atmıştır.