Diyarbakırlı sahaftan ‘askıda kitap’ projesi!

Berivan Kılıç / Damla Türk

Diyarbakır’da yaşayan Şilan Ok, 2019 yılında, kitap sayısı bilinmemekle beraber ilk sahaf dükkanını açtı. Girişimcilik hayatına girdikten bir yıl sonra, tüm dünyayı saran koronavirüsün ortaya çıkmasıyla beraber olumsuzluklarla karşılaşan Ok, yılmayarak sahaflığı sürdürmeye devam etti. Bir süre ilk açtığı dükkanda sahaflığa devam eden Şilan Ok, yaşanan Maraş merkezli depremin getirdiği olumsuzluklar sonucunda iş yerini değiştirdi. Sur’da bulunan İskender Paşa Konağına taşınan Ok, sahaflığın yanında askıda kitap projesi başlattı. Bu proje ile lise, üniversite ve dil sınavlarına hazırlanan öğrenciler, Sur İskender Paşa Konağı içerisinde yer alan sahaf dükkanında ücretsiz kitaplara ulaşabiliyor.

‘’Kedime tam anlamıyla sahafım diyemem‘’

2019 yılında sahaflığa başlayan Şilan Ok, “Kitap ve sahaflık arasında kalmış bir durumdayım çünkü tam anlamıyla sahafım diyemiyorum, kat etmem gereken uzun bir yol var.  Sahaflık kavramına değinmek gerekirse el yazmaları, eski dillerdeki kitaplar ve ilk basım kitaplarından tutalım da nadir basımlara kadar olan koleksiyonel tarzda yapılan bir iştir. Ders kitapları ve testlerle sahaflık yapılmaz, karıştırmamamız gerekir. Diyarbakır'da kaliteli kitap bulmakta zorlandığımız için, güncel olarak bulabildiğimiz ilk basım romanlarla sahaflık yapmaya çalışıyoruz. Biz sahaflığa başladığımız zaman, çevreden bulabildiğimiz kadar kitapla iş yerimizi açtık ama ne yazık ki tüm ülkede pandemi süreci başladı. Pandemi sürecine girdiğimiz için kaç kitapla başladığımızın bir önemi olmadı çünkü böyle bir durumda kitap bulmak yetersiz kalıyordu. Zamanla şuan içinde olduğumuz potansiyele gelmeye çalıştık” dedi.

Amaç kitap kültürünü geniş alanlara yaymak

Diyarbakır’da sahaflıkla uğraşan ender kişilerin olduğundan söz eden Ok, kitaba ulaşmak isteyen insanlara az da olsa yardımcı olmak istediğini aktararak  kitap kültürünü geniş alanlara yaymak istediklerini dile getirdi.

Şilan Ok, “Güneydoğu'da sahaflık anlamında Diyarbakır'da faaliyet gösteren dört beş kişi varız, çok fazla bu işi yapan kimse yok. Artan kitap fiyatlarından dolayı bizler de işimizi sürdürmekte zorlanıyoruz. Sıfır kitapların maliyeti zaten çok yüksek ikinci el kitap bulmakta da zorlandığımız için dengeyi tutturmakta zorlanıyoruz. Kitap okuma kültürü çocukluktan gelen bir şey. Biz bunu okulla veya ailelerde olan öğretmenlerle kazandırmaya çalıştık. Son dört beş yıldır bunu biraz daha geniş bir çevreye yaymaya çalışıyoruz. Amacımız kitap sevgisini arttırmak, kitaba ulaşmak isteyen insanlara az da olsa yardımcı olmak ve kitap kültürünü geniş alanlara yaymak. İçinde olduğumuz zaman için bu biraz zor olsa da pandemiden bu yana mücadelemizi sürdürdük, sürdürmeye devam ediyoruz. Pandemiden sonra birde deprem sürecine girdik deprem bize de hasar verdi ve iş yerimizi değiştirmek zorunda kaldık.  Şuan Sur İskenderpaşa konağının içinde faaliyet gösteriyoruz. Kitap sevgisi herzaman vardır bu sevgiyi öznede tutmaktan ziyade yaymaya çalışmak amacıyla böyle bir işe giriştik, devam edebilmek için de mücadele ediyoruz” diye konuştu.

Sahaflığın güzel yanı kitap almaya gelenlere müşteri gözüyle bakmamak 

Sahaflığın güzel yanının kitap almaya gelen kişilere müşteri gözüyle değil, belli bir dünya görüşüne sahip biri olarak baktığını dile getiren Ok, sahaflıkta kitap satın almaya karşı.

