Toplumumuz yönünden hangi söz ve söylemlerin hakaret kavramı içerisine girip girmediğinin bilinmesi gerek hakaret suçunun adli ve hukuki müeyyidelerinin sonuçları yönünden gerek günlük yaşamın sağlıklı ilerleyebilmesi açısından önem arz etmektedir. Birtakım söylemlerin hakaret suçunu oluşturabilmesi her ne kadar toplumda hakaret kavramı içerisinde düşünülebilse de bazen Türk Ceza Kanunu içerisinde bu suçun oluşabilmesi için yeterli sayılmamakta ve mahkemeler tarafından cezalandırılmamaktadır.

Hakaret suçu TCK'NIN 125.Maddesi'nde düzenlenmiş olup geniş yoruma açık bir yasa maddesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Çünkü TCK'NIN 125.Maddesi'nde her ne kadar ''Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişinin “HAKARET suçu kapsamında cezalandırılacağı belirtilmişse de hangi kelimelerin, hangi söylemlerin HAKARET SUÇUNU OLUŞTURACAĞI açıkça belirtilmemiştir. Hal böyle olunca her yargılama kendi içerisindeki söylemlere, duruma, söylemlerin toplum nezdinde ortak olarak ''onur, şeref ve saygınlığa saldırı '' ya da ''sövme'' olarak değerlendirileceği kriterlerine göre ve Yargıtay Ceza Genel Kurulu ile Yargıtay Ceza Dairelerinin vermiş oldukları köklü EMSAL-ÖRNEK kararlara göre belirlenmektedir.

Bu hususlar kapsamında gerek Yargıtay Ceza Genel Kurulu'nun gerek Yargıtay Ceza Daireleri'nin HAKARET SUÇUNU OLUŞTURMADIĞINA hükmettiği BİRÇOK SÖYLEM BULUNMAKTADIR. Bunlar;

1-) Meziyetsiz, Karaktersiz: - (Y18CD-K.2017/11006)

2-) Karaktersiz Herif: - 18CD-K.2017/10756).

3-) Hanzo” Kelimesi: (Y18CD-K.2018/14285).

4-) Şizofrensin, İki Ruhlusun: (Y18CD-2015/10949)

5-) Lan, Ulan Allahsız: (Y18CD-K.2019/10437).

6-) Çingene Demek; (Y4CD-K.2014/574).

7-) Beddua Sözleri, Allah Belanı Versin: z (Y4CD-K.2014/1282).

8-) Allah Belanı versin, Senin Gibi Doktorun: (Y4CD-K.2021/21086).

9-) Ölü Kazanının Altında Kalın İnşallah Allah Belanızı Versin: Y4CD-K.2020/19982).

10-) Eğitimsiz, Tecrübesiz: (Y4CD-K.2014/354).

11-) Adam Değilsin: (Y4CD-K.2021/15090).

12-) Edepsiz, Terbiyesiz

13-) Senden Hoca Değil Münafık Bile Olamaz: (Y4CD-K.2021/17619).

14-) Siz Yalakasınız: (Y4CD-K.2021/27093).

15-) Siz İnsan Değilsiniz: r (Y4CD-K.2021/15035).

16-) GAVUR: (Y18CD-K.2017/3352).

17-) Yargıtay 4. Ceza Dairesi’nin, 2012/37501Esas, 2014/18744 Karar sayılı ve 27.05.2014 tarihli kararında “Allah belasını versin''

18-) Yargıtay 4. Ceza Dairesi’nin 2012/27357 Esas, 2014/3588 Karar sayılı ve 05.02.2014 tarihli kararında “aldığınız para kefen parası olsun, haram yiyorsunuz''

19-) Yargıtay 4. Ceza Dairesi'nin, 2013/4550 Esas, 2014/19674 Karar, 02.06.2014 tarihli kararında “Siz Allah'ı bilmeyen tanrıya tapanlar''

20-) Yine Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun 2014/328 Esas 2014/386 Karar 16.09.2014 tarihli kararında ““Allah belanı versin”

Görüldüğü gibi gerek Yargıtay Ceza Genel Kurulu'nun gerekse Yargıtay'ın Ceza Dairelerinin emsal kararlarında toplum nezdinde bizlere HAKARET gibi gözüken bir takım söylemler SUÇ değerlendirmesi yönünden HAKARET SUÇUNU oluşturmayan söylemler olarak karşımıza çıkmaktadır, bu yönü ile köklü emsal-örnek kararlarda her ne kadar bir çok söylemin onur, şeref ve saygınlığını rencide edici boyutta olmaması nedeniyle ağır eleştiri niteliğinde olan söylemlerin hakaret suçunun unsurlarını oluşturmayacağı belirtilmişse de bu söylemler ceza yargılamalarında CEZALANDIRILAMAYACAK nitelikte olup ASLİYE HUKUK MAHKEMELERİNDE haksız fiil teşkil ederek MANEVİ TAZMİNAT ÖDENMESİNE sebep olacak söylemlerdir.

