"Ulaşım bir yol değil, bir bağdır; insanları hayata, şehri geleceğe taşır."

Diyarbakır, hızla artan nüfusu ve genişleyen kentleşme yapısıyla ulaşım alanında önemli zorluklarla karşı karşıya. Toplu taşıma araçlarının yetersizliği, hem bireylerin günlük hayatını zorlaştırmakta hem de ekonomik, sosyal ve çevresel sorunlara yol açmaktadır.

Mevcut Sorunların Analizi

Mevcut otobüs ve minibüs sayısı, yoğun saatlerdeki talebi karşılayamamakta ve uzun bekleme sürelerine neden olmaktadır.

Kırsal mahallelere ve yeni yerleşim bölgelerine yeterince toplu taşıma hizmeti götürülememektedir.

Yetersiz toplu taşıma nedeniyle bireyler özel araçlara yönelmekte, bu da trafik sıkışıklığı ve çevre kirliliğini artırmaktadır.

Toplu taşıma sisteminde dijital çözümler ve anlık takip imkânlarının yetersiz olması, yolcu memnuniyetini olumsuz etkilemektedir.

Toplu taşıma sadece araçlarla değil, direksiyon başındaki bilinçle de şekillenir; Diyarbakır’da otobüs şoförü, dolmuşçu ve halk otobüsü şoförlerinin tutumu, toplumsal huzuru doğrudan etkilemektedir.

Çözüm Önerileri

Belediye, yeni otobüs ve minibüs satın alarak filoyu genişletmeli, özellikle yoğun hatlardaki talebi karşılayacak şekilde araç sayısını artırmalıdır. Çevre dostu elektrikli otobüsler tercih edilerek hem uzun vadeli tasarruf sağlanabilir hem de çevreye duyarlı bir ulaşım ağı oluşturulabilir.

Şehrin büyümesiyle birlikte, yeni yerleşim bölgelerine ve kırsal mahallelere düzenli ve erişilebilir toplu taşıma hatları eklenmelidir. Bunun için toplu taşıma kullanım verileri analiz edilerek ihtiyaç duyulan bölgeler belirlenebilir.

Toplu taşıma araçlarına GPS takibi yapılmalı ve yolcuların otobüslerin nerede olduğunu görebileceği mobil uygulamalar geliştirilmelidir. Bu sistem, hem bekleme sürelerini azaltır hem de kullanıcı deneyimini iyileştirir.

Diyarbakır’ın en yoğun bölgelerinde, trafiği rahatlatmak için metrobüs ve tramvay hatları projelendirilmeli ve kademeli olarak hayata geçirilmelidir. Özellikle Yenişehir, Kayapınar, Bağlar ve Sur ilçeleri arasında bir tramvay hattı, hem ulaşımı hızlandıracak hem de özel araç kullanımını azaltacaktır.

Halkın ulaşım ihtiyaçlarını daha iyi anlamak için geri bildirim mekanizmaları geliştirilmeli. Mobil uygulama ya da telefon hatları aracılığıyla vatandaşların öneri ve şikâyetleri toplanabilir.

Diyarbakır’ın ulaşım sorunlarını çözmek için şehir planlamacıları, trafik mühendisleri ve sosyologlarla iş birliği yapılmalı. Bu uzmanlar, şehrin sosyal ve fiziksel dokusuna uygun ulaşım çözümleri tasarlayabilir.

Diyarbakır’daki otobüs şoförü, dolmuşçu ve halk otobüsü şoförlerinin tutum ve davranışlarını iyileştirmek için kapsamlı bir eğitim ve denetim sistemi hayata geçirilmelidir. Şoförlere, trafik kuralları, müşteri memnuniyeti, empati ve stres yönetimi gibi konularda düzenli eğitimler verilerek bilinç düzeyi artırılabilir. Ayrıca, şikâyetlerin hızlıca değerlendirileceği bir denetim mekanizması oluşturulmalı ve kurallara uymayan şoförlere yaptırımlar uygulanmalıdır. Bununla birlikte, şoförlerin çalışma koşulları iyileştirilerek uzun mesai saatlerinden kaynaklanan olumsuz davranışların önüne geçilebilir. Böylece, hem toplu taşıma kalitesi artar hem de vatandaşlarla şoförler arasında daha saygılı ve huzurlu bir iletişim ortamı sağlanır.

Toplu taşıma, bir kentin hem sosyo-ekonomik yapısını güçlendiren hem de çevre dostu şehirleşmeye katkı sağlayan en önemli unsurlardan biridir. Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi, yukarıda önerilen adımları uygulayarak hem vatandaş memnuniyetini artırabilir hem de şehri daha yaşanabilir bir hale getirebilir. Bu süreçte halkın katılımını önemseyen ve çevreci bir yaklaşım benimseyen bir belediyecilik anlayışı, Diyarbakır’ı ulaşımda örnek bir şehir haline getirecektir.