Satın almak yerine takas usulüyle kitap bulabileceklerini aktaran Ok, şunları söyledi;

“Sahaf arkadaşlar normalde kitap satın alırlar, ben bu duruma fazlasıyla karşıyım, kitabı satın almak yerine takas usulüyle kitabın kondisyon durumuna göre, ikiye bir veya üçe bir şeklinde takas yaparak hem biz kitap bulabiliriz hem de kitabı getiren okuyucuya az da olsa yardımcı olabiliriz. Sahaflığın en güzel yanı kitap almaya gelenlere müşteri gözüyle bakmamamız.  Karşımızdaki kişi bir okuyucu ve belli bir dünya görüşüne sahip. Her zaman kapıdan giren kişiyi müşteriden ziyade bir şeyler kalabileceğim bir insan olarak bakıyorum. Bu açıdan kapıdan giren kişinin zamanı varsa aradığı kitap üzerinden sohbet etmek ve sohbeti ilerletmek güzel olur. Kapıdan girip aradığı kitabı bulduğu gibi çıkan da var, sohbet eden de var, eğer aradığı kitap yoksa nerden bulabiliriz bu şekilde sohbetlerimiz de oluyor. “

İhtiyacı olan gelip askıda olan kitapları alsınlar

2020’de askıda kitap projesi başlatan Şilan Ok, sınava hazırlık aşamasında olan öğrenciler için ücretsiz kitap projesi başlattı. Sahaflık yaptığı dükkanın yanında küçük bir odada biriktirdiği lise, üniversite ve dil sınavı kitaplarını ihtiyacı olanlarla ulaştırmak isteyen Ok, “Genç arkadaşlara yardımcı olmaya çalışıyoruz, yerimiz Sur İskender Paşa konağı İçerisinde. İhtiyacı olan öğrenciler buraya gelip askıda olan kitapları alabilirler” diyerek, projenin Ekim ve Kasım sonuna kadar devam ettiğini dile getirdi. Ok şunları kaydetti;

‘Genç arkadaşlara yardımcı olmaya çalışıyoruz’

“Askıda kitap diye bir proje başlattık 2020'de ve hâlâ devam ediyoruz.  Projemize her yıl eylül ekim ayında başlatıyoruz. İlk yıl sadece hikâye, öykü ve romanla başlamıştık. Ekonomik koşullar insanları etkilemeye başlayınca biz bunlara test ve hazırlık kitaplarını da ekledik. Bu yıl daha çok test ve hazırlık kitapları üzerinden projeyi sürdürmeye karar verdik. Bir test kitabı şuan fiyat olarak o kadar çok yükselmiş ki üzülüyorum bu duruma açıkçası. Bu durumdan dolayı ağırlığı bu yıl genel olarak hazırlık kitaplarına verdik. Bu şekilde genç arkadaşlara yardımcı olmaya çalışıyoruz. Projemiz devam ediyor. İhtiyacı olan genç arkadaşlar ve öğrenciler için yerimiz Sur İskender Paşa konağı içerisinde. İhtiyacı olan buraya gelip askıda olan kitapları alabilirler.  Askıda olan hazırlık kitapları için gelen arkadaşlardan herhangi bir ücret talep etmiyoruz hangi kitaba ihtiyacı varsa gönül rahatlığıyla askıdan alabilirler.  Projemizi Eylül ve Ekim sonuna kadar sürdürmeyi düşünüyoruz. İhtiyacı olan arkadaşlar bize ulaşabilirler. Liseye, üniversiteye ve dil sınavlarına hazırlık kitapları var elimizde. Bu projemizi önceki yıllardan farklı olarak sahaflık bölümünden ayırarak ayrı bir odada sıra be masaların üzerinde hazırladık. Arkadaşlar buradan ihtiyacı olan kitabı ücretsiz bir şekilde alabilir.”

Askıda kitap Projesinin yanında Kırtasiye malzemeleri Projesi

Askıda kitap projesine, kırtasiye malzemeleri dahil eden Şilan Ok, bu yıl 20 küçük paketten oluşan kırtasiye malzemelerini bir araya getirerek, öğrencilere ulaştırdı. Projeyi daha büyüterek köy okullarına veya surda bulunan bir okula kırtasiye malzemeleri vermeyi düşündüğünü dile getiren Ok, “Bu yıl projeye kırtasiye malzemeleri de dahil ettik. Yaklaşık 20 tane çocuğa küçük paketlerden oluşan kırtasiye malzemeleri vermeye çalıştık. Bu öğrencilere en azından okula başladığında ihtiyacını giderebilecek kadar yardımcı olmaya çalıştık. Elimizde fazlasıyla hazırlık kitabı var ancak kırtasiye malzemeleri çok kalmadı. Kırtasiye malzemelerini tamamladıktan sonra bir köy okuluna veya özellikle Sur'da bulunan bir okula vermeyi planlıyoruz. Askıda kitap için söylemek istediğim şey ise şu biz tamamıyla sıfırdan kitap talep etmiyoruz ki bunları alan gençlerin de böyle bir talebi yok. Elinde fazla kullanılabilir kitabı olanlar askıya onları bırakırlarsa ihtiyacı olan insanlar bunlardan faydalanabilir. Askıdan kitap alanlar için şöyle küçük bir isteğimiz var oda şu, küçük bir fotoğraf Karesi bunu alan kişinin yüz profili olsun demiyoruz farklı açılardan o kitabı aldığını bizimle bir fotoğraf karesiyle paylaşırsa seviniriz ki bize destekte bulunan insanların hazırlık kitaplarınım nereye gittiğini bilsinler yada birimlerine destek olabildiklerini görsünler” ifadelerini kullandı.