Yani temel olarak bahsedilen durum her ne kadar toplum yönünden kabul edilemeyecek yönü ile bir takım ağır söylemler hakaret gibi değerlendirilse de ceza yargılamaları bakımından TCK'NIN 125.Maddesi'nin aradığı ‘' onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil-olgu veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldırı'' olarak değerlendirilmemekte ve ceza mahkemelerinde cezalandırılmamaktadır. Ancak yukarıda sayılan söylemlerin yada bir takım diğer kelimelerin HAKARET SUÇU olarak değerlendirilmemesi halinde dahi HAKSIZ FİİL (kaba-rencide edici söz- ağır eleştiri) vasfının devam etmesi nedeniyle bu söylemler 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 49.Maddesi kapsamında HAKSIZ FİİL olarak nitelendirilmekte ve ASLİYE HUKUK MAHKEMELERİNDE MANEVİ TAZMİNAT DAVALARINA konu olabilmekte ve bu söylemlerde bulunanlar söylemi ilettikleri şahıslara yada kurumlara karşı MANEVİ TAZMİNAT adı altında BİR TAKIM ÖDEMELER, AVUKATLIK ÜCRETİ ve YARGILAMA GİDERİ ödemek zorunda kalabilmektedirler.

Sosyal Medya Üzerinden İşlenen Hakaret Suçlarının İspatı ve Müeyyidesi

20. ve 21. Yüzyılda yaşanan hızlı teknolojik gelişmelerinin insanlığa verdiği en temel imkân internet hizmetidir. İnternet, hizmeti, günlük yaşamın vazgeçilmez unsuru haline gelmiştir. İnternette, günlük bilgiler, haberler, spor, sanat, siyaset, kültür, magazin, yemek, sinema gibi hemen hemen her konuda haberleri görmek mümkündür. Söz konusu haberlerin paylaşıldığı sosyal medya uygulamaları instagram-twitter-facebook- tiktok gibi uygulamalarda gönderilerin altına yazılan ya da mesaj üzerinden gönderilen söylemlerin HAKARET SUÇUNU oluşturabilecek söylem olması halinde TCK'NIN 125.Maddesi'nin 2.Fıkrası ''Fiilin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkrada belirtilen cezaya hükmolunur.'' kapsamında failin cezalandırılması gündeme gelecek, bu durumda hakaret içeren yazının veya iletinin varlığı ve failin kimliğinin somut delillerle ispatlanması halinde ya da somut deliller olmasa dahil suçun sanık tarafından kabulü halinde “Sosyal Medya Üzerinden İşlenen Hakaret Suçu” oluşacaktır. Sosyal medya üzerinden fake hesaplar yani failin ismini gizlemek suretiyle başka isimli hesaplar üzerinden gerçekleştirdiği hakaret eylemlerin tespiti yönünden İNSTAGRAM- TWİTTER- TİKTOK- FACEBOOK gibi kullanımı yayın uygulamalar hesaplara ait İP -PORT bilgilerini adli makamlara vermemektedirler. Temelinde her ne kadar HAKARET- TEHDİT gibi sosyal medya üzerinden işlenen suçlara dair İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ kavramı savunulsa da uygulama sahibi şirketlerin bu tutumu sosyal medyada fake - anonim hesaplar üzerinden işlenen birtakım suçların işlenmesini yaygınlaştırmakta ve faillerin bulunmasının önüne geçmektedirler.

