Hazır giyime yenik düşen terzi lik mesleği tamirciliğe dönüştü

Seri üretim, hazır giyime yenik düşen terzi lik mesleği tamirciliğe dönüştü. Makineleşme, terzilik sektörünün gerilemesine sebep oldu.

Sanayinin ilerlemesiyle beraber ortaya çıkan makineleşme, terzilik sektörünün gerilemesine sebep oldu. Seri üretim, hazır giyime karşı direnemeyen terziler, şimdilerde ise yaptıkları tamir ve onarım işiyle mesleklerini ayakta tutmaya çalışıyor.

Yeni terzi yetişmiyor

Bu ustalardan biri olan Muharrem Süngünapsan, zanaatını hayatta tutulmak için mücadele veriyor. 13 yaşında terzi çırağı olarak işe başlayan Süngünapsan, 60 yıldır usta olarak, birbirinden farklı kıyafetler dikti. Yeni ustaların yetişmemesi nedeniyle mesleklerinin ileriki yıllarda tarihe karışacağından endişe eden Süngünapsan, tekstil atölyelerinin çoğalması sonucu el emeği harcanarak yapılan işin bitme noktasına geldiğin ifade etti.

‘Sabahlara kadar dükkanda kalırdık’

Çocuk yaşta terzi sektörüne giren Muharrem Süngünapsan, zamanla terzi ustası olduğu dükkanında her kesimden vatandaşa kıyafet diktiğinin belirtti.  1960’lı yıllarda az nüfuslu olan Diyarbakır’da herkesin giyim kuşamına önem verdiğini belirten Süngünapsan “O kadar çok yoğunluk vardı ki bazen sabahlara kadar terzihaneden çıkmazdık, şimdi kapatma noktasına geldik” sözleriyle mesleğinin geldiği noktayı özetledi.

Muharrem Süngünapsan mesleğini şu sözlerle anlattı; “Diyarbakır’ın yerlilerindenim. 1961 yılında ilkokulu bitirir bitirmez 13 yaşında bu işe girdim, 60 yıldan fazladır bu işi devam ediyorum. O tarihlerde Diyarbakır’ın nüfusu bu kadar kalabalık değildi.  Benim terziliğe başladığım tarihte merkez olarak sadece Suriçi vardı. Bu kadar az nüfusa rağmen Diyarbakır halkı giyimine meraklıydı tabi o zamanlar hazır giyim de yoktu.  Halkın hemen hemen hepsi kim güzel kıyafet diker onun peşine düşerdi. O zamanlar terziler çoktu. İş yoğunluğu çok fazlaydı, bazen sabahlara kadar dükkanda kalırdık. Sadece yaz sıcağında bir durgunluk yaşanıyordu. Buraya öğretmen, doktor ve avukat arkadaşlarımız da geliyordu, onlara özel kıyafetler yapardık. Bir süre bu şekilde devam ettik. Şimdi ise dükkanı kapatma noktasına geldik, günde bir kişi ya uğrar ya uğramaz.

‘’Makineleşme terzi liğin gerilemesindeki en büyük etken’’

Hazır giyimin artmasıyla, kaybolmaya yüz tutmuş meslekler arasına giren terziliğin son ustalarından Muharrem Süngünapsan, terzi dükkanına iş yapmaya değil, zaman geçirmeye geldiğine değinerek,  makineleşmeyi terziliğin gerilemesindeki en büyük etken olarak görüyor.

“Sanayiinin ilerlemesiyle makinalaşmada yoğunlaşma meydana geldi. Her türlü giyimin atölyelerde üretildiği bir döneme girdik. El emeği bunun ilerlemesiyle bitme noktasına geldi terziliğin prova durumları vardır, Bir kıyafetin tamamlanması için en az dört prova yapıyoruz buda yaklaşık bir buçuk ayı alıyor. İnsanlar bir kıyafeti bu kadar uzun süre bekleme konusunda sabırsızlar. Onun yerine mağazada hazırda bekleyen kıyafeti giyip çıkmayı tercih ediyorlar. Terziliğin duraksamasındaki büyük sebeplerden biri de bu. Terziliği bırakan arkadaşlarım oldu, bende bırakma durumundayım ama şuan için kahvehaneye gitmektense gelip burada zaman geçiriyorum.”