Serê Salê, kökleri binlerce yıl öncesine dayanan ve Mezopotamya’nın kadim halklarından Sümerler ve Babillerden miras kalan geleneksel bir yılbaşı kutlamasıdır. Güneş takvimine dayanan bu kutlama, Miladi takvime göre 13 Ocak’ta gerçekleşirir ve yeni yılın başlangıcı olarak kabul edilir. Kürtlerin tarihsel, kültürel ve toplumsal değerlerini de yansıtan Serê Salê, hem ritüelleri hem de anlamıyla büyük bir kültürel zenginliğin parçasıdır.

Serê Salê, Mezopotamya’nın tarımsal döngülerine ve doğa olaylarına dayanır. 13 Ocak, Rumi takvime göre yılın başlangıcı olarak kabul edilmiş ve bu tarih kışın ortasında, doğanın yeniden uyanışına hazırlık sücrecini temsil eder. Günlerin uzamaya başlaması ve ışığın karanlık üzerindeki zaferi, kutlamanın temel sembolizmini oluşturur.

Ateş ve ışık unsurları, Zerdüştî inancın etkisini taşır. Serê Salê’de yakılan ateş, kötülüklerden arınmayı ve yeni yıla temiz bir başlangıç yapmayı simgeler. Aynı zamanda, kutlamalarda hazırlanan özel ekmekler, pilavlar ve tatlılar bolluk ve bereketin sembolü olarak sofralarda yerini alır.

Bu gelenekte, erkeklerin kadın, kadınların ise erkek kıyafetleri giydiği “kosegelî”, Serê Salê’nin önemli bir parçasıdır. Mizah, eğlence ve toplumsal dayanışmanın bir görüntüsü olan bu ritüel, toplulukların bir araya gelerek yeni yılı coşku içinde kutlamasını sağlar.

Özellikle çocukların çok renkli kostümler giyip “Kalikê Sersalê” (Yılbaşı Dedesi) kılığında kapı kapı dolaşması, kutlamaların eğlenceli yüzlerinden birini oluşturur. Çocuklar, davul ve zurna eşliğinde “Serê salê binê salê, Xwedê kurekî (keçekê) bide vê malê, Amîn!” diyerek kapıları çalar ve geleneksel şekilde eğlenceleri sürdürür.

Serê Salê, sadece Diyarbakır’da değil, Mardin, Siirt, Batman, Şanlıurfa, Bitlis ve Van gibi çeşitli şehirlerde de kutlanır. Bu gelenek, her yıl coşku içinde yaşatılarak Kürtlerin tarihsel ve toplumsal bağlarını pekistirir.

Serê Salê, dünyadaki yılbaşı kutlamalarıyla benzer bir coşku taşır. Ancak ritüelleri, sembolizmi ve toplumsal anlamıyla kendine özgü bir yere sahiptir. Ateş yakma, geleneksel yemekler ve kılık değiştirme gibi unsurlar, bu kutlamayı diğerlerinden ayıran önemli detaylardır.

Serê Salê, Mezopotamya’nın tarihsel mirasının bir yansıması olarak, sadece bir yılbaşı kutlamasından çok daha fazlasıdır. Yeni yılın getirdiği umut ve tazelikle birlikte, toplumsal dayanışmanın ve kültürel zenginliklerin kutlandığı bu gelenek, gelecek kuşaklara aktarılması gereken kıymetli bir mirastır.