Qanaté Kurdo

Şeyhmus Kaya

Tarihsel hafızada özellikle Kürt dili açısından son derece önemli bir yere sahip olan ve Sovyet Kürt’ü olarak ta bilinen Qanaté Kurdo’nun(Kanate Kurdo) anlamlı hikâyesini sizlerle paylaşmak istedim.

1909 yılında Kars’ın Susuz köyünde dünyaya geldi. O dönemde Kars Rus İmparatorluğu’na bağlıydı. Çarlık Rusya’ya bağlı Tiflis’te bir Kürt okulunda ilköğretimini alan Qanaté Kurdo, 1928 yılında Sankt-Peterburg Üniversitesi Doğu Dilleri Fakültesi Ulusal Azınlıklar Bölümü’ne gitti. Buradaki eğitimini tamamladıktan sonra aynı üniversitenin dil bilim ve edebiyat ile tarih ve felsefe eğitimlerine başladı.

1936-1939 yılları arasında Leningrad Devlet Üniversitesi Dil Bilim Fakültesinde doktorasını tamamladı. Qanaté Kurdo, doktora eğitiminden sonra 1939-1941 yıları arasında Sovyet Bilimler Akademisi Etnografya Enstitüsünde akademisyen olarak çalıştı. 2.Dünya Savaşı’ndan sonra aynı enstitüde Kürtçe dersler vermeye başladı. 1961 yılında üniversitede Kürdoloji bölümünü kurarak başına geçti.

1942-1943 yılları arasında Leningrad Topçu Okulunda öğrenciyken 1945’e kadar 2. Baltık Cephesi’nde savaşır ve bu cephedeki başarılarından dolayı Kızıl Yıldız Nişanı’yla ödüllendirilir.

Kurdo, Irak Bilimler Akademisinde öğretim üyeliği yapmış ve Paris Kürt Enstitüsüne de şeref üyesi olarak seçilmiştir.

1990 yılına kadar 10 dan fazla kitabı Ermenistan’daki Kürt okullarında ders kitabı olarak okutulmuştur. 31 Ekim 1985 yılından Leningrad’da yaşamını yitirdi.

2009 yılında 100. doğum yılı nedeniyle bu tarih tüm Kürtler arasında Prof. Qanate Kurdo yılı olarak belirlendi. Çok sayıda esere imza atan Kurdo’nun eserlerinin önemli bir kısmı dünya dillerine çevrilmiştir. Kürt dili üzerinde dünyaca bilinen çok önemli Kürdologlardan biridir.

Qanaté Kurdo; Kürt dili ile alakalı 100‘den fazla monograf, kitap ve makale kaleme aldı.

Eserleri arasından dikkatimi çekenlerden sizlere bir liste sunmak istedim.

*Kürt Dili Grameri (Kurmanci) Fenoliği ve Morfolojisi,1957

*Kürt Edebiyat Tarihi I,II, 1953-1985

*Kürt Atasözleri ve Deyimleri,1961

*Ortaöğretim okullar için Kürt Dili Grameri, 1956

*Lise için Kürt Dili Grameri, 1960

*Epik Kürt Masalları, 1961

*Kürtler- Küçük Asya Halkları, 1957

*Kürtçe- Rusça Sözlük, 1960

İlk yorum yazan siz olun
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.