DERDE DEVA HER YERDE SANAT

Yeraltı tarihi bulguların ve yerüstü tarihi kültürel miras yapıların izleğinde Diyarbakır'ın tüm vakitler için merkez bir şehir olma özelliğini koruyarak günümüze kadar geldiği bilinmektedir. Şehrin surlarına, tarihi hanları, hamamları, mabedleri ve evlerine nakşedilmiş yazıtların, kabartma sembollerin ve motiflerin bütününde uygarlıkların yansıması, mührü bariz görülmektedir. Zaman zaman tarihi ve kültürel mirasının yok edilmesine teşebbüsler olmuş ise de, adeta saklı bir kudret hep imdada yetişmiş, korumuştur.

Zaman içinde birçok kaosa maruz bırakılmış ise de bu şehr-i şiyar, her dem kültürüyle, sanatıyla, musikisi ve edebiyatıyla merkezi yetkinliğini elde tutmayı başarmıştır.

Cumhuriyet öncesi ve yüzyıllık cumhuriyet döneminde matbu yayınlarda yazılı belgelere göre kesin olarak sayıları belli olmasa da, bini aşkın şair, yazar ve düşünür ismi bilinmekte, biyografileri verilmektedir.

Mülki idareler ve sivil toplum örgütlerinin çeşitli organizasyonlarından farklı yeteneklere, yeni isimlere aşina olmamız da mümkündür. Özellikle sükunetin hakim olduğu vakitlerde düzenlenen etkinliklerin çokluğu ve çeşitliliği, Diyarbakır'ın kültürel, sanatsal, musiki, folklorik ve edebi zenginliğini gün yüzüne çıkarmaya yetiyor.

Covid-19 salgını ve 6 Şubat delremi sonrası gönül içre birikmiş sosyal sıkışıklığın dışa vurma ihtiyacı, şehirde aktivite çeşitliliğinin ve aktivitelere icabetin seviyesini ziyadesiyle arttırdı. 2022 yılı kültür sanat sezonunda hergüne en az bir etkinlik sığdırılıyor, şehrin dört bir yanında sergiler, söyleşiler, şiir dinletileri, müzik konserleri, tiyatro ve sinema gösterileri, folklor yarışmaları sanat severleri mest ediyordu.

2023 kültür sanat sezonu sancılı başladı ise de, özellikle sivil toplum kuruluşların inisiyatifinde düzenlenen seminerler, paneller, dinletiler, söyleşiler, okur yazar buluşmaları, sergiler ve sanatsal atölyeler, sanat severler için tarifi zor bir heyecan uyandırmaktadır.

Şuâra Kültür Sanat Cafe faaliyetleri kapsamında haftada en az iki etkinlik icra etmemizin yanında DİYŞAD organizesinde Sur Kültür Yolu Festivali'nde dokuz güne dokuz etkinlik sığdırmamız sadece bizim himayemizdeki etkinlikler olarak başarıyla tamamlandıysa da, gerek Kültür ve Turizm Bakanlığı gerek AB Sivil Düşün projeleri kapsamında farklı kuruluşların çeşitli etkinlikleri, Diyarbakır'da sanat açlığını ziyadesiyle giderdi diyebilirim.

2023 yılının sonuna gelmek üzereyken, kültür ajandamızda Mezopotamya Kitap Fuarı, Sezai Karakoç anma etkinlikleri, tiyatro aktiviteleri, şiir dinletileri ve edebiyat söyleşileri kesintisiz yıl sonuna kadar devam edeceği görülüyor.

İsrail'in Gazze'ye yaptığı saldırılar nedeniyle eğlenceye dayalı organizasyonların ve aktivitelerin iptal edilmesini de hesaba katacak olursak, toplumsal iyileşmenin ve sosyalleşmenin artık zaruri bir ihtiyaç haline geldiğini söyleyebiliyoruz. Sanat ve edebiyatın insan ruhunun üzerindeki etkisi zor zamanlarda belli ettiriyor kendini. Savaş, salgın ve doğal afetlerin insan hayatını yaşanmaz hale getirdiği evrelerde, hengame sonrası bireysel ve toplumsal psikolojiyi diri tutan, manevi çöküntüler içinde insanın duygularını estetize eden sanata ve edebiyata, ekmek kadar su kadar hatta ilaç kadar ihtiyaç oluşuyor.

Resmi kurumların himayesinde yapılan faaliyetlerden çok sivil toplum kuruluşların sıklıkla organize ettikleri aktiviteler ve şehirdeki kafelere de bulaştırılan sanat çabası, sanatseverler için seçiciliği mecburi kılıyor. Gönül arzu eder ki; tüm zamanlar için şimdiki zamanda olduğu gibi sanatsal ve edebi faaliyetler hep üst düzeyde seyretsin. Kültür ajandamdaki faaliyet başlıklarına gözattığımda hangi etkinliği yazayım diye bir seçim yapamazken, genel bir perspektiften değinmeyi makbul gördüm. İnsanların kendilerini ifade olanaklarını elde ettiği bir icra ile hitabın yanında, insanların hayata bakış açılarını şekillendirdiği muhatap kesim arasında bir etkileşim çerçevesidir sanat ve edebiyat. Daha çok etkinlik daha fazla faaliyet seçeneklerinin varolması temennisiyle sevgi, saygı ve selamlarımı iletiyorum.