Diyarbakırlı profesör yanıtladı: Aort yırtığı nedir, nasıl anlaşılır?

AMİDA HABER - DEM Partili Sırrı Süreyya Önder, gece saatlerinde evinde fenalaşarak hastaneye kaldırıldı. İki kez kalbi duran Önder, doktorların müdahalesi ile hayata döndü. Yapılan tetkiklerde, Önder’in aort damarında yırtık tespit edilerek, acilen ameliyata alındı. 12 saat süren zor bir ameliyatın ardından Önder, yoğun bakıma alındı. Doktorlar durumunu takip ediyor. Önder’in durumundan sonra gözler hayatı tehdit eden aort yırtıklarına çevrildi. Türkiye’de her yıl ortalama 350 aort yırtılması vakası görülüyor. Diyarbakırlı kardiyolog Prof. Dr. Serkan Akdağ, aort yırtığı, belirtileri ve sonuçları ile ilgili hayati bilgiler verdi.

Aort vücudun neresinde, yırtılması ne anlama gelir?

Aort damar kalpten çıkan ve bütün organlara kani dağıtan ana damardır vücudumuzun en büyük ana damarıdır. Bu damarda herhangi bir hasar ya da yırtık olduğu zaman hayatı tehlike arz eder ve kalp krizinden çok daha tehlikeli bir durumdur. Aort damar yırtığına bazen kalp krizi eşlik eder. Kalp krizi eşlik ettiği zaman bu daha ölümcül ve sıkıntılı bir sürece sokar hastayı. Dolayısıyla bir hastada sadece ana damar yırtığı varsa riski zaten son derece yüksektir ve dakikalar içeresinde müdahale edilmesi gerekir.

Tedavisi nasıl yapılır?

Tedavisi acil ameliyattır. Beraberinde eğer kalp krizi eşlik ediyorsa bu ölüm riskini çok daha fazla arttırır. Bu defa hasta yine ameliyata alınır, hasta ameliyatta hem aort damarı tamir edilir, yırtılan kısım tamir edilir hem de beraberinde aynı seansta hastaya bypass yapılır.

Ameliyattan sonraki süreç nasıl ilerler, hastalar ne kadar süre yoğun bakımda kalır mesela?

Bu hastaların ne kadar süre yoğun bakımda kalacağı ya da hayat tehlikesinin ne olduğu hastanın kalbinin yüzde kaç çalıştığına bağlı. Birincisi, bu hastanın kalbinin performans gücü nasıl, ikincisi bu hastada vücudunda eşlik eden ek hastalıkları var mı? Üçüncüsü hasta bu şikayetler geliştikten ne kadar süre sonra ameliyata alındı? Dördüncüsü kalp durduğu zaman kalbin tekrar çalıştırmak için geçen süre ne kadar oldu? Sırrı Bey'e bir 10 dakika kadar müdahale edilmiş. 10 dakika kalbi durmuş ve müdahale etmişler. Sırrı beyin ek hastalıkları da var. Artı aynı seansta hem damar değişti hem bypass yapılmış. Bunlar hepsi maalesef riski arttıran durumlar. Ama biz olumsuz konuşmak istemiyoruz tabii ki. Ekip çok iyi bir ekip. Elinden geleni yaptılar, ameliyat da başarılı geçti. Bu ameliyatın başarılı geçmesi çok önemli.

Ameliyatın başarılı geçmesi ne demek, bunun ölçütü nedir?

Aort yırtığı onarılıyor ve tıkalı olan kalp damarı bypass ile değiştiriliyor. Hastanın yanıt vermesinin birinci karşılığı hastanın hayatta kalması. Başarılı bir müdahale olmazsa hastanın hayatta kalması mümkün değil. Hayatta kalıyor olması zaten işlemin başarılı olduğunun bir göstergesi ama bizim için önemli olan şey hayatta kalmasından ziyade tekrar gözlerini açıp sağlığına kavuşup aramıza katılmasıdır.

Aort yırtığının nedeni nedir?

Aort diseksiyonu diyoruz bu hastalığa. Aort diseksiyonun en sık nedeni aort anevrizmasıdır. Aort anevrizması demek damarın genişlemesi demek. Halk arasında balonlaşma diyorlar buna. Bunun takip edilmesi lazım. Özellikle tansiyonun olmaması lazım. Yoğun iş ortamı, yoğun iş stresi bunların hepsi bu hastalığı tetikleyen nedenlerdir. Bizim için çap değerleri vardır. Aort anevrizmasının kaç milim yükseldiğine bakıyoruz. Belli seviyeye yükseldiği zaman direkt ameliyata alıyoruz ve o damarı değiştiriyoruz. O bölgeye ek bir damar ilave ediyoruz. Sırrı beyin, muhtemelen anevrizma boyutu ameliyat aşamasında olmadığı için şu ana kadar ameliyat edilmedi orası. Ama yırtık seviye dinlemez. Ameliyat seviyesi 5 buçuk milimetre üzerinde ise ameliyat ediyoruz. Ama sizin aort çapınız 5 santim ise yine yırtılabilir. Normal bireylerde 4 santimin altında olmasını istiyoruz. 4 santimin üstünde olduğu zaman hastalara takip öneriyoruz. Tansiyon düzenlemesi tavsiye ediyoruz.

Belirtileri nelerdir, bu hastalığın?

Bunu nasıl anlarsınız? Sırt bölgesine bıçak saplanması tarzında şiddetli ve şiddeti giderek artan ağrılar oluşur. Sırtınızdan ani, şiddetli, bıçak saplanmış gibi artan bir ağrı hissedersiniz. Aort anevrizması rahatsızlığınız varsa, ağrınız oluştuğunda işi, gücü bırakıp acil bir şekilde hastaneye ulaşmanız gerekiyor. Saniyeler bile önemli. Çünkü bu yırtığın 3 türü var. Yırtığın anevrizmanın neresinde olduğu da çok önemli. Yırtığın tipleri de var. Yırtığın hangi tip olduğu da önemli. Diyelim damarın çıktığı bölge yırtıldı ve büyük bir yırtık. Bu direkt sizi öldürür. Çünkü kalpteki kan birden hepsi boşalıyor. Aort damarı vücudumuzun en büyük ana damarıdır. Beyin en hassas organdır. Beyin beslenmezse 2 dakika sonra hasar oluşmaya başlar. Bu hastaların akıbeti açısından söylüyorum bizi en çok sarsan organ beyindir. Çünkü karaciğer bir şekilde kendini tamir eder, böbrek bir şekilde toparlar, bacaklar bir şey toparlar beyindeki hasarlar maalesef kalıcı iz bırakabiliyor.