Her yıl 20 Kasım, tüm dünyada "Dünya Çocuk Hakları Günü" olarak anılmaktadır. Bu gün, 1989 yılında Birleşmiş Milletler tarafından Çocuk Hakları Sözleşmesi'nin kabul edilmesinin ardından ilan edilmiştir. Bu sözleşme, uluslararası bir temel kanun gibi, tüm dünya çocuklarının hak ve özgürlüklerini garanti altına almakta ve onlar için sağlıklı ve güvenli bir yaşam inşa etmeyi amaçlamaktadır.

Sözleşme; eğitim, sağlık, anadil, barınma ve korunma gibi alanlarda yasal bir çerçeve oluşturmaktadır. Çocuk hakları, tüm çocukların doğumlarından itibaren sahip oldukları ve ellerinden alınamayan doğal haklardır. Bu haklar, çocukların sağlıklı ve mutlu bir şekilde büyüyüp gelişmeleri için gereklidir.

Çocukların temel hakları

Bu sözleşmeye göre, çocuk haklarını koruyan bazı temel ilkeler şunlardır:

Eşitlik Hakkı: Her çocuk ayrı bir bireydir ve ayrımcılık yapılmaksızın haklarına sahiptir. Her çocuk kendi anadilinde eğitim almalı.

Yaşam ve Gelişim Hakkı: Her çocuğun yaşama, büyüme ve potansiyelini tam olarak gerçekleştirme hakkı vardır.

Hizmetlere Erişim Hakkı: Her çocuğun eğitim ve sağlık gibi temel hizmetlere ulaşma hakkı vardır.

Korunma Hakkı: Her çocuğun her türlü şiddet, istismar ve tacize karşı korunma hakkı vardır.

Katılım Hakkı: Her çocuğun düşünce ve duygularını özgürce ifade etme ve kendisini ilgilendiren konularda söz sahibi olma hakkı vardır.

Ancak gerçeklik farklı: Hak ihlalleri

Ne yazık ki dünyanın pek çok yerinde, çocuklar bu haklara sahip olmalarına rağmen birçok problemle karşı karşıya kalmaktadır. Bu problemler; şiddet, istismar, yoksulluk ve ayrımcılık gibi çocukluklarının önünde büyük engeller oluşturan çeşitli sorunlardır.

Şiddet ve İstismar: Çocuk hakları ihlalleri arasında en sık görüleni şiddet ve istismardır. Her yıl milyonlarca çocuk fiziksel, cinsel ve duygusal şiddete maruz kalmaktadır. Bu şiddet, çocuklarda ciddi fiziksel ve psikolojik sorunların ortaya çıkmasına neden olmaktadır.

Yoksulluk: Yoksulluk, çocuk hakları ihlallerinin en önemli sebeplerinden biridir. Yoksulluk içinde yaşayan çocuklar; eğitim, sağlık ve barınma gibi temel hizmetlere ulaşamayabilir. Öte yandan yoksulluk, çocukları şiddet ve istismara karşı daha savunmasız hale getirebilir.

Ayrımcılık: Ayrımcılık, çocuk haklarının ihlal edilmesinin bir diğer önemli nedenidir. Kız çocukları, engelli çocuklar ve azınlık gruplarına mensup çocuklar ayrımcılığa maruz kalabilir. Ayrımcılık, çocukların eğitim ve ağlık gibi fırsatlara erişimini engelleyebilir.

Dünya Çocuk Hakları Günü, sadece bir anma günü değil, aynı zamanda bizim için bir sorumluluk çağrısıdır. Çocuk haklarını korumak; devletlerin, toplumların ve her bir bireyin görevidir. Her çocuğun özgür, sağlıklı ve mutlu bir şekilde büyüyebileceği bir dünya için hep birlikte çalışmalıyız.