Türkiye'nin onlarca yıldır süren ve binlerce insanın yitirilmesine neden olan Kürt sorunu, artık silahlı çatışmaların ve toplumsal gerilimlerin ötesine geçerek, kalıcı ve barışçıl bir çözüme ulaşma yolunda kritik bir dönemece girdi. Son dönemde yaşanan siyasi gelişmeler, sorunun sadece güvenlik odaklı değil; hukuki, kültürel ve siyasi boyutlarıyla ele alınması gerektiğini bir kez daha gösteriyor. Kalıcı bir barışın yolu, ancak hukuki ve kurumsal düzenlemelerle güvence altına alınabilir.

Akademik çalışmaların ve geçmiş deneyimlerin de gösterdiği gibi, Kürt sorununun çözümü için atılacak en önemli adım, yasal zeminin hazırlanmasıdır. Silahlı unsurların geri çekilmesi (çatışmanın durması) önemli bir adım olsa da, tek başına yeterli değildir. Sorunun kökeninde yer alan kimlik, kültür, temsil ve yerel yönetim hakkı gibi talepler, anayasal ve yasal güvenceye kavuşturulmalıdır.

Bu bağlamda yasal düzenlemeler, sadece "terörün sona erdirilmesi" ekseninde kalmamalı, sorunu "anayasal ve demokratik haklar" eksenine taşımalıdır. Anadilde eğitim, yerel yönetimlerin yetkilerinin artırılması ve kültürel hakların tanınması gibi temel konuların yasada açıkça yer alması, çözüm sürecinin sürdürülebilirliği açısından kritik öneme sahiptir.

Son günlerde yaşanan gelişmeler, barışçıl çözüm iradesinin yeniden canlandığını gösteriyor:

PKK'nın geri çekilme çağrısı: DEM Parti'nin, PKK'nın Türkiye sınırları içindeki silahlı güçlerini geri çekmesinin "demokrasi ve toplumsal barış açısından tarihi bir dönüm noktası" olduğunu açıklaması, çatışma dinamiğini azaltma yönünde atılmış önemli bir adımdır.

Meclis Komisyonu: Türkiye Büyük Millet Meclisi bünyesinde kurulan Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu'nun yasal altyapı hazırlığına başlaması, sürecin hukuki ayağının hazırlandığına işaret ediyor.

Erdoğan - DEM Parti görüşmesi: Cumhurbaşkanı Erdoğan ile DEM Parti heyeti arasındaki görüşme, sorunun çözümüne üst düzeyde siyasi iradenin gösterildiğini ve meşru siyasi aktörlerin sürece dahil edildiğini kanıtlıyor.

Bu üç ayak silahlı çekilme, yasa hazırlığı ve siyasi görüşme bir arada değerlendirildiğinde, kalıcı barışçıl çözüm sürecinin yeniden ivme kazanabileceğini gösteriyor.

İleriye dönük adımlar ve öneriler

Mevcut aşama umut verici olsa da, sürecin sağlam ilerlemesi için şunlar hızla hayata geçirilmelidir:

Şeffaflık ve takvim: Yasal düzenleme taslağının kamuoyu ile şeffaf bir şekilde paylaşılması ve sürecin işleyişi için net bir takvimin belirlenmesi şarttır.

Güven inşa edici adımlar: Barış ortamını pekiştirmek amacıyla, evlerine geri dönmek isteyen kişilerin hukuki durumlarının düzenlenmesi ve cezaevlerindeki siyasi tutukluların durumlarının gözden geçirilmesi gibi güven inşa edici adımlar atılmalıdır. Bu tür adımlar, toplumsal kabulü artıracak ve yasal düzenlemelerin meşruiyetini güçlendirecektir.

Sadece yasal düzenlemelerle yetinilmemeli; yerel düzeyde barış eğitimi, kültürlerarası diyalog ve mağduriyetlerin giderilmesi gibi toplumsal güven-inşa faaliyetleri eş zamanlı yürütülmelidir.

Kürt sorununun çözümü, Türkiye'nin demokratikleşme yolculuğunda atılacak en büyük adımı temsil etmektedir. Sorunu sadece güvenlik ekseninden çıkarıp, demokratik ve anayasal haklar eksenine taşımak, herkesin eşit ve özgür yaşadığı bir geleceğin inşası için hayati önem taşımaktadır.