Sosyal medya üzerinden kimliği belli olan gerçek bir şahsın Yargıtay Ceza Genel Kurulu ve Yargıtay Ceza Dairelerinin HAKARET suçunu oluşturduğuna hükmettiği söylemleri bir GERÇEK ŞAHSI yada TÜZEL KİŞİYİ AÇIKÇA HEDEF ALACAK ŞEKİLDE dile getirmesi halinde kullandığı uygulama hesabından hesabın sahibi olduğu, takipçileri, uygulama geçmişi, resimler, paylaşımları gibi somut verilerle destekleniyorsa ve kişi her ne kadar suçunu inkar etse bile hesabı kullandığı somut verilerle ve kullanma geçmişi ile destekleniyorsa bu durumda hakaret içerikli yazıları sosyal medya üzerinden ileten şahsın TCK'NIN 125.Maddesi'nin 2.Fıkrası kapsamında HAKARET SUÇU kapsamında cezalandırılması mümkün hale gelecektir.

Hakaret Suçunun Cezası Nedir?

Hakaret Suçunun temel cezası TCK'NIN 125.Maddesi'nde '' üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası'' olarak belirtilmiş olup suçun sabıkasız bir kimse tarafından işlenmesi durumunda hakkında ceza verilecek olsa da bu durumda cezanın ortaya çıkmasının geri bırakılmasına beş yıl süre ile karar verilecek ve bu beş sene içinde bireyin tekrar suç işlememesi halinde verilen ceza sabıkasına geçmeksizin düşme kararı verilmesi suretiyle düşecektir. Ancak hakaret suçunu oluşturan eylemde bulunan bireyin sabıkası var ise bu durumda verilecek sonuç ceza kesinleşmesi halinde adli sicil kaydına işleyecektir ve bu durumda kişinin cezaevine girme ihtimali doğacaktır.

Sosyal medya üzerinden işlenen hakaret suçunun cezası ise yine TCK'NIN 125/2.Maddesi'nde ''Fiilin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkrada belirtilen cezaya hükmolunur.'' denmek suretiyle ' üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası” olarak belirtilmiştir. Bazı özel durumlarda ise hakaret suçunun cezası artabilmektedir. Bu durumlar ''Hakaret suçunun; Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı, Dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı, kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlerden bahisle, İşlenmesi halinde, cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz. '' olarak ve ''Hakaretin alenen işlenmesi halinde yani bir sınırlama olmaksızın herkese açık olan yerlerde hakaret suçunun işlenmesi halinde ceza altıda biri oranında artırılmaktadır.'' olarak ve ''Kurul hâlinde çalışan kamu görevlilerine görevlerinden dolayı hakaret edilmesi hâlinde suç, kurulu oluşturan üyelere karşı işlenmiş sayılır ve bu durumda zincirleme suça ilişkin cezanın arttırılmasına dair hükümler uygulanır.'' Denmek suretiyle bir takım özel durumlarda hakaret suçunun cezasının temel hale göre artacağı TCK'NIN 125.Maddesi'nin 3- 4 ve 5.Fıkralarında ayrıntılı olarak düzenlenmiştir.

Hakaret Suçunda Mağdur Şikayetini Geri Alır- Şikayetinden Vazgeçerse Ne Olur?

Hakaret suçunun temel halinde mağdur taraf şikayetini savcılık aşamasında geri alırsa bu durumda savcılık makamı tarafından kovuşturmaya yer olmadığı yönünde karar verilecek ve dava açılmayacak ve ceza tesis edilmeyecektir. Yine mahkeme aşamasında hakaret suçunun temel halinin işlendiği hallerde mağdur şikayetini hüküm kesinleşene kadar geri aldığı takdirde düşme kararı verilecek ve ceza tesis edilmeyecektir.

Ancak az önce yukarıda saydığımız hakaret suçunun cezayı arttıracak nitelikli hallerinden birinin işlenmesi halinde mağdur şikayetinden vazgeçse dahi bu durumda fail hakkında ceza tesis edilecektir.

İki Kişi Birbirine Karşılıklı Olarak Hakaret Ederse Ne Olur?

Bu durumda TCK'NIN 129.Maddesi devreye girmektedir. TCK'NIN 129.Maddesi'nin 3.Fıkrası'nda ''Hakaret suçunun karşılıklı olarak işlenmesi halinde, olayın mahiyetine göre, taraflardan her ikisi veya biri hakkında verilecek ceza üçte birine kadar indirilebileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir.'' denmek suretiyle hakaret suçunun karşılıklı olarak işlenmesi halinde takdiri mahkeme hakimine ait olacak şekilde verilecek cezalarda indirime gidilebileceği ya da ceza verilmeyeceği düzenlenmiştir.