Îzah:Ez do nara pey, no kuncîk de êy kîtab ê/ pîrtûk û hîkayê kî mî wendê bîdî naskerdîş. Kêmanî, nebesî û nîmjetîyê êyê mîn ê.

Nuştox Şeyda ASMÎN a. No Pîrtûk bi name yê ZEMAN SEY FEKÊ KARDÎ BÎ amîyo vîraştiş, se û pances û dî (152) rûpelo, hetê weşanxanayê Roşna ra, serra dîhêzarî û hîryes dî bî çapa yewmîn Dîyarbekîr de amîyo çapkerdiş. Roşan Lezgîn edîtorî kerd bî ye. Pirtûke de vîsto çar hîkaya yan ça gurevt to. Pîrtuk bî dî beş ameyo pê; çares hikayê evlini û Hîayeye Koyî.

Mîjara pîrtukê gîştî nuştêşo ko polîtîk o. Nuştoxe cuyaye herêmî bî hetê polîtîk nuşto. Pukeleka Peyene, Şade, Delewerge û Bîzêko Taq, Andalo Kafîr, Qap-Rîbêsî, Poşmanîya Xase; înê hîkayeyê/nuşteye polîtîk nîye. Mîjara nê hîkayeyan xozaya herêmî, cuyayîya cînîyan zazayan, karê û cuyayê zozantî amîyê nuştiş.

Mîjara Hîkayanê bînan gîştî bî polîtîk bîyê rêze: Persgîranîya ziwanî/dîyalekta zazakî, persgîranîya cînyanê zazayan, persgîrînîya wendîşê tutanê zazayan, cuyaye yîno bî dej, bî xem, bî tenêtî, bi nêzanîtî, bî hîsîrî amîyo nuşteş.

Beşa dîyene bi namê ''Hîkayayê Koyî'', cuyayîya serrê koyan, cuyayîya serê koyanê berzan, cuyayêya tutanê teverî, cuyayîya tutanê koyî amîyo nuşteş. Nuştox jî dî na cuyayî de sey ciya gurewto; ca ca na nuşto jî. Hîkaye tewîr bî tewîrê, name yî guherîyê ye, la karekter eynîyê, dej eynîyo, persgîranî eynîyo.

Kîtab/ Pîrtuk de demê derbaye eskerîya heştay ra pey hetanî dî hezar û pacêsînede cuyaya herêma Gimgim û Dêrsîm e amîyê nuştîş. Nuştox ca ca xo bi xo kareterê hîkayaya no. Nuşteyande zaf çayan de fekê Gîmgîm û Dêrsîm amîyên nuşteş.

Karekterên hîkayeyan name yê înan sey ju bînî nêbyo jî cuyayê înan eynî yo; tutî, keyne, xort, cînyê, kal, pîr ferk nê beno. Cuya ye înan eynîyo; xoza ye ka xidare, dejê ko bî tevayî, xemê ko xwerîn, tenêtîyê ka serdînê estbîy. No cuyayîş gîştê dewan de yo. Cuyayê dewe û dewîjî ameyo nuşteş, kareterên nuştan jî dewe û dewîjtîya.

No pîrtûke de/kîtabî de a herî bala mîn anto; mîjare xeyalî nîyo, mîjar cuyayî bi xo yo, mîyanê cuyayî de; ya nuştoxe bî xo cuya wa, anjî nasê caye, bîrayê caye, apê caye, embazê caye nê hîkayande cuyayê. Karekterî ey bi xo yê. Merdîm eşkeno vaco; înê hîkayê nîye, înê otobîyografî yê. Merdîm vano no hîkaye, hîkayê mîn o, cuyayê mîn amîyo nuşteş. Îno jî çî yê ko mûhîmo, heto edebîyatî de xo rî ca yê ko weş vîrazneno.

Ez rexnegir niya ez wendoxa. Nuştox î, nuşteyê xo gava çapkerdê, têkelîya nuştoxî û nuşteyen gûheryeno, nuşteyî benê berhême ûmîmî û nuştoxî ra kune dûrrî. Na dûrrî têkîlîya wendoxî û nuşteye vîrazneno, la heto bîn ra têkelîya wendox û nuştoxî jî bî lîmnîtî vîrazyeno.

Bı gorî wendişê mîn no hîkaye weş amîyo tasvîrkerdîş, sey weneyanê dîjîtalî çekuyê rêz kerdîbi yê, beno ku no hîkaye biwo mîjarê kurte fîlm e. Na kurte fîlme cuyayê mekteba şewe bido temaşekerdîş. Bi no temaşe belkî, mekteba şewe a ''Habam Sınıfı'' oyko yeno vinayiş ü famkerdiş eyni niyo, bêro diyayiş. ''Na teyna hîkayeya mî nîya. Na hîkayeya Pêroyê domananê mektebanê şewe ya.''(rp 5)

Tevir bi tevir mijar estbiy. Tema/Mîjare ku berdevama: Dej, dej dej. Dejêko xozayî, dejê ko şînasnaye, dejê ko bê derman û geronek. ''Ez Nîka zaf şad a ke bî ê ziwanî nusnena. O zîwano ke mî ey ser o kuwayş werd. O zîwano ke înan kerbî tomet.''(rp 9) Nuştoxe bi no cîmle/hevokê no dejo bêderman ra xelesya wa. Nuşteşî xelesnayîşê zerrîye nê, mêjîyea nê merdîmîyo ko, bîndestî, hîsîrtî, qedexî û tometî dîya.

No hîkayede, mîn hîkaye ya xo dî. Hîkayo ku, cuyayî ya merdîmî nîşan bîdo, oy nuşte, oy hîkaye de, oy tewîr de tama edebîyatî esta û nuştox reseno armanca xo. Di no pûrtûkê hîkayan de ez jî resa wa armanca xo, baş bi no pirtuk wendîbî, baş û weş bi no hîkaye bî dîyalekta/zîwanê mayo xo, bî cend cîmleyan/ hevokan analîz kerd. Çî weşo bî dîyalekta/zîwanê mayo xo tewrê edebaîyatî bîwano ûnê berhaman ra tehma edebîaytê bî gêro.