Albert Camus un ünlü bir sözüdür. “Bir ülkeyi tanımak istiyorsanız, o ülkede insanların nasıl öldüğüne bakın.” Diyor. Hadi bizde ülkemizde son ölümlere bakalım.

Şimdi 78 insanımızın öldüğü Grand Kartal Otele bakalım.

Grand Kartal Otel 1978 yılında Kartalkaya Dağında 350 dönüm arazi çevresinde siyasi olarak etkili olan Mazhar Murtezaoğlu adlı bir mühendise tahsis edilmiş. Arazinin yolunu kendi yapmış, elektrik direklerini kendi taşımış dikmiş ve ilk Kartal Oteli’ni 1978’de açmış. Yıllar içerisinde otel sayısını arttırmış ve Kartalkaya’yı bir kayak merkezi yapmış. Yangının çıktığı Grand Kartal Oteli Mazhar Beyin yapmış olduğu son büyük oteldi. Otelin sahibinin çok güçlü olmasından dolayı, yangın haberleri verildiğinde, otelin ismi yoktu. Haber “Kartalkaya’da bir otelde çıkan yangında” diye otelin adı bile saklanmıştı. Çünkü rivayet edilir ki, otelin sahibinin siyaseten güçlü olmasıymış. Turizm Bakanlığında Turuzmi Geliştirme Kurulunun da üyesiymiş. Bunun anlamı ise sahibinin izin verdiği kriterler kapsamında otellerin denetleneceğidir.

Peki Grand Kartal Otel denetlenmiş mi?

İlginçtir. Otelin talebi üzerine 16/12/2024 tarihinde Bolu İtfaiye Müdürlüğü tarafından denetlenmiş. Yapılan denetimde, tahliye çıkışlarının, ışıklı yönlendirme levhalarının, acil aydınlatmanın, elektrik tesisatı uygunluğunun, söndürme gereçleri talimatlarının, algılama sistemlerinin, yangın alarmının, paratonerin ve duman kontrolünün yetersiz olduğu, acil çıkış kapılarının mevzuata uygun olmadığı tespiti yapılmış. Otel denetim talebinden vazgeçmiş. İtfaiyede bunu kabul etmiş. Tüm bu eksiklere ve yetersizliklere rağmen itfaiye bu talep üzerine “keyfiniz bilir” diyerek işlemleri iptal etmiş. İtfaiye binaların yangından korunması adlı yönetmeliğin 168. Maddesi gereği, otelin bulunduğu bölgenin mülki idare amirliğine veya ilgili bakanlığa eksikleri gösteren raporunu göndermeliydi.

Bu Otelin denetimi kim tarafından yapılır?

Grand Kartal Otel İl Özel İdaresi sorumluluk alanında bulunan bir otel. Otel Kültür ve Turizm Bakanlığının denetiminde olan bir otel. Çünkü turizm belgeli tesislerin denetimi, Turizm Yatırım İşletme ve Kuruluşlarının Denetimi Hakkında Yönetmelik kapsamında Turizm Bakanlığına verilmiştir. Kültür ve Turizm Bakanlığının itfaiye teşkilatımı var da bu tür tesisleri denetlesin sorusu sorulabilir. Ancak ilgili yönetmelik 18. Maddesinin birinci fıkrasında, otelin temizlik, intizam, servis, fiyat, idare ve işletme, belge almaya esas olan vasıflarla, personel niteliklerinin tespit ve denetimi yetkisini bakanlığa vermiştir.

18. maddenin 2. Fıkrasında, Sağlık ve çevre ile ilgili denetimler, sağlık kuruluşlarına verilmiş, işyeri açma ve çalışma ruhsatları ile ilgili denetimler ise işyeri açma ve çalışma ruhsatını veren kamu kurumlarına verilmiştir. Yetki verilen kurum ve kuruluşların sayılan alanlarda yaptıkları denetimler ile ilgili düzenlenen raporların bir nüshası bakanlığa gönderilir diyerek yangın ile ilgili yetkiyi işyeri açma ve çalışma ruhsatı veren kuruma vermiştir. Bu yetki aynı zamanda Binaların Yangından Korunması ile ilgili yönetmeliğin 131. Maddesi bu tür bir işletmenin denetiminin mahalli itfaiye teşkilatı ve işletme ve binaların bağlı bulunduğu bakanlığın denetim elemanları ile birlikte yapılır demektedir.

İşyeri açma ve işletme ruhsatları yönetmeliğinin 5. Maddesinin değişik 3. Fıkrasında Turizm işletme belgeli tesislerin, işletme belgesinin düzenlenmesine esas hususlarla ilgili olarak sadece Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından denetlenir. Demektedir. Sonuç olarak yukarıda yer verdiğimiz mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, 79 insanımızın ölümünden Kültür ve Turizm Bakanlığı sorumludur. Bolu Belediyesi İtfaiye Müdürlüğü yetki alanında olmadığı halde, kendisine yapılan başvuru üzerine yapmış olduğu denetim sonucunda tespit ettiği ve düzenlediği formu ilgili bakanlığa göndermeyerek suça ortak olmuştur. Herkes sorumlu.

78 vatandaş yaşamını kaybetmiş, biz hala sorumluluk kimde bunu tartışıyoruz.

29/11/2016 Adana'nın Aladağ ilçesinde Ortaöğretim öğrencilerinin bulunduğu çoğunluğu ahşap olan 200 kişinin olduğu öğrenci yurdunda meydana gelen yangın yaşamını kaybedenlerin sayısı 12.

02/04/ 2024 Beşiktaş'ın Gayrettepe semtindeki bir barda çıkan yangın, yaşamını kaybedenlerin sayısı 29.

2023 İzmir'in Narlıdere ilçesinde Folkart Sitesinde çıkan yangın, şans eseri ölüm yok 7 yaralı var. Folkart yangınında itfaiye 3 dakikada gelmiş. Yangın 23.30 da çıkmış. Ya gece 04 te çıksaydı sonucu düşünemiyorum.

Balıkesir silah fabrikasında yaşanan patlama olayı.

Yaşanan bu olaylarda Sorumlu var mı? İstifa eden var mı?

Biz yukarıdaki yangınlardan ders çıkartsaydık gerekli düzenlemeleri yapsaydık, bu gün sorumluluğun kimde olduğunu tartışmazdık. Yangından yaşamını kaybedenlerden çok, sorumluluk iktidarda mı? Yoksa Bolu Belediyesinde mi? Tartışmasını yürütüyoruz. Asıl sorun, yaşanan önceki benzer olaylardan ders almadık, hiç olmazsa bu yangından sonra, böyle bir olayın bir daha yaşanmaması için, mevzuat karışıklığına son verip net bir şekilde tüm binalarda işletmelerde yangın ile ilgili tüm denetim yetkisinin itfaiye kurumuna verilmesi ile ilgili düzenlemelerin acilen yapılması gerekir. Dünyada bu işler nasıl yapılıyorsa bizde de öyle olmalıdır.