"Gençlik, bir şehrin geleceğe yazdığı mektuptur; onu nasıl kaleme alırsan, yarınını öyle okursun."

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan 2024 yılı verilerine göre, Türkiye genelinde genç nüfus oranında bir azalma eğilimi gözlemlenirken, Diyarbakır'da genç nüfus oranı dikkat çekici bir şekilde yüksek kalmaya devam etmektedir. Bu demografik farklılık, Diyarbakır'ın sosyoekonomik yapısı, kültürel kimliği ve geleceği üzerinde önemli etkiler doğurmaktadır.

Genç Nüfusun Diyarbakır'a Katkıları

Genç nüfus, dinamik ve üretken iş gücü anlamına gelir. Diyarbakır'daki yüksek genç nüfus oranı, şehrin ekonomik faaliyetlerini çeşitlendirme ve büyütme potansiyelini artırır. Özellikle girişimcilik ekosistemi gelişmekte olan Diyarbakır’da, genç girişimciler yeni iş kollarına yönelerek hem kendilerine hem de şehrin ekonomisine katkı sağlayabilirler. Tarım, sanayi, turizm ve teknoloji gibi farklı sektörlerde gençlerin yer alması, ekonomik hareketliliği artırabilir.

Ayrıca, Diyarbakır'da hızla artan genç nüfus, bölgedeki tüketim alışkanlıklarını da şekillendirmektedir. Gençlerin dijital dünyaya entegrasyonu, e-ticaret ve teknoloji alanında yeni pazarların oluşmasını destekleyebilir. Bu bağlamda, genç nüfusun ihtiyaçlarına yönelik ekonomik politikalar geliştirilerek, iş gücü piyasasının gençlere daha fazla olanak sunması sağlanmalıdır.

Diyarbakır, tarih boyunca birçok kültürel mirasa ev sahipliği yapmış ve farklı etnik grupların bir arada yaşadığı bir şehir olmuştur. Gençlerin kültürel etkinlikler, sanat, spor ve sosyal projelerde aktif rol alması, şehrin kültürel dokusunu daha da zenginleştirmektedir.

Gençler, sosyal medya ve dijital platformlar aracılığıyla kültürel üretimi daha geniş kitlelere yayabilirler. Bu bağlamda, Diyarbakır’da gençlerin sanatsal ve kültürel faaliyetlerde aktif rol almaları teşvik edilmelidir. Geleneksel müzik ve edebiyatın modern sanatla harmanlanması, şehrin kültürel mirasının korunmasını ve gelecek nesillere aktarılmasını sağlayabilir.

Genç nüfusun yüksek olması, eğitim kurumlarının ve teknolojik altyapının gelişimini teşvik etmektedir. Diyarbakır’daki üniversitelerin ve meslek liselerinin kapasitesinin artırılması, daha fazla gencin nitelikli eğitim almasını sağlayacaktır. Ayrıca, teknolojik yatırımların artırılmasıyla birlikte gençlerin dijital yetkinlikleri geliştirilebilir ve bilişim sektörüne yönelmeleri teşvik edilebilir.

Özellikle yazılım ve dijital pazarlama gibi alanlarda gençlerin desteklenmesi, Diyarbakır’ın küresel ölçekte rekabet edebilecek bir bilişim merkezi olmasına katkıda bulunabilir. Gençlerin girişimcilik ekosistemine dâhil olabilmeleri için eğitimde inovasyon ve Ar-Ge yatırımlarına öncelik verilmesi gerekmektedir.

Karşılaşılan Zorluklar ve Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

Genç nüfusun artışı, iş gücü piyasasında rekabeti artırabilir ve eğer yeterli istihdam olanakları sağlanmazsa, işsizlik oranlarının yükselmesine neden olabilir. Özellikle üniversite mezunu gençlerin niteliklerine uygun iş bulamamaları, sosyal huzursuzlukları ve ekonomik güvensizliği beraberinde getirebilir.

Bu sorunu aşmak için yerel yönetimlerin ve özel sektörün iş birliği yaparak gençlere yönelik mesleki eğitim programları düzenlemesi gerekmektedir. Ayrıca, gençlerin kendi işlerini kurmalarını teşvik edecek teşvik paketleri ve düşük faizli kredi olanakları sunulmalıdır.

Diyarbakır'da yapılan araştırmalara göre, gençlerin %77,4'ü yurt dışında yaşamak istemektedir. Bu yüksek oran, beyin göçü riskini artırmakta ve bölgenin gelecekteki kalkınması için potansiyel bir tehdit oluşturmaktadır. Gençlerin göç etmelerindeki temel nedenler arasında istihdam olanaklarının sınırlı olması, düşük maaş politikaları, sosyal yaşam alanlarının yetersizliği ve eğitim olanaklarının eksikliği yer almaktadır.

Beyin göçünü önlemek için Diyarbakır'da yaşam kalitesini artıracak projeler hayata geçirilmelidir. Şehirdeki gençlerin sosyal ve ekonomik beklentilerini karşılayacak daha fazla iş ve eğitim fırsatları yaratılmalıdır.

Artan genç nüfus, eğitim kurumları ve sosyal hizmetlerin kapasitesinin artırılmasını gerektirmektedir. Kaliteli eğitim, gençlerin sosyal hayata adaptasyonlarını kolaylaştırırken, onları gelecekteki mesleklerine daha iyi hazırlayacaktır. Bunun yanı sıra, gençlerin ruh sağlığı ve psikososyal destek hizmetlerinden faydalanabilmeleri için rehberlik ve danışmanlık hizmetleri yaygınlaştırılmalıdır.

Özellikle kırsal bölgelerde eğitim altyapısının geliştirilmesi, gençlerin eğitimde fırsat eşitliğinden yararlanmalarına olanak sağlayacaktır. Yerel yönetimlerin ve sivil toplum kuruluşlarının gençlere yönelik eğitim projelerini desteklemeleri, bölgesel kalkınmayı hızlandırabilir.

Diyarbakır’ın yüksek genç nüfus oranı, şehrin sosyoekonomik ve kültürel yapısı üzerinde hem fırsatlar hem de zorluklar barındırmaktadır. Bu potansiyelin etkin bir şekilde değerlendirilebilmesi için aşağıdaki öneriler dikkate alınmalıdır:

Gençlerin iş bulma olanaklarını genişletmek için özel sektör yatırımları teşvik edilmeli, mesleki eğitim programları artırılmalıdır.

Genç girişimciler için finansal destek mekanizmaları oluşturulmalı ve start-up ekosistemi güçlendirilmelidir.

Üniversite-sanayi iş birliği teşvik edilmeli, dijital ve teknik becerilere yönelik eğitimler artırılmalıdır.

Gençlerin şehirde kalmasını sağlamak için sosyal ve kültürel yaşam olanakları artırılmalı, rekabetçi maaş politikaları oluşturulmalıdır.

Gençlerin sanata, spora ve kültürel etkinliklere katılımı teşvik edilerek Diyarbakır’ın kültürel zenginliği korunmalıdır.

Bütün bu önlemler alındığında, Diyarbakır’ın genç nüfusu, şehrin sürdürülebilir kalkınmasına ve toplumsal refahına önemli katkılar sağlayabilir. Böylece, gençler hem bireysel gelişimlerini tamamlayabilir hem de şehirlerine ve ülkeye değer katabilirler.